Prometazyna

Prometazyna

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C17H20N2S
Masa molowa	284,43 g/mol
Wygląd	biały krystaliczny proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	60-87-7
PubChem	4927
DrugBank	DB01069
InChI InChI=1S/C17H20N2S/c1-13(18(2)3)12-19-14-8-4-6-10-16(14)20-17-11-7-5-9-15(17)19/h4-11,13H,12H2,1-3H3 InChIKey PWWVAXIEGOYWEE-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 15,6 mg/dm³ (24 °C)[1] w innych rozpuszczalnikach bardzo dobrze rozpuszczalna w rozcieńczonym kwasie solnym[1] Temperatura topnienia 61,1 °C (wolna zasada)[2] 237,1 °C (chlorowodorek)[2] Temperatura wrzenia 190-192 °C (3 mmHg)[1]
Podobne związki
Podobne związki	fenotiazyna
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	D04AA10, R06AD02
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka Okres półtrwania 16–19 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek 93%

Prometazyna – organiczny związek chemiczny, pochodna fenotiazyny o silnym działaniu uspokajającym i przeciwwymiotnym^[3].

Należy do najstarszej grupy leków przeciwhistaminowych (nieselektywny silny antagonista receptora H₁ będący jednym z pierwszych leków I generacji). Wykazuje również właściwości antagonistyczne wobec receptora H2, a także działa umiarkowanie cholinolitycznie (receptory M1, M2, M3, M4, M5), odznacza się działaniem dopaminolitycznym (receptor D2), adrenolitycznym (receptor α1) i antyserotoninowym (receptor 5-HT2A). Jest też inhibitorem kalmoduliny^[4].

Ponadto wykazuje synergizm m.in. z lekami przeciwbólowymi, wzmacniając i wydłużając ich efekt terapeutyczny^[5].

Zastosowanie

Zastosowanie prometazyny^[3][6][7]:

• stany alergiczne i świąd
• tłumienie odruchu kaszlowego, zwłaszcza po zabiegach operacyjnych
• jako środek uspokajający i nasenny
• działa przeciwwymiotnie (stosowana w związku z zastosowanym znieczuleniem do operacji chirurgicznych)
• choroba lokomocyjna
• nudności i zawroty głowy
• alergiczne zapalenie krtani

Działania niepożądane

Działania niepożądane to m.in.: senność, zaburzenia orientacji, zawroty i bóle głowy, niewyraźne widzenie, ataksja i osłabienie mięśniowe, objawy pozapiramidowe, zaburzenia pracy serca, zatrzymanie moczu^[6].

Lek może upośledzać sprawność psychofizyczną, dlatego też nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych ani wykonywać czynności precyzyjnych w trakcie stosowania preparatu^[6].

Preparaty

Preparaty dostępne w Polsce (2021)^[8]: Polfergan (syrop), Diphergan (drażetki, syrop).

Przypisy

1. Promethazine, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 4927 [dostęp 2021-03-25]  (ang.).
2. AnnaA. Lutka AnnaA., Investtgation of interaction of promethazine with cyclodextrins, „Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research”, 59 (1), 2002, s. 45–51  (ang.).
3. WojciechW. Kostowski WojciechW., Zbigniew S.Z.S. Herman Zbigniew S.Z.S. (red.), Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, wyd. III poprawione i uzupełnione, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2010, s. 200, ISBN 978-83-200-4185-9 .
4. Promethazine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01069  (ang.).
5. Prometazyny chlor. [online], Fagron [dostęp 2021-03-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-11] .
6. Prometazyna, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2021-03-25] .
7. Prometazyny chlorowodorek – Promethazini hydrochloridum [online], receptura.edu.pl, 2 maja 2019 [dostęp 2021-03-25] .
8. Prometazyna, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2021-03-25] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (grupa stereoizomerów):

• Catalana: 0134878