Polska
Wrocław
Plac Generała Walerego Wróblewskiego (Mauritius Platz, Wołoski) – plac położony we Wrocławiu na osiedlu Przedmieście Oławskie (Ohlauer Vorstadt), w obrębie dzielnicy Krzyki[1][2][3] [4]. Współcześnie zachowany został jedynie układ komunikacyjny placu oraz po jego zachodniej stronie okalana murem zabudowa kościoła Świętego Maurycego, pozostała, istniejąca niegdyś, zabudowa Placu obecnie nie istnieje[1].
Plac pierwotnie był końcowym odcinkiem ul. Walońskiej[1]. W obszarze tym bowiem, w okolicach kościoła Świętego Maurycego wzniesionego w 1234 roku, znajdowała się osada Walonów[a] osiedlonych w XII wieku[5][6] (1138 rok[7]), trudniących się w XIII i XIV wieku tkactwem. Korzystali oni także z pobliskich pastwisk komunalnych położonych między Oławą i Odrą[5][6].
Zabudowa wokół placu istniała już w połowie XVI wieku. W drugiej połowie XVIII wieku zabudowano także kwartał stanowiący plac, ograniczając go do dwóch krótkich uliczek[1]. Obszar Przedmieścia Oławskiego został włączony do miasta w 1808 roku[2][8]. Plan zabudowy tych obszarów położony na lewym brzegu rzeki Odry został sporządzony w 1856 roku i zabudowę realizowano sukcesywnie w XIX i XX wieku[2]. Główną ulicą Przedmieścia Oławskiego, która wcześniej stanowiła fragment średniowiecznej drogi do Oławy, była współczesna ul. Generała Romualda Traugutta, przebiegająca bezpośrednio przy terenie placu[8].
Pod koniec XIX wieku wytyczono nowy odcinek drogi po wschodniej stronie kościoła, a po zachodniej stronie placu, stanowiącej część ulicy później noszącej nazwę ul. Kujawskiej (obecnie nieistniejącej). W latach 70. XX wieku wyburzono zabudowę dla potrzeb realizacji układu komunikacyjnego Placu Społecznego (obejmującego między innymi budowę estakad drogowych nad skrzyżowaniem). Pierwotny plac zachował się jedynie w obszarze układu komunikacyjnego ulic, a z dawnej zabudowy pozostał jedynie kompleks kościelny po zachodniej stronie placu obejmujący otoczony murem kościół i budynek plebanii[1].
Plac w swojej historii nosił następujące nazwy:
Do placu przypisana jest ulica o długości 243 m klasy G (droga główna), którą wyznaczona jest droga krajowa nr 98 (niegdyś droga krajowa nr 8) oraz droga wewnętrzna o długości 80 m[9].
Ulice i place w najbliższym sąsiedztwie placu[10] :
W obrębie placu przebiegają torowiska tramwajowe zbiegające się z czterech kierunków: biegnące wzdłuż Generała Romualda Traugutta, z ul. Kazimierza Pułaskiego oraz z pl. Społecznego[10] [16]. Położony w pobliżu przystanek nosi nazwę zaczerpniętą od tego placu – "pl. Wróblewskiego"[17] .
Przy północno-wschodnim narożniku placu znajduje się także skrzyżowanie ul. Walońskiej z ul. Mazowiecką[18][19]. W niektórych publikacjach i planach miasta pojawia się także po zachodniej stronie placu nazwa ulicy: ul. Kujawska. Nie ma takiej ulicy w zestawieniu Urzędu Miejskiego Wrocławia[19][20] .
Obecnie brak jest zabudowy samego Placu. Na południe po przeciwnej stronie ul. gen. Romualda Traugutta powstaje nowa inwestycja biurowa.
Według różnych koncepcji, w tym Rady Miasta Wrocławia, zawartych między innymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego z 2010 r. obecny układ ulic, zabudowy i zagospodarowania terenów obszaru Placu Walerego Wróblewskiego i dalej Placu Społecznego oraz Placu Powstańców Warszawy mają ulec radykalnej zmianie. Plany obejmują między innymi zabudowę mieszkalno-usługową i usługową dla niezabudowanych obecnie terenów[19] oraz przebudowę układu ulic[19], w tym wybudowanie ulic głównych jako ulice podziemne[19][21][22].
Obszar Przedmieścia Oławskiego podlega ochronie konserwatorskiej, między innymi w zakresie historycznego, urbanistycznego układu przestrzennego z XIII-XIX wieku i wpisany jest do rejestru zabytków decyzją nr 538/A/05 z dnia 20.06.2005 roku[23][24][25].
Bezpośrednio przy Placu nie ma położonych obiektów zabytkowych, lecz istnieją obiekty stanowiące bezpośrednie jego otoczenie. Ochronie i wpisowi do ewidencji zabytków podlegają:
Ponadto ustanowiono ochronę konserwatorską ogrodzenia kościoła Św. Maurycego i plebanii przy ul. Romualda Traugutta 34-36[30] i położonej na zachód od Placu kamienicy przy ul. Romualda Traugutta 35[31].