Lodowiec Karaugom, zdjęcie NASA , 2002 rok
Łąki alpejskie
Capra cylindricornis
Park Narodowy „Alania” (ros. Национальный парк «Ала́ния») – wysokogórski park narodowy położony w Północnej Osetii . Założony na mocy dekretu z 18 lutego 1998 roku, obejmuje północne zbocza Kaukazu Środkowego . W 2008 roku został zakwalifikowany przez BirdLife International jako ostoja ptaków IBA [1] .
Położenie
Park, powstały na mocy dekretu z 18 lutego 1998 roku[2] , znajduje się w Osetii Północnej [3] , ok. 35 km od wioski Czikoła , ośrodka administracyjnego rejonu irafskiego [4] . Obejmuje północne zbocza Kaukazu Środkowego – północne stoki Pasma Głównego i Pasma Bocznego [4] .
Na południu, poprzez Pasmo Główne, park graniczy z Gruzją , na zachodzie z Kabardyjsko-Bałkarskim Rezerwatem Wysokogórskim , a na wschodzie z Rezerwatem Północnoosetyjskim [5] .
Opis
Park ma charakter wysokogórski – jego najniżej położone tereny znajdują się na wysokości 1350 m n.p.m. a najwyższym szczytem jest Uilpata z 4646 m n.p.m.[3] [a] Według Ministerstwa Zasobów Naturalnych i Ekologii Federacji Rosyjskiej jego powierzchnia to 549 km²[3] [b] .
Na jego terenie znajdują się 22 obiekty uznane za pomniki przyrody , m.in. lodowiec Karaugom (ros. Караугом), zastygła lawa dawnego wulkanu Łaboda (ros. Лабода), wychodnie skał, źródła mineralne „Masota”, „Koltizaur”, „Tanadon”, „Humes” i „Guram”, jeziora polodowcowe, wodospady, torfowiska i bagna, w tym także botaniczne pomniki przyrody obejmujące wybrane siedliska roślin: Secale dighoricum , Silene akinfievii , Heracleum nanum , Gantianella caucasea i Galium buschiorum [3] .
Przez obszar parku przepływa ponad 70 rzek i strumieni tworzących gęstą sieć hydrograficzną[6] . Główną arterią wodną jest rzeka Uruch wraz z dopływami[4] .
Flora i fauna
W parku występuje ponad 1000 gatunków roślin, ok. 214 endemitów Kaukazu, a także gatunki endemiczne występujące tylko w Osetii Północnej[4] . 41 występujących tu gatunków roślin, a także 3 gatunki ssaków (podkowiec mały , wydra europejska i żbik europejski [7] ), 15 gatunków ptaków (m.in. cietrzew kaukaski , orłosęp , sokół wędrowny ) i 7 gatunków owadów, znajduje się w Czerwonej Księdze Federacji Rosyjskiej (ros. Красная книга Российской Федерации)[4] .
Park charakteryzuje się piętrowym układem roślinności z lasami mieszanymi, lasami iglastymi, kosodrzewiną, łąkami alpejskimi[8] . Lasy pokrywają jedną piątą powierzchni parku[8] . Stoki gór porastają głównie lasy sosnowo-brzozowe i bukowe, a doliny – lasy olszowe[8] . Występuje tu ponad 70 gatunków drzew m.in. buk wschodni , olsza szara , Рinus kochiana , Betula litwinowii oraz endemiczny gatunek brzozy – Betula raddeana [8] . U podnóża Pasma Głównego i Pasma Bocznego oraz w ich niższych piętrach rosną kserofity [8] . Nad piętrem leśnym znajdują się łąki alpejskie, gdzie rośnie m.in. kupkówka pospolita , trzcinnik leśny , endemity: Erysimum aureum i Delphinium caucasicum [8] . Na terenie parku występuje ponadto 130 gatunków grzybów kapeluszowych , m.in. borowik szlachetny , koźlarz pomarańczowożółty , koźlarz babka , maślak , gołąbek [8] .
Fauna parku jest bardzo bogata. Występują tu 34 gatunki ssaków – w najwyższym piętrze m.in. Capra cylindricornis i kozica północna , w piętrach niższych porośniętych lasem mieszanym , m.in. sarna , dzik , niedźwiedź brunatny , lis , na piargach endemiczne gatunki łasicowatych , niżej jeszcze ryjówkowate , nietoperze (m.in. gacek szary )[7] . Ptaki reprezentowane są przez 160 gatunków – gatunki europejskie (np. włochatka zwyczajna , Loxia , gil zwyczajny , drozd śpiewak ), śródziemnomorskie (np. kulczyk królewski ), środkowo-azjatyckie (np. orłosęp , Tetraogallus , płochacz halny ), a także kaukaskie gatunki endemiczne (np. ułar kaukaski , cietrzew kaukaski , świstunka gruzińska )[7] . Występują tu także orzeł przedni , sęp płowy i sokół wędrowny [7] . Wśród płazów spotyka się: ropuchę zieloną , rzekotkę drzewną i Rana macrocnemis , wśród gadów – Anniellidae , padalca zwyczajnego , Darevskia caucasica , zaskrońca zwyczajnego , Coronelle i żmiję łąkową [7] . W górskich rzekach parku żyje jeden rodzaj ryb – pstrąg potokowy [7] . Ne terenie parku występują tysiące gatunków bezkręgowców , samych gatunków owadów jest ok. 5000, z których najliczniejsze to chrząszcze (m.in. endemiczne gatunki Agonum i biegaczowatych ) oraz motyle – ponad 1000 gatunków (m.in. paź królowej i paź żeglarz )[7] .
Turystyka
Park jest jednym z głównych obszarów rekreacyjnych republiki[4] . Na jego terytorium utworzono cztery bazy turystyczne, a w miejscowościach na terenie parku rozwijana jest agroturystyka [4] . W parku znajduje się 143 obiektów dziedzictwa kulturowego o statusie federalnym i 25 obiektów o statusie regionalnym, m.in. średniowieczne i późnośredniowieczne wieże strażnicze, wieże mieszkalne, obiekty sakralne[4] .
Uwagi
↑ Strona parku podaje, że jego najniżej położone tereny znajdują się na wysokości 1100 m n.p.m.[5]
↑ Strona parku podaje, że jego powierzchnia to 554 km²[5] .
Przypisy