Polska
mazowieckie
ul. Miodowa 17/19
barok, klasycyzm[1]
Piotr de Riacour
3
1780
1944
1949–1953
Andrzej de Racourhr. Jan BorchLudwik NestiKarol KernerRząd Królestwa PolskiegoInstytut Aleksandryjski Wychowania Panien
Archidiecezja Warszawska
Pałac Borchów[2], także Dom Arcybiskupów Warszawskich[2] lub pałac Arcybiskupi[3] – pałac znajdujący się przy ul. Miodowej 17/19 w Warszawie. Od 1843 siedziba arcybiskupów warszawskich.
W II poł. XVII w. w miejscu obecnego pałacu znajdował się drewniany dwór marszałka wielkiego litewskiego Aleksandra Hilarego Połubińskiego[3]. W 1681 jego właścicielem został skarbnik ziemi nurskiej Wawrzyniec Wodzicki[3].
Przed 1732 w miejscu dworu został wzniesiony pałac, należący ok. 1740 do starosty wyszogrodzkiego Mateusza Szymanowskiego[4]. Przed 1754 dokonano jego przebudowy w stylu późnego baroku dla barona Piotra de Riaucourta, prawdopodobnie według projektu Jakuba Fontany[5]. Na tyłach pałacu powstał także regularny ogród francuski, na osi którego wzniesiono murowaną altanę w stylu rokokowym[1][5]. W miejscu rozebranej oficyny przyulicznej wzniesiono ażurowe ogrodzenie z czterofilarową bramą[5]. Jest to jedyna zachowana w Warszawie brama z wazonami rokokowymi[6].
Ok. 1780 budynek został przebudowany w stylu klasycystycznym przez Dominika Merliniego dla podkanclerzego koronnego Jana Borcha[1]. Korpus główny pałacu został wtedy podwyższony do dwóch pięter[5].
Pod koniec XVIII w. pałac był siedzibą Komisji Brukowej[2].
Od 1800 właścicielem pałacu był cukiernik Ludwik Nesti, który otworzył w nim hotel „Paryski“ (później „Europejski“)[7], restaurację i cukiernię[2]. W latach 1810–1837 pałac był własnością rodziny Kernerów[3]. Przed 1830 w pałacu mieściła się restauracja i Hotel d’Europe[3]. W 1837 budynek został zakupiony przez rząd Królestwa Polskiego, do 1842 mieścił się w nim Aleksandryjski Instytut Wychowania Panien[1]. Po przeniesieniu szkoły do Puław, w 1843 gmach został przekazany na siedzibę arcybiskupa warszawskiego[3]. Funkcję tę pełni do dziś; stąd nosi także nazwę Domu Arcybiskupów Warszawskich.
Pałac został spalony w czasie powstania warszawskiego[1]. Został odbudowany w latach 1949–1954 według projektu Stanisława Marzyńskiego w późnobarokowej-klasycystycznej formie z XVIII wieku[2][1]. Po odbudowie pałac stał się rezydencją prymasa Polski[3].
W 1953 funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa zatrzymali w pałacu Stefana Wyszyńskiego; po uwolnieniu i powrocie z internowania w 1956 prymas mieszkał w nim do śmierci w 1981[8].
W 1962, w związku z budową ul. Schillera, ogród pałacowy został skrócony o połowę i obecnie kończy się on murem bezpośrednio za rokokową altaną[9].
W 2021 na dziedzińcu pałacu odsłonięto popiersie Stefana Wyszyńskiego[10].