Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych

Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych

Awers
Wielkość	34 × 32 mm
Kruszec	tombak

Dyplom kapituły z podpisem Józefa Piłsudskiego

Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych – odznaka ustanowiona w II Rzeczypospolitej; była zwana również „Odznaką Pamiątkową Więźniów Ideowych z lat 1914–1921” lub „Odznaką Pamiątkową byłych Więźniów Ideowych". Odznakę nadawała Kapituła Odznaki Więźniów Ideowych z lat 1914–1921, na której czele stał w pierwszej połowie lat 30. XX wieku Józef Piłsudski. W kapitule zasiadał również generał Kazimierz Sosnkowski.

Opis

Odznaka ma formę jednoczęściowej srebrnej ośmioramiennej tarczy/rozety, w którą wpisany jest krzyż. W centrum, w owalu, znajduje się orzełek tworzący swym korpusem literę: „I” (od „Ideowy”), niżej litera: „W” (od „Więzień”). Pod literą „W” znajdował się znak mennicy (odznakę wytwarzała Mennica Państwowa).

Odznaka o wymiarach 34 × 32 mm wykonana była w srebrzonym i oksydowanym tombaku. Była mocowana do klapy munduru lub garnituru za pomocą sztyftu z nakrętką.

Przyznawano ją łącznie z dyplomem. W czasach, gdy przewodniczącym kapituły był Józef Piłsudski, na dyplomie był jego oryginalny podpis.

Odznaczeni (lista niepełna)

• Henryk Bernstein – żołnierz 6. pułku piechoty Legionów^[1]
• Józef Bocheński^[2]
• ks. kap. Henryk Ciepichałł^[3]
• Jan Dłubis – powstaniec śląski^[4]
• Michał Gajewski – poseł na Sejm Ustawodawczy II RP (1919–1922)
• Andrzej Gawron
• Henryk Goldman^[1]
• Piotr Guziorski
• Tadeusz Karbowiak – internowany w Száldobos
• Edward Kleszczyński
• Maksymilian Lewin – zginął w Palmirach^[1]
• Erazm Miazga – zginął w Charkowie w 1940 roku^[5]
• Antoni Moskwa – legionista internowany w czasie I wojny światowej w Szczypiornie
• Franciszek Musioł – powstaniec śląski, dowódca II batalionu 5 pułku powstańczego w III powstaniu śląskim
• Szymon Orlikowski
• Józef Peiper^[1]
• Józef Piłsudski
• Tomasz Pniewski-Przedbór – zginął w Charkowie w 1940 roku^[5]
• Kamil de Pourbaix
• Władysław Pomaski
• Ignacy Schrage^[1]
• Leopold Józef Spira^[1].
• Stanisław Thun^[6]
• Michał Wieruszewski – za internowanie w Beniaminowie
• Władysław Gościński^[7]

Przypisy

1. Niechaj Polska zna jakich synów ma – Żydzi w Legionach. 2012-04-24. [dostęp 2012-05-19].
2. Józef Bocheński w Muzeum Polskich Formacji Granicznych. [dostęp 2012-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu].
3. Wanda Roman: Kapelani wojskowi – bohaterowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Centralne Archiwum Wojskowe. s. 9. [dostęp 2016-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
4. Wspomnienie o Janie Dłubisie. [dostęp 2012-05-19].
5. Księga Cmentarna Charków, część II. [dostęp 2012-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-29)].
6. Thunstory – Mój dziadek – Stanisław. [dostęp 2012-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
7. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Władysław Gościński. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-16)].

Bibliografia

• Juliusz Wołcz. Odznaka pamiątkowa więźniów ideowych. „Biuletyn Numizmatyczny”. 1 (321), styczeń–marzec 2001. Warszawa: Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego. brak numeru strony