Ministerstwo Edukacji Narodowej (2006–2020)

Ministerstwo Edukacji Narodowej

Państwo	Polska
Data utworzenia	5 maja 2006
Data likwidacji	1 stycznia 2021
Minister	Przemysław Czarnek (ostatni)
Adres
al. Jana Chrystiana Szucha 25 00-918 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Ministerstwo Edukacji Narodowej
Położenie na mapie Polski Ministerstwo Edukacji Narodowej
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ministerstwo Edukacji Narodowej
52°13′03,6″N 21°01′25,4″E
Strona internetowa

Gabinet ministra

Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) – polski urząd administracji rządowej obsługujący ministra właściwego do spraw działu administracji rządowej oświata i wychowanie, przywrócony 5 maja 2006 w wyniku podziału Ministerstwa Edukacji i Nauki na MEN i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zlikwidowany, w jego miejsce od 1 stycznia 2021 istniało Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Kierownictwo (na dzień zniesienia ministerstwa)

• Przemysław Czarnek (PiS) – minister edukacji i nauki od 19 października 2020
• Marzena Machałek (PiS) – sekretarz stanu od 10 marca 2017
• Dariusz Piontkowski (PiS) – sekretarz stanu od 23 października 2020
• Maciej Kopeć (PiS) – podsekretarz stanu od 4 stycznia 2016
• Sławomir Adamiec – dyrektor generalny

Główne zadania

• sprawy związane z wychowaniem przedszkolnym, kształceniem ogólnokształcącym, specjalnym i zawodowym;
• ustalanie programów, podręczników i środków dydaktycznych nauczania;
• opracowanie egzaminów zewnętrznych;
• pomoc stypendialna dla uczniów;
• zatrudnianie nauczycieli, ich awanse i wynagrodzenia;
• polityka państwa dla młodzieży;
• organizowanie roku szkolnego.

Struktura organizacyjna

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne^[1]

• Departament Ekonomiczny
• Departament Funduszy Strukturalnych
• Departament Informacji i Promocji
• Departament Kształcenia Ogólnego
• Departament Podręczników, Programów i Innowacji
• Departament Prawny
• Departament Strategii, Kwalifikacji i Kształcenia Zawodowego
• Departament Współpracy Międzynarodowej
• Departament Współpracy z Samorządem Terytorialnym
• Departament Wychowania i Kształcenia Integracyjnego
• Biuro Administracyjne
• Biuro Kontroli
• Biuro Organizacyjne
• Samodzielne Stanowisko do spraw Audytu Wewnętrznego.

Jednostki organizacyjne podległe ministrowi^[2]:

• Centralna Komisja Egzaminacyjna z siedzibą w Warszawie
• Centrum Informatyczne Edukacji z siedzibą w Warszawie
• Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie
• Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą z siedzibą w Warszawie

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra^[2]:

• Instytut Badań Edukacyjnych z siedzibą w Warszawie

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra wspólnie z innymi organami^[2]:

• Centrum Nauki Kopernik z siedzibą w Warszawie

Historia

Pierwszym centralnym urzędem państwowym w Polsce właściwym w sprawach oświaty i wychowania była utworzona 14 października 1773 Komisja Edukacji Narodowej^[3][4], uznawana za pierwsze w świecie ministerstwo nauki, oświaty i wychowania^[4]. Po okresie rozbiorów zostało utworzone 3 stycznia 1918 Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego^[5]. Po II wojnie światowej resort właściwy dla spraw oświaty i wychowania nosił różne nazwy^{[m.in. jakie?]} i miał różne zakresy działania.

W 1945 Ministerstwo Oświaty założyło Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych (od 1974 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne)^[6].

W latach 1951–1972 w Ministerstwie (wtedy, Oświaty) istniała m.in. jednostka zajmująca się akcjami kolonijnymi (Pełnomocnik Rządu do Spraw Wczasów dla Dzieci i Młodzieży)^[7].

W 2019 Ministerstwo Edukacji Narodowej nie zdołało zapobiec rozpoczęciu 8 kwietnia ogólnopolskiego strajku nauczycieli, do którego przystąpiło blisko 2/3 ogółu publicznych placówek oświaty^[8].

Ministerstwo zostało zlikwidowane na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz zniesienia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a w jego miejsce od 1 stycznia 2021 zostało utworzone Ministerstwo Edukacji i Nauki^[9].

Siedziba

• Siedzibą Ministerstwa jest gmach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie. Budynek wybudowany w latach 1925–1930 według projektu profesora Zdzisława Mączeńskiego dla ówczesnego Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Mauzoleum Walki i Męczeństwa w Warszawie

Muzeum mieści się w dawnej siedzibie Gestapo w alei Jana Chrystiana Szucha 25 i jest filią Muzeum Więzienia Pawiak będącego oddziałem Muzeum Niepodległości^[10].

Lista ministrów edukacji narodowej (2006-2020)

• Roman Giertych (LPR) od 5 maja 2006 do 13 sierpnia 2007
• Ryszard Legutko (bezpartyjny) od 13 sierpnia 2007 do 16 listopada 2007
• Katarzyna Hall (bezpartyjna) od 16 listopada 2007 do 18 listopada 2011
• Krystyna Szumilas (PO) od 18 listopada 2011 do 27 listopada 2013
• Joanna Kluzik-Rostkowska (PO) od 27 listopada 2013 do 16 listopada 2015
• Anna Zalewska (PiS) od 16 listopada 2015 do 4 czerwca 2019
• Dariusz Piontkowski (PiS) od 4 czerwca 2019 do 19 października 2020
• Przemysław Czarnek (PiS) od 19 października 2020 do 31 grudnia 2020

Przypisy

1. M.P. z 2018 r. poz. 271
2. M.P. z 2016 r. poz. 976
3. Polska: zarys encyklopedyczny. Włodzimierz Kryszewski (red. prowadzący). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 84, 382.
4. Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1981, s. 107–109. ISBN 83-223-1876-6.
5. Dekret Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1).
6. Zarządzenie Ministra Oświaty z dnia 3 grudnia 1947 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Skarbu i Prezesem Centralnego Urzędu Planowania o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą „Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych” (M.P. z 1948 r. nr 4, poz. 13).
7. PawełP. Sowiński PawełP., Wakacje w Polsce Ludowej: polityka władz i ruch turystyczny : 1945-1989, Trio, 2005, s. 32, ISBN 979-8-3743-6014-1 [dostęp 2022-11-13]  (pol.).
8. Strajk nauczycieli 2019: Które szkoły i przedszkola biorą udział 18.04?. polskatimes.pl, 18 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-18].
9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz zniesienia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Dz.U. z 2020 r. poz. 2334)
10. Początki Mauzoleum

Zobacz też

• Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
• Szkoła tysiąclecia

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Ministerstwa Edukacji Narodowej. [dostęp 2019-02-21].
• Cyfrowa wersja „Dziennika Urzędowego Ministerstwa Oświaty”