PROFILBARU.COM

Marcinków
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Bystrzyca Kłodzka
Wysokość	700–820 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	6
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-512
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0851376
	Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka Marcinków
	Położenie na mapie Polski Marcinków
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Marcinków
	Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Marcinków
	50°17′01″N 16°47′18″E/50,283611 16,788333

Marcinków (niem. Martinsberg) – wyludniająca się wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

W przeszłości do wsi należały kolonie:

Czatków^[4] (niem. Tschihak)^[5]

Domaradów (niem. Grenzhäuser)^[6]

Żabnica (niem. Froschgraben)^[7]

Obecnie kolonie są wyludnione, a nazwy niestandaryzowane.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Marcinków był dawną wsią gwarecką. W dokumentach z 1344 r. wymienia się ją pod nazwą Mertetindorf, a w 1465 r. jako Merbotindorf (czyli Nierobocin), co sugeruje, że była zwolniona od pańszczyzny. Wiadomo jednak, że już wtedy zaprzestano tu wydobycia srebra. W XV w. wytapiano tu także szkło^[8].

W 1481 r. rodzina Gregor otrzymała z rąk Henryka Starszego Podiebradowicza teren wsi wraz z prawem do poszukiwania i wydobycia rud. W 1575 roku powstała tu kopalnia „Sankt Anna”, w której eksploatowano złoża galeny^[8]. We wsi w 1598 r. stanął kościół pw. św. Marcina, pełniący rolę kościoła cmentarnego^[8]. Rozwój gospodarczy przerwany jednak został przez wojnę trzydziestoletnią, która w 1623 r. zniszczyła także kościół. Ożywienie gospodarcze nastąpiło dopiero w XVIII w. wraz z przejęciem okolicznych ziem przez ród Wallisów^[8]. W 1701 r. odbudowano kościół.

Kolejną próbą wznowienia działalności górniczej było otwarcie w 1749 r. kopalni (Zum reichen Segen), a w 1755 r. huty (Friedrichs Silberhütte) przez spółkę kpt. von Zerbsta i radcy podatkowego Menzeliusa. Prace górnicze zeszły do głębokości 25 m. Przerwane zostały w roku 1784, po czym teren wsi został podzielony na trzy części własnościowe. Jeszcze jedną nieudaną próbę reaktywacji górnictwa podjęto w 1855 r.

Współczesność

Po 1945 r. Marcinków został zasiedlony przez niewielką grupę Polaków, jednak z biegiem lat pustoszał i popadał w ruinę. W latach 50. prowadzono tu prace poszukiwawcze rud uranu. Znaleziono niewielkie okruszcowania, których eksploatacja okazała się nieopłacalna na skalę przemysłową.

Obecnie wieś liczy zaledwie kilka zamieszkanych domów. W marcu 2011 liczyła zaledwie 6 mieszkańców^[2], będąc najmniejszą miejscowością gminy Bystrzyca Kłodzka. Mimo bardzo dobrych walorów krajobrazowych wieś nie rozwija się, a działalność rolnicza prowadzona jest na znikomą skalę. Barokowy kościół został zrujnowany, a cenne elementy starej kamieniarki stają się łupem złodziei dzieł sztuki.

Turystyka

Przez wieś przechodzi żółty szlak turystyczny z Romanowa do przełęczy Puchaczówka. Ponad wsią wznosi się szczyt Skowroniej Góry z bardzo dobrą panoramą na całą wschodnią część ziemi kłodzkiej.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 77447
↑ ^a ^b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 773 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. redakcja Marek Staffa. T. 16: Karkonosze. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 71. ISBN 83-7005-341-6.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 2 kwietnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-31] .
↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-31] .
↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 października 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-31] .
↑ ^a ^b ^c ^d Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 374. ISBN 978-83-89188-95-3.

Bibliografia

WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .
Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 16 Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1993, ISBN 83-7005-095-6, ISBN 83-7005-341-6.
Krzysztof R. Mazurski Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, Sudety Oficyna Wydawnicza Oddziału Wrocławskiego PTTK, Wrocław 1995, ISBN 83-85550-48-8.
Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, mapa turystyczna, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa-Wrocław 1991