Laplace (Q111) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego, trzecia jednostka typu Lagrange. Została zwodowana 12 sierpnia 1919 roku w stoczni Arsenal de Rochefort, a ukończono ją w 1921 roku. Okręt służył w Marine nationale do 1935 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne
„Laplace” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1913 roku[1][2]. Okręt zaprojektował inż. Julien Hutter, lekko modyfikując swój poprzedni projekt Dupuy de Lôme, zakładając zastosowanie dwóch turbin parowych systemu Parsonsa(inne języki) o mocy 2000 koni mechanicznych (KM) każda przy niewielkim wzroście wyporności[3]. W trakcie budowy z pomysłu zrezygnowano, wyposażając okręt w silniki Diesla[1][3][a].
„Laplace” był dużym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 75,2 metra, szerokość 6,39 metra i zanurzenie 3,62 metra[2][4]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 920 ton, a w zanurzeniu 1318 ton[2][4]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki Diesla Sulzer(inne języki) o łącznej mocy 2600 KM[3][4]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Belfort o łącznej mocy 1640 KM[2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 16,5 węzła na powierzchni i 11 węzłów w zanurzeniu[3][4]. Zasięg wynosił 4300 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 125 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][3]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[5].
Okręt wyposażony był w osiem wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie, dwie na rufie i dwie zewnętrzne), z łącznym zapasem 10 torped oraz dwa pokładowe działa kal. 75 mm z zapasem amunicji wynoszącym 440 naboi[2][3][6]. Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 43 podoficerów i marynarzy[1][3][7].
Budowa i przebieg służby
„Laplace” zbudowany został w Arsenale w Rochefort[2][8]. Stępkę okrętu położono w 1913 roku[1], został zwodowany 12 sierpnia 1919 roku[2][3], a ukończono go w roku 1921[1]. Otrzymał nazwę na cześć wybitnego francuskiego osiemnastowiecznego matematyka Laplace’a i numer burtowy Q111[7].
Okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym do lipca 1935 roku, kiedy skreślony został z listy floty[1][2][b].
Uwagi
- ↑ Przeznaczone dla okrętów typu Lagrange turbiny parowe zostały później zamontowane na eskortowcach typu Oise[2].
- ↑ Paul E. Fontenoy podaje, że okręt wycofano ze służby w latach 1937–1939[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 159.
- ↑ a b c d e f g h i Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 212.
- ↑ a b c d e f g h i j Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 89.
- ↑ a b c d Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 158.
- ↑ Ivan Gogin: LAGRANGE submarines (1918-1924). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ a b Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-17]. (ang.).
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 198.
Bibliografia
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Ivan Gogin: LAGRANGE submarines (1918-1924). Navypedia. [dostęp 2019-01-13]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1. Brak numerów stron w książce
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-11-17]. (ang.).