Kozia Turnia

Kozia Turnia

Kozí štít

Kozia Kopka i Kozia Turnia
Państwo	Słowacja
Położenie	powiat Poprad
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2111 m n.p.m.
Pierwsze wejście	15 września 1904 r. J. Chmielowski, K. Bachleda, J. Bachleda Tajber
Położenie na mapie Tatr Kozia Turnia
Położenie na mapie Karpat Kozia Turnia
49°12′59,8″N 20°12′56,1″E

Kozia Turnia (słow. Kozí štít, niem. Gemsenspitze, węg. Zerge-csúcs^[1]) – szczyt w słowackiej części Tatr Wysokich, położony na wysokości 2111^[2][3] lub 2107^[4][5] m w Koziej Grani – południowo-wschodniej grani Jagnięcego Szczytu. Kozia Turnia jest najwyższym i najwybitniejszym wierzchołkiem w tej grani. Od Koziej Kopki na północnym zachodzie oddziela ją Skrajna Kozia Szczerbina, a od Zadniej Rzeżuchowej Turni na wschodzie oddzielona jest Zadnią Rzeżuchową Przełączką^[4].

Stoki północne opadają z turni do Doliny Białych Stawów, południowe – do Doliny Jagnięcej. Ponad tą drugą wyróżnia się dwie ściany Koziej Turni: południową i południowo-zachodnią. Ściana południowa ma wysokość ok. 250 m i wznosi się ponad usypiskami na północny wschód od Czerwonego Stawu Kieżmarskiego. Po prawej stronie ogranicza ją żleb opadający spod Zadniej Rzeżuchowej Przełączki, a kolejno w lewą stronę znajdują się:

• prawy filar, w którego dolnej części tkwi Kozia Baszta (Kozia bašta^[1]) z ok. 100-metrową urwistą południową ścianą – schodzi ona najniżej z całego urwiska,
• prawa depresja, w górnej części podzielona na trzy fragmenty,
• środkowy filar pnący się do wierzchołka Koziej Turni,
• lewa depresja,
• lewy filar, w którego środkowym fragmencie położony jest Kozi Mnich (Kozí mních) i przełączka Kozi Karb (Kozí zárez)^[1][4].

Kozia Turnia wśród podpisanych obiektów

Kozia Grań widziana z Jagnięcego Szczytu i jej najwybitniejszy szczyt – Kozia Turnia

Ściana południowo-zachodnia ma budowę płytową i jest położona ponad żlebem opadającym do Doliny Jagnięcej ze Skrajnej Koziej Szczerbiny. Jej wysokość wynosi od 50 m w lewej do 150 m w prawej części. Część ściany znajduje się na prawo od wylotu żlebu i może być uważana za południowo-zachodnią ścianę Koziego Mnicha^[4].

Na Kozią Turnię, podobnie jak na inne obiekty w Koziej Grani, nie prowadzą żadne znakowane szlaki turystyczne. Najdogodniejsze drogi dla taterników wiodą na szczyt mniej z sąsiednich przełęczy. Orientacja w terenie bywa tu trudna w przypadku złej pogody. Z wierzchołka rozlega się widok na Doliną Kieżmarską i jej otoczenie^[4].

W południowej i południowo-zachodniej ścianie Koziej Turni poprowadzono drogi o różnej trudności (od I do V+ w skali UIAA). Należą do nich drogi Lehotský'ego, Schweickhartów, Stanisławskiego, Housera, Dieški, Orolína i Čepeli^[4].

Pierwsze odnotowane wejścia:

• letnie – Janusz Chmielowski, przewodnicy Klemens Bachleda i Jan Bachleda Tajber, 15 września 1904 r.,
• zimowe – Günter Oskar Dyhrenfurth, Alfred Martin, 6 marca 1906 r.

Wcześniej być może wchodzili na szczyt polujący na kozice^[4].

Nazwa turni pochodzi od kozic, nazywanych kiedyś „dzikimi kozami”. Dawniej używano na określenie Koziej Turni także nazw polskiej Mały Jagnięcy Szczyt, niemieckiej Gemsenberg oraz węgierskich Zerge-hegy i Kecske-hegy^[4][1].

Przypisy

1. Endre Futó: Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. [dostęp 2014-01-25].
2. Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 124. ISBN 83-909352-2-8.
3. Vysoké Tatry 1:25 000, podrobná turistická mapa. 6. vydanie. Harmanec: VKÚ, 2008. ISBN 978-80-8042-552-4. Brak numerów stron w książce
4. Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XXIV. Czerwona Turnia – Przełęcz pod Kopą. Warszawa: Sport i Turystyka, 1984, s. 195–210. ISBN 83-217-2472-8.
5. Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 435. ISBN 83-01-13184-5.