Polska
zachodniopomorskie
Koszalin
protestanckie
Kościół Ewangelicko-Augsburski
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Koszalinie
1383
Kościół św. Gertrudy w Koszalinie – kościół parafii ewangelicko-augsburskiej w Koszalinie, pierwotnie powstały jako kaplica, położony przy ulicy Modrzejewskiej[2].
Kaplica wzniesiona została w 1383 poza murami miejskimi. Pierwotnie pełniła funkcję świątyni cmentarnej. Jej forma na planie ośmioboku nawiązywała do Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie, co miało dawać wiernym nadzieję życia pośmiertnego i zbawienia. W roku 1534 kaplica stała się własnością kościoła ewangelickiego. Została poddana pracom remontowym w 1662, które poprowadził David Hille[2].
W 1735 kaplicę zamieniono w skład amunicji[3], czemu towarzyszyło m.in. zmiana dachu z gontowego na dachówkę, rozebranie wieży i zamurowanie otworów okiennych. Pod koniec XIX wieku budowla pełniła funkcje magazynowe[2].
Funkcje religijne zostały jej przywrócone na początku XX wieku, kiedy to stała się świątynią Kościoła Staroluterańskiego. Doprowadzono do jej remontu, powstał wówczas również dach w obecnej formie. Kościołem parafii staroluterańskiej kaplica była do wybuchu II wojny światowej[2].
Po 1945 ponownie utraciła sakralny charakter[2]. 24 sierpnia 1956 wpisana została do rejestru zabytków[3]. W latach 60. XX wieku mieściły się w niej magazyny pobliskiego teatru. Później działała tu także Mała Scena Bałtyckiego Teatru Dramatycznego, a także wystawiano w niej prace uczniów koszalińskiego Liceum Plastycznego. Prowadzone były wówczas prace utrzymaniowe budynku, jego obecny wygląd jest efektem remontu z 1988[2].
Budowla po raz kolejny odzyskała jednak funkcję sakralną w 1999, kiedy to została własnością parafii ewangelicko-augsburskiej w Koszalinie[3]. 7 maja 2000 kaplica awansowała do rangi kościoła i została poświęcona przez ks. biskupa Jana Szarka[2].
W kaplicy została ochrzczona matka biskup Margot Käßmann, byłej zwierzchniczki Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Krajowego Hanoweru, największej wspólnoty wchodzącej w skład Kościoła Ewangelickiego w Niemczech[2].
Ściany kościoła przeprute są ostrołukowatymi oknami z maswerkami i dwoma uskokowymi portalami wejściowymi, wsparte w narożach przez osiem dwuuskokowych szkarp. W oddzielonej gzymsem kordonowym górnej części elewacji nad wejściami znajduje się blendy zdobione rozetami. Pod okapem dachowym kościół obiega fryz ozdobny z kształtowanej w czterolistną koniczynę cegły. Sklepienie gwiaździste od zewnątrz przykrywa ośmiopołaciowy hełm ostrosłupowy zwieńczony spiczastą iglicą wspartą na oktagonalnym bębnie.