Kamienica Rynek-Ratusz 16 we Wrocławiu

Kamienica Rynek-Ratusz 16

nr rej. A/1560/233 z 30.12.1970[1]
Rynek-Ratusz 16
Państwo	Polska
Miejscowość	Wrocław
Adres	Rynek-Ratusz 16
Kondygnacje	V
Zniszczono	1945
Odbudowano	1954
Położenie na mapie Wrocławia Kamienica Rynek-Ratusz 16
Położenie na mapie Polski Kamienica Rynek-Ratusz 16
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Kamienica Rynek-Ratusz 16
51°06′36,75″N 17°01′49,41″E

Kamienica Rynek-Ratusz 16 – zabytkowa kamienica na wrocławskim Rynku, w północnej pierzei tretu^[a] tzw. stronie rymarzy lub stronie złotników^[3].

Większość kamienic znajdujących się w północnej pierzei tretu ma rodowód sięgający XV–XVII^[3]. Pierwotnie były to parterowe drewniane kramy, a następnie piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne przylegające do dwukondygnacyjnej murowanej ściany północnej Smatruza. Z biegiem kolejnych lat pomieszczenia przekształcono w wielopiętrowe kamienice^[4]. Po 1824 roku, kiedy to zlikwidowano Smatruzy, właściciele kamienic z tej strony wykupili od miasta za kwotę 21000 talarów, jej tereny i przedłużyli swoje budynki na południe. Zachowane z tego okresu zabudowania mają cechy architektury późnoklasycystycznej^[3].

Działania wojenne podczas II wojny światowej częściowo zniszczyły pierzeję północną. Jej odbudowa została opracowana w 1954 roku przez profesora Edmunda Małachowicza w Pracowni Konserwacji Zabytków przy udziale prof. Stanisława Koziczuka, Jadwigi Hawrylak i Stefana Janusza Müllera^[5].

Historia kamienicy

Bryła budynku została ukształtowana po 1784 roku, W prawej osi, w przyziemu, znajdowało się dawniej drugie wejście północne do wrocławskich Smatruz. Kamienica miała pięć kondygnacji o szerokości trzech osi okiennych i pokryta została dachem dwuspadowym z okapowym^[6]. Przed budynkiem znajdowała się (zasypana obecnie) piwnica, do której wychodziła zachowana studzienka okienna z XIX wieku^[7].

Po 1945

W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa większym zniszczeniom. W trakcie odrestaurowywania budynku zlikwidowano przejście do Smatruz i nie odtworzono klasycystycznego portalu^[3].

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .
2. Słownik języka polskiego PWN
3. Czerner 1976 ↓, s. 28.
4. Wiśniewski 2002 ↓, s. 109-110.
5. Małachowicz 1985 ↓, s. 211.
6. Czerner 1976 ↓, s. 143.
7. Wiśniewski 2002 ↓, s. 115.

Uwagi

1. Tret to inaczej rynek, na którym sprzedawano drobiazgi, targowisko. Inne znaczenie: to bruk, chodnik, droga, przejście^[2]

Bibliografia

• Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
• Zdzisław Wiśniewski: Rynek wrocławski w świetle badań archeologicznych cz.II. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski Instytut Archeologii, 2002.
• Edmund Małachowicz: Stare miasto we Wrocławiu. Wrocław: PWN, 1985. ISBN 83-01-03996-5.