Jestem zabójcą

Jestem zabójcą

Strona wydania z 1880
Autor	Aleksander Fredro
Typ utworu	komedia
Data powstania	ok. 1865
Wydanie oryginalne
Język	polski
Data wydania	1880

Jestem zabójcą. Komedia w jednym akcie – jednoaktowa komedia Aleksandra Fredry.

Opis

Dokładna data powstania sztuki nie jest znana^[1]. Stanisław Pigoń czas powstania pierwszej wersji umieszcza pod koniec 1864 lub na początku 1865^[1]. Wersja ta pisana była wierszem, autor nie był jednak zadowolony z efektu^[1]. Dlatego też kolejne wersje przetworzył na prozę (początkowo na prozę rytmizowaną) i ostatecznie sztuka została opublikowana w wersji prozatorskiej^[2]. Trudno jednak ustalić, kiedy ta przeróbka została dokonana^[2]. Istniały dwa rękopisy wersji wierszowanej oraz trzy wersji prozatorskiej^[3]. Współcześnie zachowały się tylko fragmenty rękopisu jednej wersji wierszowanej oraz całość rękopisu prozą rytmizowaną^[4].

Po śmierci autora komitet zajmujący się jego spuścizną uznał sztukę za średniej jakości i przeznaczył do grania w 1877^[4]. Prapremiera odbyła się w Krakowie 20 listopada 1877, we Lwowie wystawiono ją 9 stycznia 1878, zaś w Warszawie 19 marca 1878^[4]. Drukiem sztuka ukazała się po raz pierwszy w 1880 w tomie VIII pośmiertnego wydania dzieł Fredry (s. 189–246)^[4]. Od połowy XX w. sztuka miała przynajmniej osiem inscenizacji, w tym w Teatrze Telewizji (1987, reż. Bogdan Baer) oraz dwukrotnie w Teatrze Polskiego Radia – w 1952 (reż. Zbigniew Kopalko) i 2003 (reż. Waldemar Modestowicz)^[5][6].

Treść

Kokoszkiewicz, starzejący się opiekun Klary, nie zezwala na jej ślub z młodym Marskim, ponieważ sam pragnie ożenić się z Klarą^[7]. Jednak dzięki spiskowi domowników, m.in. sprytnej służącej Zuzi, uważa, że przypadkiem zastrzelił Marskiego i ostatecznie udaje się podstępem zdobyć jego zezwolenie na ślub Marskiego Klarą^[8][7].

• 
  Rękopis wersji prozą rytmizowaną
• 
  Afisz, Teatr Miejski w Krakowie, 1907

Przypisy

1. Pigoń 1958 ↓, s. 293.
2. Pigoń 1958 ↓, s. 294.
3. Pigoń 1958 ↓, s. 292–294.
4. Pigoń 1958 ↓, s. 296.
5. Jestem zabójcą, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki) [dostęp 2023-09-27] .
6. Aleksander Fredro. Filmpolski.pl. [dostęp 2023-09-27].
7. Mazanowski 1931 ↓, s. 168.
8. Ratajczak 1993 ↓, s. 43.

Bibliografia

• Mikołaj Mazanowski: Aleksander hr. Fredro. Złoczów: W. Zukerkandel, 1931.
• Stanisław Pigoń: Komentarz. W: Aleksander Fredro: Komedie. Seria pierwsza X. T. 10. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1958, s. 291–450, seria: Pisma wszystkie.
• Dobrochna Ratajczak. Świat Fredrowskich jednoaktówek. „Pamiętnik Literacki”. 84/1, s. 27–51, 1993.