Urodziła się w Olsztynie[6]. Jest córką Zofii z domu Barcz i Maksymiliana Schützów[7][8], którzy pobrali się w 1952[9]. Ma dwóch braci: starszego Maksymiliana (ur. 1953) i młodszego Romana (ur. 1957)[10]. Jej wujem był Henryk Strzelecki[11]. Pochodzi z rodziny o muzycznych tradycjach: matka śpiewała i grała na gitarze, a ojciec grał na skrzypcach[12][13]. Była wychowywana w duchu katolickim, a w młodości chciała wstąpić do zakonu[14][15].
W dzieciństwie śpiewała piosenki Sławy Przybylskiej i Anny German[16]. Uczęszczała na zajęcia rytmiki i tańca organizowane w Klubie Oficerskim w Olsztynie[9], a także śpiewała na szkolnych akademiach i recytowała wiersze[17]. Kiedy miała 10 lat, zaczęła śpiewać w chórze katedralnym[18]. Będąc w szkole podstawowej, wystąpiła z piosenkami „Powrócisz tu” Ireny Santor i „Gdybyś kochał, hej” zespołu Breakout w międzykoszarowym festiwalu piosenki żołnierskiej w Olsztynie[17]. Śpiewała w zespołach „Tęcza”[19] i „Binamol”[10].
Początki kariery
W maju 1971 za wykonanie utworów „Jeszcze uboga, a już łaską tknięta” i „Za polami krzyż u wsi” na Festiwalu Pieśni Sakralnej Sacrosong w Chorzowie zdobyła nagrodę im. Maksymiliana Kolbego, którą wręczył jej kardynał Karol Wojtyła[20][21]. W czerwcu za wykonanie utworów „Niebieski len” Raimondsa Paulsa i „Śnił mi się sen” Arno Babadżaniana otrzymała nagrodę Związku Kompozytorów Radzieckich na VII Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze[22] i wystąpiła z piosenką Babadżaniana w koncercie laureatów[23]. Dzięki wygranej zakwalifikowała się bez eliminacji do konkursu „Debiutów” podczas 9. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu[20], na którym zaśpiewała piosenkę „O czym marzą zakochani” i zdobyła nagrodę za debiut[24][25]. Po sukcesie na festiwalu Andrzej Rosiewicz zaproponował jej nagranie dwóch utworów – „Który mnie wybierze” i „Nie mam woli do zamęścia”, którą zaprezentowała z zespołem Hagaw na Telewizyjnej Giełdzie Piosenki[19]. Za udział w programie została dyscyplinarnie wyrzucona z liceum[19], po czym przeprowadziła się do Warszawy, gdzie uczyła się w liceum im. Narcyzy Żmichowskiej[11] i występowała w zespole Sił Powietrznych Granica[26].
Rozczarowana nieprzychylną prasą po festiwalu w Opolu, m.in. ostrą recenzją Lucjana Kydryńskiego w „Przekroju”, zawiesiła działalność estradową[27][28]. Podczas prób do występu na festiwalu została dostrzeżona przez Andrzeja Wajdę, który zaproponował jej udział w castingach do ekranizacji Wesela; wzięła udział w zdjęciach próbnych, jednak ostatecznie rolę Panny Młodej powierzono Ewie Ziętek[29]. Ponadto wygrała casting do roli w filmie Szerokiej drogi, kochanie, jednak wycofała się z projektu, odmówiwszy zagrania w scenie nago[30]. Zainspirowana poznanym na zdjęciach próbnych do WeselaDanielem Olbrychskim i jego umiejętnością interpretacji wierszy, wzięła udział w przesłuchaniach do Studium Wokalno-Aktorskiego Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni[30][19], gdzie studiowała w latach 1974–1978. W tym okresie wystąpiła w wystawianych przez gdyński teatr sztukach: Machiavelli, Fontanna z Neptunem, Poemat pedagogiczny, Promises, promises, Nasz człowiek w Hawanie i Zielony gil[21][17], który był jej spektaklem dyplomowym[31]. W okresie współpracy z teatrem wystąpiła z greckim zespołem Prometheus podczas kilku koncertów w NRD[32].
Rozkwit kariery
Jako aktorka telewizyjna zadebiutowała rolą Teresy Sikorzanki w serialu Strachy (1979)[33]. W trakcie prac przy serialu przyjęła propozycję dołączenia do zespołu Teatru Syrena[19], z którym zagrała również w spektaklach: Wielki Dodek, Czołowe zdarzenie, Warto byś wpadł i Festiwal za 100 złotych[17]. Uczęszczała też do klasy śpiewu operowego w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie[34] i studiowała na Politechnice Warszawskiej[19]. Wystąpiła w roli Kasi Kunickiej w kilku odcinkach serialu Kariera Nikodema Dyzmy (1980)[30]. Niedługo później wznowiła karierę muzyczną i wystąpiła w kilku audycjach telewizyjnych: Komu jak komu, Liczy się tylko czasRyszarda Poznakowskiego (Studio Gama), Zimowa dziewczyna (spektakl „Niemoralność Pani Dulskiej”) i Pokochaj mnie (program „Skansen” studia Gama)[35]. Otrzymawszy angaż do teatru „Amhambra” w Pradze, zrezygnowała z występowania w Teatrze Syrena[36].
W marcu 1980, za namową męża, zwróciła się do Romualda Lipki z prośbą o stworzenie rockowej aranżacji do utworu „Liczy się tylko czas”[37]. Wkrótce podjęli stałą współpracę – Trojanowska nagrała piosenki, które skomponował dla niej Lipko piosenki do tekstów Andrzeja Mogielnickiego oraz w których nagraniach brała udział Budka Suflera[28][38]. Ich pierwsza wspólna piosenka, „Tyle samo prawd ile kłamstw”, dotarła do pierwszego miejsca radiowej listy przebojów Studio Gama[39]. Za utwór otrzymała nagrodę publiczności w programie Fonogama, poza tym wystąpiła z nim w koncercie „Od Opola do Opola” na 18. KFPP w Opolu. Podczas opolskiego festiwalu wystartowała także z utworem „Wszystko czego dziś chcę” w konkursie „Premier”, na którym została uhonorowana nagrodą za interpretację[40][19], a także otrzymała tytuł Miss Obiektywu, co uwiecznione zostało w jednej z kronik filmowych w segmencie Miss obiektywu[25]. Oba festiwalowe utwory wydała na singlu „Tyle samo prawd, ile kłamstw / Komu więcej, komu mniej”, który sprzedał się w ponad 120 tys. egzemplarzy, dzięki czemu zdobył status złotej płyty i stał się najlepiej sprzedającym się singlem wydanym przez wytwórnię Tonpress w 1980[39]. Oba utwory ukazały się też na pierwszym minialbumie w dorobku Trojanowskiej, na którym umieściła także piosenki „Komu więcej, komu mniej” i „Tydzień łez”[39]. W lipcu zawiązał się jej pierwszy oficjalny fanklub, który działał przy klubie „Rudy Kot”, zlokalizowanym niedaleko siedziby „Solidarności”[41]; legitymację członkowską z numerem „1” posiada Lech Wałęsa[19]. W sierpniu, reprezentując wytwórnię Tonpress z piosenką „Tyle samo prawd ile kłamstw”, zajęła drugie miejsce w międzynarodowym konkursie wytwórni płytowych na 4. Międzynarodowym Festiwalu Interwizji w Sopocie[35]. Po występie na festiwalu nagrała anglojęzyczną wersję piosenki – „Open Up Your Eyes and Mind”[39]. W ostatnich miesiącach 1979 nagrała z Budką Suflera recital telewizyjny pt. Lunapark[17] i wystąpiła z piosenką „Sobie na złość” w czechosłowackim programie Televariete. W latach 1980–1982 trzykrotnie zwyciężyła w plebiscycie „Kuriera Polskiego”[42]. W lutym 1981 wszystkie osiem dotychczas opublikowanych nagrań wydała na swoim debiutanckim albumie studyjnym pt. Iza, która choć została zamówiona w wówczas rekordowym nakładzie blisko 1 mln egzemplarzy, to z przyczyn technicznych trafiła do sprzedaży w nakładzie jedynie 40 tys. sztuk płyt winylowych i 20 tys. kaset magnetofonowych[17][39]. Promujące ją single rozeszły się w nakładzie ponad 300 tys. sztuk[17]. W kwietniu piosenkarka wydała drugi minialbum, na którym umieściła utwory: „Jestem twoim grzechem”, „Sobie na złość”, „Nic za nic” i „Pytanie o siebie”[43].
Po zakończeniu współpracy z Budką Suflera w lutym 1981 rozpoczęła współpracę z wrocławskim zespołem Stalowy Bagaż, z którym zadebiutowała na scenie w maju wystąpiła na festiwalu Rock Arena w Poznaniu[17][44]. W czerwcu wystąpili na 19. KFPP w Opolu, na którym wykonali utwory „Na bohaterów popyt już minął” i „Pieśń o cegle”. Trojanowska drugą z festiwalowych piosenek zaśpiewała w stroju z ZSMP-owskim czerwonym krawatem, co wywołało spore kontrowersje w mediach[17]. Po występie zarząd krakowskiego oddziału ZSMP wystosował protest przeciwko rzekomemu sprofanowaniu symbolu organizacji przez artystkę[17]. Oba utwory trafiły na wspólną epkę Trojanowskiej i Budki Suflera, która rozeszła się w ponad 150 tys. egzemplarzy[43], zapewniając im złotą płytę. W 1981 piosenkarka wcieliła się w postać Joanny Borewicz, byłej żony głównego bohatera w jednym odcinku serialu 07 zgłoś się[45]; w 2013 została okrzyknięta „Miss Borewicz”, zwyciężając w plebiscycie czasopisma „Świat seriali” na najlepszą ekranową partnerkę Sławomira Borewicza (w tej roli Bronisław Cieślak)[46]. W sierpniu 1981, po zagraniu kilkunastu koncertów zakończyła współpracę ze Stalowym Bagażem[47]. Na przełomie października i listopada premierę miał spektakl Teatru TelewizjiKat czeka niecierpliwie, w którym zagrała Mayollę[43]. Pod koniec roku rozpoczęła nagrania materiału na kolejny album studyjny pt. Układy, który wydała w 1982[17]. Na płycie, promowanej m.in. poprzez przeboje „Karmazynowa noc”, „Brylanty” oraz „Obce dni”, zaprezentowała bardziej rockowe brzmienie niż na pierwszym albumie. W marcu otrzymała wyróżnienie na festiwalu Intertalent w Gottwaldowie, na którym zaśpiewała piosenkę „Nic za nic”[48][49]. Również w 1982 wystąpiła w podwójnej roli sióstr-bliźniaczek, Olgi i Very Komarowskich, w filmie Sto jedenasty[30] oraz nagrała z Tadeuszem Nalepą album pt. Pożegnalny cyrk, który zawierał utwory silnie krytykujące stan wojenny[14], przez co Cenzura nie dopuściła do jego wydania[17]. W tym okresie była z jednej strony atakowana przez „Solidarność” za pokazany w telewizji występ w Sali Kongresowej, a z drugiej strony szykanowana przez władzę za odmowę kolejnych występów[17][14].
Emigracja i powrót
We wrześniu 1982 wyjechała do Holandii, gdzie zagrała kilka koncertów[50][51]. Gdy odrzucono jej wniosek o przedłużenie paszportu i zakazano wjazdu do Polski, a dodatkowo bojkotowano jej twórczość w ogólnopolskich mediach, zdecydowała się z mężem na emigrację[52][53]. Mieszkała w USA i Wielkiej Brytanii[17]. W październiku 1983 premierę miał serial Blisko, coraz bliżej, w którym wystąpiła jako Hildegarda Belsche[54]. W kwietniu 1985 wystąpiła z koncertami dla Polonii amerykańskiej w Chicago i Nowym Jorku[55]. W 1987 osiadła z mężem w Berlinie Zachodnim, gdzie przez kilka lat prowadzili restaurację „Landhaus Dahlem”[50][11][14].
Na początku lat 90. wróciła do Polski[14]. W 1990 wystąpiła na festiwalu sopockim z utworami ze swojego pierwszego anglojęzycznego albumu, zatytułowanego po prostu Izabela Trojanowska[56]. Płyta ukazała się w 1991 i była przeznaczona do sprzedaży na rynki zachodnie – najpierw trafiła na rynek brytyjski (została wydana nakładem niezależnej wytwórni Rondor Music), a w sierpniu 1992 trafiła na rynek amerykański i kanadyjski (pod zmienionym tytułem – Independence)[55]. Wydawnictwo przeszło jednak bez echa, przynosząc umiarkowany hit „Independence Day”. W 1993 na rynku ukazał się jej album nagrany z Tadeuszem Nalepą pt. Pożegnalny cyrk, którego sprzedaż 11 lat wcześniej została zablokowana przez cenzurę[17].
Dalsza kariera
W 1994 zaśpiewała z Budką Suflera na ich jubileuszowej trasie koncertowej z okazji 20-lecia zespołu[56]. W 1995 wystąpiła w koncercie z okazji jubileuszu 50-lecia Teatru Syrena[55] oraz nawiązała współpracę artystyczną z Adamem Abramkiem i Pawłem Sotem, kompozytorami zespołu Bajm[57]. W 1996 wydała nagrany z nimi album studyjny pt. Chcę inaczej[55], który odniósł umiarkowany sukces, przynosząc jednak przeboje: „I stało się”, „Więcej niż życie” oraz „Nareszcie czuję”. We wrześniu 1997 zadebiutowała na antenie TVP1 w roli Moniki Ross-Nawrot w serialu Klan[55]. W tym okresie przeprowadziła też wywiad z Joan Collins, który ukazał się na łamach czasopisma „Halo”[19]. W listopadzie 1998 wystąpiła w duecie z Jerzym Jeszke w koncercie z okazji 40-lecia Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni[55]. Kontynuowała współpracę z Budką Suflera i pracowała z Andrzejem Mogielnickim nad kolejnym albumem, który miał być utrzymany w stylu disco[58]. Materiał nigdy nie ukazał się na rynku[58].
W 2002 stworzyła z Moniką Natorą kolekcję ubrań „MonaIza”[59]. W 2003 była jedną z bohaterek książki „Karuzela z madonnami, czyli 57 bardzo zakręconych kobiet”, w której ukazał się wywiad przeprowadzony z nią przez Tomasza Raczka[60], a także wystąpiła z utworami „Tyle samo praw ile kłamstw” i „Wszystko, czego dziś chcę” podczas koncertu „40 na 40” w ramach 40. KFPP w Opolu[55]. Od maja 2007 do końca 2008 występowała na koncertach z własnym zespołem[55], następnie nawiązała współpracę koncertową z muzykami Mafii[61]. W sierpniu 2009 wystąpiła z Budką Suflera na kilku koncertach z okazji 35-lecia zespołu, m.in. na festiwalu sopockim[55]. W 2010 została ambasadorką reklamową producenta telefonów komórkowych myPhone[62] i pojawiła się w roli garderobianej Hani w filmie Fenomen[55]. W 2011 wzięła udział w nagraniu charytatywnej piosenki „Anioły niebios wstrzymajcie czas”, napisanej na potrzeby akcji organizowanej przez fundację Anny Dymnej „Mimo wszystko”[63], a także wydała album pt. Życia zawsze mało[64][65]. Od 2013 gra solowe koncerty po kraju[55]. 31 grudnia 2013 wystąpiła w koncercie noworocznym „Disco sylwester z Dwójką” organizowanym przez TVP2 we Wrocławiu[66][67]. W 2014 wystąpiła z Budką Suflera w serii koncertów z okazji 40-lecia istnienia zespołu oraz zagrała gościnnie Panią Higgins na premierze musicalu My Fair Lady w Sali Kongresowej w Warszawie[55]. W latach 2015–2019 koncertowała z zespołem Romuald Lipko Band[58].
18 listopada 2016 wydała swój siódmy album studyjny pt. Na skos[68], nad którym współpracowała z Janem Borysewiczem[69] i który zadebiutował na 49. miejscu polskiej listy przebojów[70]. Album promowała teledyskiem do singla „Posłańcy wszystkich burz”[71]. Na potrzeby promocji płyty zmieniła wizerunek, farbując włosy z blond na czarny[50][72], za co w 2017 była nominowana do zdobycia Gwiazdy Plejady za metamorfozę roku[73]. W grudniu premierę miał album Michała Kwiatkowskiego pt. Cicha noc/Douce nuit m.in. z kolędą „Dzisiaj w Betlejem” nagraną w duecie z Trojanowską[58]. Rok 2016 zakończyłem występem w koncercie „Sylwester z Dwójką” organizowanym w Zakopanem[74][75]. W sierpniu 2017 wystąpiła w koncercie „#iLove… Największe przeboje o miłości” na Top of the Top Sopot Festival 2017[76], z kolei we wrześniu uczestniczyła w 54. KFPP w Opolu – 15 września była jedną z jurorem w konkursie „Debiutów”, 16 września wystartowała z utworem „Skos” w konkursie „Premier”, a 17 września zaśpiewała przeboje „Tyle samo prawd ile kłamstw” i „Wszystko czego dziś chcę” w koncercie muzyki tanecznej „After Party”[77]. Również we wrześniu została uhonorowana odznaką „za zasługi dla województwa warmińsko-mazurskiego” podczas Forum Kultury w Olsztynie[58]. W drugiej połowie 2018 wystąpiła z utworem „Tyle samo prawd ile kłamstw” na Top of the Top Sopot Festival 2018[58] oraz poparła akcję Związku Producentów Audio-Video „Daj prawo kulturze”, mającą zachęcić polskich europosłów do poparcia dyrektywy ws. praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym[78], a 31 grudnia wystąpiła w koncercie „Warszawa – stolica sylwestra 2018” organizowanym przez TVN[79][80]. W 2019 pojawiła się epizodycznie w jednym z odcinków serialu Barwy szczęścia[58], wzięła udział (z utworem „Wakacyjna miłość”) w konkursie „Premier” na 56. KFPP w Opolu[81], wystąpiła w koncercie „Love Forever” na Top of the Top Sopot Festival 2019 i zaśpiewała z Budką Suflera na sześciu koncertach z okazji 45-lecia zespołu[58].
W 2020 świętowała jubileusz 40-lecia pracy artystycznej[17]. W drugiej połowie roku wydała teledysk do swojej interpretacji piosenki Tadeusza Nalepy „Dźwignij się, Grenado”[58] oraz wzięła udział w kampanii reklamowej linii kosmetyków Bioliq produkowanych przez Aflofarm[82]. Wystąpiła też na 57. KFPP w Opolu[83], a w trakcie festiwalu odsłoniła gwiazdę w opolskiej Alei Gwiazd i otrzymała nagrodę od TVP1 za 40-lecie pracy artystycznej[84][85]. W tym czasie ukazała się również jej książka biograficzna pt. „Trojanowska”, będąca wywiadem-rzeką Leszka Gnoińskiego z artystką[86]. W styczniu 2021 emitowana była druga edycja programu TVP2The Voice Senior, w której Trojanowska była trenerką[87][88]. Wystąpiła podczas trasy TVP2 Lato, muzyka, zabawa. Wakacyjna trasa Dwójki[89][90]. We wrześniu odebrała nagrodę jubileuszową TVP1 na 58. KFPP w Opolu[91]. Obchodziła także jubileusz pracy zawodowej w jednym z odcinków teleturnieju TVP1Jaka to melodia?[92]. W czerwcu 2023 wystąpiła na jubileuszowym 60. KFPP w Opolu z utworem „Wszystko czego dziś chcę” podczas koncertu Ale to już było. Jest. I będzie![93].
W latach 80. stylizowała się na femme fatale[86][96] – nosiła krótko ścięte włosy i postrzępioną grzywkę[11][97], ponadto budziła sensację noszeniem ubrań inspirowanych nową falą[97]. Wykreowany przez nią wizerunek wzbudzał liczne kontrowersje w prasie[98]. Leszek Gnoiński w wywiadzie dla Onet.pl podkreślił, że Trojanowska „nie tylko wykreowała nowy sposób śpiewania, ale również przyczyniła się do zmian kulturowych, modowych i obyczajowych”[17].
↑ abSylwia Gawłowska: Festiwalowe podium. Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu 1963–2017 we wspomnieniach artystów. 2018, s. 40–42. ISBN 978-83-938344-7-1.