Iron Maiden Tour – trasa koncertowa grupy by Iron Maiden, która promowała pierwszy album studyjny zatytułowany Iron Maiden, jak również oficjalnie wydane na czarnym krążku, oryginalne demo The Soundhouse Tapes i przekrojową kompilację Metal for Muthas, przynoszącą wybór nagrań debiutujących wówczas formacji tzw. „Nowej Fali Brytyjskiego Heavy Metalu”. Począwszy od 17 sierpnia 1979 roku zespół pod opieką managera Roda Smallwooda ruszył w intensywny objazd klubów Wielkiej Brytanii, najczęściej koncertując w Londynie i okolicach. W drugiej połowie 1979 roku skład grupy (oprócz S. Harrisa, P. Di’Anno i D. Murraya) uzupełniali: Tony Parsons – gitara oraz Doug Sampson – perkusja. Dopiero z początkiem 1980 roku w składzie pojawili się gitarzysta Dennis Stratton i uzdolniony perkusista Clive Burr[1].
Pierwsza w historii formacji trasa w roli jedynej gwiazdy wieczoru została poprzedzona koncertami z cyklu „Metal for Muthas Tour”, w ramach których Iron Maiden występowali, jako co-headliner. Aż 17 koncertów trasy musiało zostać odwołanych ze względu na zobowiązania muzyków, związane z pracą nad pierwszym albumem studyjnym. Iron Maiden poprzedzali również Judas Priest na ich „British Steel Tour”, następnie od 1 kwietnia do 23 sierpnia zagrali potężną trasę brytyjską, już jako jedyna gwiazda, występując również przed kilkudziesięciotysięcznymi tłumami na festiwalach w Finlandii, Belgii oraz na angielskim „Reading Festival 1980”, jako druga gwiazda wieczoru. Zapis fragmentów tego występu znalazł się na albumie BBC Archives wydanym w 2002 roku. Zespół został również zaproszony na trasę amerykańskiej grupy KISS występując jako gość specjalny podczas europejskiej odsłony „Unmasked Tour”, która trwała od 24 sierpnia do 16 października 1980 r.[1] Zaraz po zakończeniu tego cyklu koncertów Dennis Stratton został usunięty z grupy, zaś na jego miejsce przyjęto Adriana Smitha[2]. Już z nowym gitarzystą zespół ruszył w kolejną trasę brytyjską, trwającą od 21 listopada to 21 grudnia 1980 r.[3]
W ramach trasy formacja odwiedziła 13 państw świata i wystąpiła po raz pierwszy w wielu krajach kontynentalnej Europy, jak: Finlandia, Dania, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria, Belgia, Włochy, Francja czy Niemcy[4]. Zarejestrowano również pierwszy materiał wideo, zatytułowany Live at the Rainbow, okazją stał się koncert w londyńskiej sali Rainbow Theatre, który zamykał trasę[3]. Znacznie większą część Europy zespół przemierzył koncertując jako support dla wspomnianego zespołu Kiss, wydarzenie to stanowiło przełom w karierze Brytyjczyków. Metalowców z Iron Maiden ujrzała wówczas po raz pierwszy publiczność Włoch, Niemiec, Francji, Szwajcarii, Holandii, Szwecji, Danii i Norwegii. Jako goście specjalni Amerykanów dali 28 koncertów dla niemal 450 tys. widzów, którzy nierzadko lepiej przyjmowali młodą, stosunkowo mało znaną kapelę, niż amerykańskich gwiazdorów[5].
Kariera grupy od tamtej pory nabrała niesamowitego tempa, zaś formacja została uznana za „Najjaśniejszą Wschodzącą Gwiazdę Heavy Metalu”. Począwszy od połowy sierpnia 1979 roku aż do pamiętnego koncertu w Rainbow 21 grudnia 1980 r., Brytyjczycy zabukowali 225 koncertów, w trakcie których wystąpili rekordową ilość razy na terenie Wielkiej Brytanii (195 koncertów), zapełniając kluby, małe i średnie sale, by zawładnąć wielkimi festiwalami i europejskimi stadionami oraz arenami sportowymi. Na przełomie lat 1979/1980 ukształtował się wizerunek maskotki grupy – Eddie, która w przyszłości stanie się nieodłącznym elementem, tworzącym image formacji i przyniesie im ogromny sukces marketingowy oraz finansowy. Szacuje się, iż Brytyjczycy w ciągu 18 miesięcy niemal bezustannego koncertowania, wystąpili dla około 1,5 mln widzów[5].
Supporty
Raven – wybrane koncerty brytyjskie 1979 i 1980[6]
Podczas koncertów w roli supportu Iron Maiden prezentowali od 9 do 11 pierwszych kompozycji, często ze względu na ograniczenia czasowe rezygnując z popisów solowych[7].
Oprawa trasy
Iron Maiden z Adrianem Smithem.
W toku trasy zespół zaprezentował dwa warianty oprawy estradowej. Od sierpnia 1979 roku do maja 1980 r. formacja występowała niemal wyłącznie na klubowych scenach, korzystając z lokalnej aparatury nagłaśniającej i dostępnego w danym lokalu oświetlenia. Na wyposażeniu grupy pozostawały odsłuchy, podest perkusyjny, zestaw pięciu kolumn i kilku wzmacniaczy, stroboskopy, maszyna do dymu z suchego lodu oraz tablica ze srebrzystym logo formacji i zgrafizowanym wizerunkiem Eddiego (maskotki), zawieszana nad perkusją. Sporadycznie koncerty urozmaicano wybuchami petard oraz rac. Podczas występów w klubie Music Machine w 1979 r., jedna z takich petard poparzyła muzyków i kilkoro widzów[3].
Brytyjczycy supportowali uznane już formacje, jak Judas Priest czy KISS. W tym przypadku mogli skorzystać z wyznaczonego miejsca na scenie i części sprzętu należącego do gwiazdy wieczoru. Na potrzeby większych koncertów, granych indywidualnie muzycy używali specjalnego zestawu świateł, opartego na tradycyjnych reflektorach zawieszonych na trzech rampach, oraz ośmiu zestawów z szesnastoma jupiterami, ustawionych po bokach estrady, nad zestawem perkusyjnym oraz w głębi sceny. Grupa wykorzystała także kaskady halogenów zamontowanych na górnej rampie i po bokach sceny. System oświetleniowy ukrywał kilka linijek wyposażonych w światła punktowe oraz dodatkowe reflektory otaczające zestaw perkusyjny i rozmieszczone na szczycie sceny. Nie wykorzystywano pirotechniki, natomiast nader chętnie ekipa techniczna wtłaczała na estradę kłęby pary z suchego lodu. Nad zestawem perkusyjnym znajdowała się prostokątna kilkumetrowa tablica z wizerunkiem maskotki, znanym z debiutanckiego albumu Iron Maiden, w jej oczodołach zamontowano reflektory, zaś w kulminacyjnym momencie koncertów z jej rozwartych ust wydobywała się para, która przesłaniała całą estradę[3].
Podczas prezentowania kompozycji „Iron Maiden” na scenę wkraczali techniczni przebrani za maskotkę grupy, dzierżąc w dłoniach miotacze suchego lodu zwieńczone reflektorami. W ówczesnym czasie show formacji prezentował się dość skromnie. Muzykom zależało na zachowaniu surowego wizerunku koncertowego, pozbawionego zbytnich upiększeń i para-teatralnych rekwizytów. Zrezygnowano z jakiejkolwiek scenografii, jeśli nie liczyć symetrycznie rozstawionych zestawów kolumn i wzmacniaczy czy podium pod perkusję. Liczył się wyłącznie surowy heavy rock. Taki też był wizerunek samych wykonawców, frontman – Paul Di’Anno nosił się jak na metalowca z punkowymi korzeniami przystało. Ćwiekowane pasy, pieszczochy, skórzane spodnie, takież buty i nieodłączne okulary – lustrzanki, w ślad za nim podążali również pozostali członkowie grupy[3].
Daty trasy
UWAGA! w wyniku aktualizacji danych, nazwy obiektów nie muszą się pokrywać ze stanem pierwotnym, znanym z materiałów prasowych grupy.
„Iron Maiden Tour 1979/1980” była pierwszą trasą koncertową w historii grupy obejmującą niemal cały Stary Kontynent[9].
Formacja występowała w jej ramach w możliwie najszerszej gamie obiektów: w klubach, małych i średnich salach, arenach sportowych, amfiteatrach, festiwalach i na stadionach[9].
Z końcem czerwca 1979 roku Rod Smallwood został oficjalnym managerem zespołu[9].
Na przełomie 1979 oraz 1980 roku ostatecznie ukształtował się wizerunek maskotki formacji, Eddiego[9].
19 października 1979 roku agenci firm płytowych przyszli na koncert grupy w Marquee Club[9].
20 listopada 1979 roku zespół podpisał kontrakt z fonograficznym gigantem EMI[9].
Telewizja Brytyjska zrealizowała specjalny dokument dedykowany „NWOBHM” oraz Iron Maiden[9].
Radiostacje i mainstramowe media ignorowały muzykę grupy, co w zasadzie pozostało niezmienne do dzisiaj[9].
Muzycy w ciągu 18 miesięcy dali 195 koncertów w Wielkiej Brytanii i 30 w Europie kontynentalnej[9].
5 kwietnia 1980 roku formacja wystąpiła po raz pierwszy w karierze na dużym festiwalu muzycznym, belgijskim „Wheel Pop 1980” przed około 50 tys. widzów[9].
We wspomnianym okresie zespół czterokrotnie zmienił skład, ukazały się też ważne dla kariery grupy wydawnictwa: winylowa EPka The Soundhouse Tapes (1979), kompilacja nagrań grup reprezentujących „NWOBHM” – Metal for Muthas (1980), wreszcie pierwszy, długogrający album studyjny formacji, zatytułowany po prostu Iron Maiden (1980)[9].
Prasa muzyczna uznała Iron Maiden za najgłośniejszy zespół rockowy na Wyspach[9].
Marcowa trasa w roli supportu dla Judas Priest, zakończyła się awanturą pomiędzy muzykami obu zespołów. Powodem były obraźliwe słowa, jakie Paul Di’Anno skierował wobec starszych kolegów[9].
Okładka singla „Sanctuary”, przedstawiająca maskotkę grupy sztyletującą premier rządu Margaret Thatcher, została uznana za skandaliczną. W celu wyjaśnienia sprawy grupa spotkała się z Panią Premier. Oryginalna ilustracja małej płytki została ocenzurowana[9].
Paul Di’Anno był kilkakrotnie aresztowany, tracił głos lub pojawiał się na scenie oszołomiony narkotykami[9].
17 koncertów grupy w ramach trasy – festiwalu „Metal for Muthas Tour” zostało anulowanych, ze względu na sesję nagraniową debiutanckiego albumu[9].
Grupa wystąpiła jako co-headliner na festiwalu „Reading 1980” przed ponad 40 tys. widzów. Fragment tego koncertu znalazł się w programie albumu BBC Archives[9].
Management zespołu nosił się z zamiarem zorganizowania trasy amerykańskiej. Ostatecznie zabrakło miejsca w grafiku na kolejne koncerty[9].
Koncert na festiwalu „Kuusrock” w Finlandii, grupa rozpoczęła przed zaledwie 3 tys. widzów, po 15 minutach pod sceną znajdowało się niemal 15 tys. fanów[9].
28 koncertów jakie grupa zagrała w roli gościa specjalnego amerykańskiej formacji KISS, wiodło przez wielkie areny sportowe, stadiony i festiwale. Łącznie wszystkie imprezy obejrzało 450 tys. widzów. Niejednokrotnie ich uczestnicy lepiej przyjmowali debiutujący w Europie zespół heavymetalowy, niż amerykańskich gwiazdorów glam rocka[9].
Wiele koncertów kończyło się zamieszkami, podsycanymi przez Paula Di’Anno[9].
Gene Simmons – szef KISS pełnił na trasie rolę „skarbnika” wokalisty Iron Maiden oraz nieoficjalnego wychowawcy. Zadeklarował również, iż jest fanem grupy i przepowiada jej wielki marsz na sam szczyt[9].
Poszczególne kompozycje zarejestrowane w klubie Marquee podczas wiosennej trasy znalazły się na b-stronie singla „Sanctuary” oraz na limitowanym mini albumie Live!! +one z 1980 roku[9].
Koncerty w Sheffield (29 listopada 1980) oraz dwa wcześniejsze występy w Londynie (listopad 1979) zostały anulowane, ze względu na niedyspozycję Paula Di’Anno[10].
Na wybranych koncertach ekipa techniczna wzbogacała show o pierwsze w historii grupy efekty pirotechniczne. Podczas występów w klubie Music Machine (1979 rok) doszło do zadymienia pomieszczenia i poparzenia muzyków oraz kilku widzów[9].
13 października 1980 r. w norweskim mieście Drammen ostatni koncert z zespołem zagrał gitarzysta Dennis Stratton[9].
8 listopada 1980 r. w Monachium oraz 21 listopada na ojczystej ziemi, swoje pierwsze koncerty z Iron Maiden zagrał gitarzysta Adrian Smith[9].
21 grudnia 1980 r. Iron Maiden dali dwa koncerty (pierwszy był próbą z udziałem widzów) w londyńskim Rainbow Theatre. Wybór zagranych wówczas utworów znalazł się na pierwszej kasecie video grupy Live at the Rainbow[9].
Po wielu latach występ w Rainbow Theatre był uważany za jeden z najlepszych jakie grupa dała z Paulem Di’Anno[11].
Debiutancki album grupy, pomimo amatorskiego brzmienia i undergroundowego charakteru, sprzedał w roku premiery w ponad 350 tys. kopii na świecie, zdobywając złote płyty w Anglii i Japonii[9].
Singel Women in Uniform był ostatnim wydawnictwem nagranym z Dennisem Strattonem i jednocześnie pierwszym, do którego nakręcono profesjonalny teledysk[9].
Trasa okazała się ogromnym sukcesem, niemal wszystkie koncerty zostały wyprzedane, zaś o zespole usłyszał cały świat[9].
Przypisy
↑ abWall, Mick: Iron Maiden: Run to the Hills, the Authorised Biography III. Sanctuary Publishing, 2004, s. 151. ISBN 1-86074-542-3. (ang.).
↑Wall, Mick: Iron Maiden: Run to the Hills, the Authorised Biography III. Sanctuary Publishing, 2004, s. 163. ISBN 1-86074-542-3. (ang.).
↑ abcdeWall, Mick: Iron Maiden: Run to the Hills, the Authorised Biography III. Sanctuary Publishing, 2004, s. 172. ISBN 1-86074-542-3. (ang.).
↑Wall, Mick: Iron Maiden: Run to the Hills, the Authorised Biography III. Sanctuary Publishing, 2004, s. 155. ISBN 1-86074-542-3. (ang.).
↑Sheffield Cancellation. Sounds Magazine, 6 grudnia 1980. (ang.). Brak numerów stron w książce
↑IronI.MaidenIronI., Live at the RainbowL.t. R.CDLive at the RainbowL.t. R., Discogs [online], Discogs.com, 26 października 2024 [dostęp 2024-10-26](ang.).
