Górny Płaj

Górny Płaj

Powalone drzewa nie są usuwane

Zobacz multimedia związane z tematem: Górny Płaj

Górny Płaj – stara droga myśliwska na północnych stokach Babiej Góry^[1] w Paśmie Babiogórskim w Beskidzie Żywiecko-Orawskim^[2] (w regionalizacji według Jerzego Kondrackiego w Beskidzie Żywieckim^[3])

Droga poprowadzona jest na wysokości 1000–1200 m n.p.m. Została wybudowana w II połowie XIX wieku (niektóre źródła mówią o 1883 r.) przez służbę leśną Habsburgów żywieckich, ówczesnych właścicieli tych ziem. Początkowo była to wąska droga dla jeźdźców na koniach, tzw. koniopłaj. Prowadzi ona z Zawoi Czatoży obok Grubej Jodły, przez Fickowe Rozstaje, następnie trawersuje północny stok Babiej Góry przez Markowe Szczawiny, ponad Mokrym Stawem przez Przełęcz Krowiarki, po czym schodzi w dół do Zawoi Policzne^[4]. Oprócz polowań służyła do objazdów rewirów i patrolowania lasów. W roku 1967 droga została poszerzona, następnie w roku 2015 droga została wysypana tłuczniem i ogrodzona drewnianym krawężnikiem. Obecnie jest wykorzystywana jako pieszy szlak turystyczny oraz jako droga transportowa do schroniska na Markowych Szczawinach^[1].

Odcinek na szlaku niebieskim (od przełęczy Krowiarki do schroniska na Markowych Szczawinach) jest szczególnie bogaty w źródełka – jest ich tam 18, z tego 6 okresowych. Podróżując Górnym Płajem mija się dwa jeziorka (Mokry Stawek, największy w całym masywie Babiej Góry i Marków Stawek). Górny Płaj przecina dolinki 9 potoków. Poczynając od Krowiarek ku zachodowi kolejno są to: Żarnowski Potok, Słonowy, Sulowy Potok, Rybny Potok, Szumiąca Woda, Marków Potok, Cylowy Potok, Urwisko, Czarna Woda^[2].

W pobliżu polany Czarna Cyrhel w przeszłości rosła Gruba Jodła – jeden z najpotężniejszych okazów jodły pospolitej w Beskidach. Górny Płaj biegnie mniej więcej granicą regla dolnego i regla górnego, niemal w całości przez las zdominowany przez świerki. W tym miejscu nie prowadzi się gospodarki leśnej, dużo drzew jest powalonych, atakowanych przez huby. Ingerencja człowieka polega jedynie na usuwaniu tarasujących drogę drzew^[1].

Górny Płaj znajduje się w granicach wsi Zawoja, w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Zawoja^[2]. Poniżej Górnego Płaju biegnie podobna droga leśna, zwana Dolnym Płajem, jednak na prawie całym odcinku niewykorzystana turystycznie^[1].

Szlaki turystyczne

Przełęcz Krowiarki – Mokry Stawek – Szkolnikowe Rozstaje – Skręt Ratowników – Skręt Partyzantów – Schronisko PTTK na Markowych Szczawinach. Czas przejścia 2 h. Dalej : Markowe Szczawiny – Fickowe Rozstaje – Żywieckie Rozstaje. Czas przejścia 1h^[5].

Od szlaku odchodzą dwa inne^[5]:

Perć Przyrodników: Szkolnikowe Rozstaje – Sokolica.

Perć Akademików: Zakręt Ratowników – Diablak (szczyt Babiej Góry)

Przypisy

1. StanisławS. Figiel StanisławS., UrszulaU. Janicka-Krzywda UrszulaU., Wojciech W. WiśniewskiW.W.W. Piotr Krzywda Wojciech W. WiśniewskiW.W.W., Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 266, 268, 267, 274, ISBN 978-83-62460-30-4 .
2. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-11-07] .
3. JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 318, 330–333, ISBN 83-01-12479-2 .
4. WładysławW. Midowicz WładysławW., Szlaki Babiej Góry, wyd. 1, Zakład Wydawniczo - Propagandowy PTTK, 1979 . Brak numerów stron w książce
5. Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 1, ISBN 978-83-7605-084-3 .