Dwór w Hołowiesku

Dwór Smulskich w Hołowiesku z końca XIX wieku (stan z 2013 roku)

Dwór w Hołowiesku – teren po dawnym dworze w Hołowiesku znajduje się na terenie miasta Bielsk Podlaski w okolicach ul. Traugutta, przy ul. Hołowieskiej 7.

Dwór starostów królewskich

Po spaleniu się bielskiego zamku królewskiego w 1564 roku znajdował się tu dwór będący siedzibą starosty bielskiego[1]. Lustracja z 1715 roku opisywała dwór w sposób następujący: Zamek hołowieski także i ogród parkanem obwiedziony. Prowadziła do niego brama z drzwiami na zawiasach, z dwiema furtami z żelaznymi antabami. Pałac miał trzydzieści pięć okien i był kryty dachem gontowym. Pod pałacem były duże murowane piwnice. Obok ogród włoski otoczony parkanem. Naprzeciwko pałacu był stary budynek urzędniczy, spichlerz z piwnicą, zrujnowana wieża, stajnia, stodoła, browar, obora, spiżarnia, chlewik. W latach 30. XVIII wieku szkody w majątku wyrządziła konfederacja mazowiecka wspierająca króla Stanisława Leszczyńskiego w czasie wojny o sukcesję polską.

W latach 1743–1746 w rejonie skrzyżowania ulic Traugutta, Hołowieskiej i Białowieskiej wybudowano nowy dwór dla hetmana Jana Klemensa Branickiego, znany z widoku zachowanego w tzw. Tekach Glinki[1]. Gdy dworem w Hołowiesku i Ladzie władał Jan Klemens Branicki, prace na jego polecenie prowadził tu architekt Jan Henryk Klemm. W 1759 roku zbudowano nowy parkan[2]. Przed 1760 rokiem wybudowano oficynę i budynki gospodarcze. W latach 1773, 1776 i 1778 w Hołowiesku lato spędzała siostra króla Izabela Branicka[2]. W 1775 roku wzmiankowano o pracach budowlanych i wznoszeniu budynków „kurlandzkim sposobem”. W 1779 roku zbudowano nową stajnię. W 1780 roku wzmiankowano zwierzyniec[1]. W 1787 roku przebudowano oficynę[2]. Dwór otaczał ogród barokowy z kanałami i sadzawkami[3]. W końcu XVIII wieku dwór przestał być siedzibą starosty królewskiego i z powodu rozbiorów objął go skarb pruski[1].

Dwór Smulskich

Od 1878 roku własność mającego korzenie tatarskie[4] pułkownika Adama Smulskiego, który wybudował nowy dwór znajdujący się obecnie przy ul. Hołowieskiej 7[1]. Po nim właścicielem był jego syn generał Aleksander Smulski (1858-1925) i jego żona Katarzyna Horwat, a następnie ich córka Julia „Lili” (1888-1963) i jej wywodzący się z bałtyckich Niemców mąż kapitan Karl von Dehn (1877-1932)[1], którzy zamieszkali w dworze po 1922 roku. W dworze w 1932 roku zmarł Karl von Dehn[5]. W latach 1931–1934 przeprowadzono parcelację gruntów majątku[1]. Gdy zmarła Julia Dehn, dwór odziedziczył Eugeniusz Wasilewski.

W 1945 roku dwór upaństwowiono i umieszczono w nim szkołę rolniczą[1]. W 1985 roku objęty przez PTTK, które w latach 1987–1988 przeprowadziło remont na potrzeby domu wycieczkowego[1]. W 1998 przekazany Urzędowi Miasta[1]. W 2002 roku zakupiony przez parafię rzymskokatolicką[1].

Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A-387 z 8.06.1988[6].

W południowej części założenia znajdują się zniszczone nagrobki rodziny Smulskich, dawnych właścicieli[1].

Więzienie

W pobliżu znajduje się budynek administracyjny folwarku z przełomu XIX/XX wieku, w którym w latach 1942–1944 mieściło się więzienie gestapo[1]. Z więzienia tego wywieziono w lipcu 1943 roku aresztowanych mieszkańców Bielska, których rozstrzelano w Lesie Pilickim[7]. Jesienią 1944 roku, na terenie poniemieckiego więzienia, NKWD urządziło kolejne więzienie, skąd wywoziła aresztowanych z powiatu bielskiego do łagru nr 45 w Ostaszkowie (ZSRR), a być może także do łagru w Stalinogorsku[8].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. T. 12 (seria nowa). Cz. 4: Powiat bielski. Warszawa: 2019, s. 44–45.
  2. a b c Archiwum Państwowe w Białymstoku, Teki Glinki, Teka 315, s. 263, 308v. Za: Katalog Teki Glinki. Oprac. Teresa Zielińska. Cz. 2: Katalog geograficzny. Warszawa: 1970.
  3. Ogrody barokowe województwa białostockiego [online], www.ogrodowy.minigo.pl [dostęp 2021-01-15].
  4. О гербе Смульских [online], ru/arms/5993.html [dostęp 2021-01-19].
  5. Familytreemaker.genealogy.com/users/v/o/n/Holger-Von-dehn/WEBSITE-0001/UHP-0395.html.
  6. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-05-13].
  7. Damian Siebieszuk: Niemiecka akcja likwidacyjna mieszkańców Bielska Podlaskiego z 15 lipca 1943 roku. W: Bielski Almanach Historyczny. Red. Zbigniew Romaniuk. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej, 2018.
  8. Janusz Porycki: Niemieckie policyjne organy terroru w Bielsku Podlaskim w latach 1941–1944, ze szczególnym uwzględnieniem Karnego Obozu Pracy (Strafarbeitslager). W: Bielski Almanach Historyczny. Red. Zbigniew Romaniuk. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Ziemi Bielskiej, 2016.

Read other articles:

Gereja Ratu Damai, Teluk BetungLokasiJl. Ikan Kakap No. 4[1] Pesawahan, Teluk Betung Selatan, Bandar LampungJumlah anggota/umat3.111 (2017)Situs webWebsite Paroki Ratu Damai, Teluk BetungSejarahDidirikan29 September 1949DedikasiRatu DamaiAdministrasiKeuskupanKeuskupan TanjungkarangImam yang bertugasRD. Apolonius BasukiImam rekanRD. Bambang Condro RP. Ambrosius Dhani Indrata RD. Yohanes Kurniawan Jati, Pr.ParokialStasi2 Gereja Ratu Damai, Teluk Betung atau yang bernama resmi Gereja Par...

 

1953 Italian comedy-drama film directed by Federico Fellini I vitelloniItalian theatrical release posterDirected byFederico FelliniScreenplay byFederico FelliniEnnio FlaianoTullio PinelliStory byFederico FelliniTullio PinelliProduced byLorenzo PegoraroMario De VecchiJacques BarStarringAlberto SordiFranco FabriziFranco InterlenghiLeopoldo TriesteNarrated byRiccardo CucciollaCinematographyCarlo CarliniOtello MartelliLuciano TrasattiEdited byRolando BenedettiMusic byNino RotaProductioncompaniesP...

 

У Вікіпедії є статті про інші значення цього терміна: 10-та бригада. 10-та морська авіаційна бригада Нарукавна емблема бригадиЗасновано 20 серпня 2004Країна  УкраїнаВид  Військово-морські силиТип Морська авіаціяЧисельність бригадаПункт базування в/ч А1688, (м. Миколаїв)до...

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (ديسمبر 2020) حركة الكاثوليكية باراغواي الاختصار NIPPAC المقر الرئيسي  باراغواي النوع منظمة شباب باراغواي غير ربحية تعديل مصدري - تعديل   حركة الشباب الكاثوليكي باراغ...

 

1958 West Indies federal elections 25 March 1958 All 45 seats in the House of Representatives23 seats needed for a majority   First party Second party Third party   DLP BNP Leader Grantley Herbert Adams Ashford Sinanan Florence Daysh Party Federalist Democrat Barbados National Seats won 25 19 1 Colours denote the party with the largest number of seats by island/island group. Grey denotes islands not part of the Federation. Position unfilled before election None Prime Minister G...

 

يو-1209 الجنسية  ألمانيا النازية الشركة الصانعة شيتشاو-فيرك  المالك  كريغسمارينه المشغل كريغسمارينه (13 أبريل 1944–18 ديسمبر 1944)[1]  المشغلون الحاليون وسيط property غير متوفر. المشغلون السابقون وسيط property غير متوفر. التكلفة وسيط property غير متوفر. منظومة التعاريف الاَلية ل...

この記事の主題はウィキペディアにおける人物の特筆性の基準を満たしていないおそれがあります。基準に適合することを証明するために、記事の主題についての信頼できる二次資料を求めています。なお、適合することが証明できない場合には、記事は統合されるか、リダイレクトに置き換えられるか、さもなくば削除される可能性があります。出典検索?: 杉浦由...

 

C-72 was a blanket designation given to a variety of privately owned Waco enclosed-cabin biplanes pressed into service by the United States Army Air Forces in 1942. In all, 42 aircraft were taken and used for light transport duty wherever needed. Variants USAAF Waco UC-72 42-38271, formerly Waco SRE NC20961, at Hammer Field UC-72 12 impressed civil Waco SRE, powered by a 400 hp (298 kW) Pratt & Whitney R-985-33 Wasp Junior.[1] UC-72A One impressed civil Waco ARE, powered...

 

The Television Portal is a featured portal, which means it has been identified as one of the best portals on Wikipedia. If you see a way this portal can be updated or improved without compromising previous work, please feel free to contribute.Portal milestonesDateProcessResultDecember 31, 2007Peer reviewReviewedJanuary 18, 2008Featured portal candidatePromotedCurrent status: Featured portal This is the talk page for discussing improvements to the portal about Television.Content dispute discus...

SuhendriS.H., S.I.K.Dirpamobvit Korsabhara Baharkam Polri Informasi pribadiLahir17 Agustus 1971 (umur 52)Padang Panjang, Sumatera BaratSuami/istriDhenty Marthania, SSI, Apt.AnakAimee Marjorie Suhendri, Alvina Marjorie Suhendri, Marzeline Ramzakeisha Suhendri, Muhammad Aylhayzuran SuhendriAlma materAkademi Kepolisian (1993)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang Kepolisian Negara Republik IndonesiaMasa dinas1993—sekarangPangkat Brigadir Jenderal PolisiSatuanBrigade MobilSunt...

 

Auto UnionIndustriOtomotif, Balap mobilNasibdibeli oleh Volkswagen,sekarang menjadi AudiPenerusAudi AGDidirikan29 Juni 1932Ditutup1 Januari 1965KantorpusatChemnitz, JermanProdukMobil Auto Union adalah gabungan empat produsen mobil Jerman, didirikan pada tahun 1932 di Zwickau, Sachsen selama Depresi Besar. Perusahaan ini berubah menjadi Audi sebagai tambahan indenpenden dari Volkswagen Group (Volkswagen Aktiengesellschaft) (VWAG). Auto Union terkenal untuk tim balapannya, yang merupa...

 

Politics of Zambia Constitution Human rights Government President Hakainde Hichilema Vice-President Mutale Nalumango Cabinet Legislature National Assembly Speaker: Nelly Mutti Constituencies Elections General 1964 1968 1973 1978 1983 1988 1991 1996 2001 2006 2011 2016 2021 Presidential 2008 2015 Referendums 1969 2016 Political parties By-elections Administrative divisions Provinces Districts Foreign relations Ministry of Foreign Affairs Minister: Joseph Malanji Diplomatic missions of / in Zam...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Lonely Teardrops – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2010) (Learn how and when to remove this template message) 1958 single by Jackie WilsonLonely TeardropsOne of side-A labels of the US singleSingle by Jackie Wilsonfrom the album Lonely Te...

 

2010 video game This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Dementium II – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2015) (Learn how and when to remove this template message) 2010 video gameDementium IINorth American box artDeveloper(s)Renegade KidMemetic Games (HD)Publisher(s)SouthPeak Game...

 

This article is about the bishop. For the footballer, see Danny Delaney. For the American restaurateur, see Daniel Delaney. For others of a similar name, see Daniel Dulany (disambiguation). Daniel DelanyBishop of Kildare and LeighlinStained glass window by George Walsh in TullowProvinceDublinDioceseKildare and LeighlinSeeDublinAppointed1788PredecessorDr James O'KeeffeOrdersOrdination1771Personal detailsBorn(1747-02-00)February 1747Mountrath, Paddock, Laois, IrelandDied9 July 1814(1814-07-09) ...

1984 single by Glenn FreySexy GirlSingle by Glenn Freyfrom the album The Allnighter B-sideBetter in the U.S.A.ReleasedJune 1984 (1984-06)Recorded1984GenrePop rockLength3:30LabelMCA RecordsSongwriter(s) Glenn Frey Jack Tempchin Producer(s) Allan Blazek Barry Beckett Glenn Frey Glenn Frey singles chronology All Those Lies (1983) Sexy Girl (1984) The Allnighter (1984) Sexy Girl is a song by an American musician, singer and songwriter Glenn Frey. It was released as the lead single from ...

 

Part of a series on IslamSufismTomb of Abdul Qadir Gilani, Baghdad, Iraq Ideas Abdal Al-Insān al-Kāmil Baqaa Dervish Dhawq Fakir Fana Hal Haqiqa Ihsan Irfan Ishq Karamat Kashf Lataif Manzil Ma'rifa Maqam Murid Murshid Nafs Nūr Qalandar Qutb Silsila Sufi cosmology Sufi metaphysics Sufi philosophy Sufi poetry Sufi psychology Salik Tazkiah Wali Yaqeen Practices Anasheed Dhikr Haḍra Muraqabah Qawwali Sama Whirling Ziyarat Sufi ordersSunni Qadiri Chishti Naqshbandi Mujaddadiya Shadhili Suhraw...

 

11th episode of the 1st season of The Simpsons The Crepes of WrathThe Simpsons episodeEpisode no.Season 1Episode 11Directed byWesley ArcherMilton GrayWritten byGeorge MeyerSam SimonJohn SwartzwelderJon VittiProduction code7G13Original air dateApril 15, 1990 (1990-04-15)Guest appearance Christian Coffinet as Gendarme Officer Episode featuresChalkboard gagGarlic gum is not funny[1]Couch gagThe family hurries onto the couch and Homer pops off the end. He shouts D'oh!C...

Map of the current province of Groningen and the different departments it belonged to Ems-Occidental ([ɛms ɔk.si.dɑ̃.tal], Western Ems; Dutch: Wester Eems, German: West-Ems) was a department of the First French Empire in the present-day Netherlands and Germany. It was formed in 1810, when the Kingdom of Holland was annexed by France. Its territory corresponded more or less with the present Dutch provinces of Groningen and Drenthe. Its capital was Groningen. The department was subd...

 

يفهين سيليزنيوف (بالأوكرانية: Євген Селезньов)‏  معلومات شخصية الميلاد 20 يوليو 1985 (العمر 38 سنة)ماكيفكا  الطول 1.88 م (6 قدم 2 بوصة)[1][1] مركز اللعب مهاجم الجنسية أوكرانيا  معلومات النادي النادي الحالي FC Mynai [الإنجليزية]‏ الرقم 11 المسيرة الاحترافية1 س...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!