Czarny Las (Woźniki)

Czarny Las

Część miasta Woźniki
Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Woźniki
W granicach Woźniki	1 stycznia 1973[1]
Zarządzający	Sołtys
Powierzchnia	ok. 490 ha km²
Strefa numeracyjna	(+48) (+34) 35
Kod pocztowy	42-287
Tablice rejestracyjne	SLU
Położenie na mapie Woźnik Czarny Las
Położenie na mapie Polski Czarny Las
Położenie na mapie województwa śląskiego Czarny Las
Położenie na mapie powiatu lublinieckiego Czarny Las
Położenie na mapie gminy Woźniki Czarny Las
50°37′36″N 19°04′03″E

Czarny Las (niem. Helenenthal^[2]) – część miasta Woźniki w powiecie lublinieckim w województwie śląskim, przy granicy z gminą Koziegłowy, posiadająca status sołectwa.

Historia

W 1835 roku teren Czarnego Lasu przy regulacji granicy przypisano do Prus, wcześniej należał do Królestwa Polskiego. W 1838 roku warszawski kupiec Joachim Kempner nabył obszar zwany Czarnym Lasem (Schwarzwaldem). Następnie dokonał on znacznej wycinki lasów porastających ten teren po czym odsprzedał majątek. Od 1853 roku posiadaczem dóbr był Carl Ludwig z Woźnik, który na ich obszarze założył za zgodą Rejencji Opolskiej kolonię nazwaną na cześć małżonki Heleny – Helenenthal, czyli Dolina Heleny. Carl Ludwig pozostał właścicielem majątku co najmniej do 1876 roku. Przed 1886 rokiem posiadłość Helenenthal nabył Ferdinand Ziegler, kupiec z Wrocławia. Ferdynand Ziegler w ciągu kilku lat zmienił sposób zagospodarowania dóbr, powiększając wyraźnie obszar upraw kosztem lasów. Na początku XX wieku przyjęto okolicę nazywać „Republiką” lub „Rzeczpospolitą Woźnicką”, co w dużym stopniu podkreślało polskość nadgranicznych obszarów Górnego Śląska^[3]. W 1902 roku jako właściciel majątku Helenenthal wzmiankowany był G. Hoffmeister. W jego imieniu gospodarstwem zarządzał inspektor Bytomski. Przed 1905 rokiem dobra powróciły w ręce Ferdynanda Zieglera. Do kupca z Wrocławia należały przynajmniej do 1912 roku. Przed 1917 rokiem kolejnym właścicielami Czarnego Lasu zostali Kazimierz i Wiktoria Niegolewscy. Kazimierz jako znany polityk zaangażowany po stronie polskiej w okresie powstań śląskich w 1922 roku został pierwszym starostą powiatu lublinieckiego w II Rzeczypospolitej. Wiktoria w 1920 w pałacu czarnoleskim otworzyła prywatną polską szkołę dla 40 dzieci z okolicy. Była to wówczas jedna polska szkoła na Górnym Śląsku. Opiekę sprawował Związek Nauczycielstwa Górnoślązaków, a szkoła, mimo nacisków ze strony władz niemieckich, przetrwała do czasu włączenia tych terenów do Polski po plebiscycie^[4]. We wsi Czarny Las Wojciech Korfanty podpisał odezwę do ludności Górnego Śląska wzywająca do trzeciego powstania śląskiego. W 1922 roku z powodu tarapatów finansowych Niegolewski utracił majątek w Czarnym Lesie, który przeszedł na własność Józefa Jeziorańskiego z Katowic. Rok później posiadłość nabył Maciej Rogowski z Warszawy. Maciej Rogowski w latach trzydziestych XX wieku podarował majątek swojemu krewnemu Romanowi Rogowskiemu. W 1938 roku Roman Rogowski sprzedał posiadłość Przedsiębiorstwu Osadniczemu „Ślązak” z Katowic, które doprowadziło do jego parcelacji. Rezydencję w Czarnym Lesie wraz z pozostałością dóbr rycerskich wynoszącą zaledwie 29,65ha nabyła rodzina Wojtaszków. Cztery lata później posiadłość rodziny Wojtaszków przejęła III Rzesza^[5]. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa częstochowskiego.

Pałac

W miejscowości znajduje się otoczony parkiem zespół pałacowo-dworski z przełomu XIX/XX wieku, obecnie pełni funkcje hotelu i jest również miejscem organizowania konferencji.

Przypisy

1. Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
2. Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Lublinitz (Loben) [online], www.verwaltungsgeschichte.de:80 [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-14] .
3. Woźniki – Czarny Las – pałac w Dolinie Heleny. Atrakcje turystyczne Woźnik. Ciekawe miejsca Woźnik [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2016-01-11] .
4. Niegolewski Kazimierz, [w:] FelicjanF. Niegolewski FelicjanF., Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, t. 5, Warszawa 2006, s. 106 [dostęp 2021-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-11] .
5. Czarny Las [online], www.palaceslaska.pl [dostęp 2016-01-11] .

Linki zewnętrzne

• Strona poświęcona historii zespołu pałacowego w Czarnym Lesie