Andrzej Eugeniusz Błasik (ur. 11 października 1962 w Poddębicach [1] , zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku ) – polski pilot wojskowy, generał broni Wojska Polskiego (2007), w 2007 komendant Wyższej Oficerskiej Szkoły Sił Powietrznych , w latach 2007–2010 dowódca Sił Powietrznych ; pośmiertnie awansowany do stopnia generała (2010).
Życiorys
Andrzej Błasik urodził się jako syn Eugeniusza i Marianny, z domu Darulewska. Jego matka była nauczycielką w szkole podstawowej w Wartkowicach . Miał troje starszego rodzeństwa: siostry Jolantę (ur. 1957) i Ewę (ur. 1960) i brata Piotra (ur. 1959).
Wykształcenie
Uczęszczał do szkoły podstawowej w Wartkowicach. W latach 1977–1981 kształcił się w Liceum Lotniczym przy Wyższej Oficerskiej Szkole Lotniczej [2] w Dęblinie . W 1981 wstąpił do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych (Szkoła Orląt ), po ukończeniu której w 1985 uzyskał tytuł pilota inżyniera, otrzymał promocję oficerską i stopień wojskowy podporucznika [1] w grupie pilotów korpusu osobowego lotnictwa.
W okresie od 1993 do 1995 studiował w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie [1] , po ukończeniu której uzyskał dyplom i tytuł oficera dyplomowanego . Był również absolwentem kursu Holenderskiej Akademii Obrony w Hadze (1998)[1] oraz Szkoły Wojennej Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Montgomery (2005)[1] .
Służba wojskowa
Na pierwsze stanowisko służbowe – pilota – został skierowany do 8. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Mirosławcu [1] . W 1987 przeniesiono go do 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w Świdwinie , gdzie był starszym pilotem, dowódcą klucza , oficerem nawigatorem eskadry , zastępcą dowódcy eskadry i dowódcą eskadry[1] . Od 1995 służył w Szefostwie Wojsk Lotniczych Dowództwa Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej[3] w Warszawie. Pełnił kolejno obowiązki starszego inspektora Oddziału Nawigacji, starszego inspektora Oddziału Szkolenia oraz starszego specjalisty Oddziału Operacyjnego[1] .
W 2001 objął funkcję szefa szkolenia 2 Brygady Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu[1] , a w 2002 został dowódcą tamtejszej 31 Bazy Lotniczej [1] . Dowodzona przez niego jednostka wojskowa otrzymała w 2003 Znak Honorowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej za zabezpieczenie międzynarodowych manewrów pk. „NATO Air Meet 2003”[1] . Od 2004 był szefem Oddziału Zastosowania Bojowego w Dowództwie Sił Powietrznych [3] , natomiast w latach 2005–2007 dowodził 2 Brygadą Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu[1] .
15 sierpnia 2005 prezydent RP Aleksander Kwaśniewski awansował go na stopień generała brygady [4] . W 2007 gen. Błasik został komendantem-rektorem Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie[2] . 19 kwietnia 2007 prezydent RP Lech Kaczyński awansował go na stopień generała dywizji[5] i mianował dowódcą Sił Powietrznych[6] , a 15 sierpnia 2007 awansował go na stopień generała broni[7] .
Był pilotem klasy mistrzowskiej, posiadał ogólny nalot 1592 godzin, w tym 482 godzin na samolocie Su-22 [8] . Miał uprawnienia instruktorskie do szkolenia we wszystkich warunkach atmosferycznych na samolotach Su-22 i PZL TS-11 Iskra . Wykonywał także loty na samolotach Zlin -42M, PZL-101 , Lim-2, Lim-5, Lim-6 M i Jak-40 [8] . Posiadał tytuł honorowy „Zasłużony pilot wojskowy”[8] .
Zginął 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej [9] . Do ostatniej chwili przebywał obok pilotów w kokpicie[10] i zachęcał ich do lądowania[11] . 15 kwietnia 2010 Bronisław Komorowski , wykonujący obowiązki Prezydenta RP, postanowieniem Nr 112-8-2010 mianował go pośmiertne generałem [12] . 28 kwietnia został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (był to pierwotnie ostatni pogrzeb ofiary z 10 kwietnia 2010[13] ); w uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli urzędnicy państwowi i przedstawiciele wszystkich rodzajów wojsk[14] , w tym także m.in. dowódca Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Europie gen. Roger A. Brady[15] .
Wdowa po gen. Andrzeju Błasiku oraz jej dorosłe dzieci otrzymały po 250 tysięcy złotych (łącznie 1,5 mln złotych) – tytułem zadośćuczynienia za krzywdę powstałą „wskutek traumatycznych przeżyć związanych z pochówkiem”, na podstawie zawartej z MON w tej sprawie ugody z rodziną generała Błasika[16] .
Grób Andrzeja Błasika na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (2011)
Tablica upamiętniająca generała w sanktuarium w Leśnej Podlaskiej
Życie prywatne
Miał żonę, Ewę Błasik (ur. 1963)[17] [18] , magister administracji, oraz dwoje dzieci, córkę Joannę i syna Michała[1] . Poprzez żonę był spowinowacony z prof. Bogdanem Chazanem [19] . Interesował się sportem, turystyką, wędkarstwem i fotografią[1] .
Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie
1 czerwca 2010 przed Salą Tradycji Dowództwa Sił Powietrznych RP w Warszawie odsłonięto tablicę upamiętniającą gen. Andrzeja Błasika, a także członków załogi Tu-154M nr 101 z 10 kwietnia 2010[27] .
8 września 2010 na terenie amerykańskiej Bazy Lotniczej Ramstein gen. Roger A. Brady i Ewa Błasik odsłonili pomnik (w postaci drzewka dębu) i tablicę pamiątkową poświęcone gen. Andrzejowi Błasikowi[28] [29] [30] . 28 września 2010 Andrzej Błasik został wyróżniony pośmiertnie tytułem honorowego obywatela Dęblina[31] , a 10 listopada 2010 tytuł „Zasłużony dla Powiatu Poddębickiego ”[32] .
Rodzina Andrzeja Błasika przekazała na Jasną Górę jego czapkę oraz jedno z odznaczeń[33] .
10 maja 2011 w Galerii Podlaskiej w Białej Podlaskiej otwarto wystawę upamiętniającą gen. Andrzeja Błasika oraz stewardesę Barbarę Maciejczyk [34] .
1 września 2011 na terenie Zespołu Szkół w Wartkowicach odsłonięto pomnik poświęcony lotnikom ziemi wartkowickiej, złożony z samolotu TS-11 Iskra (nr 1232) oraz tablicy pamiątkowej, na której umieszczono sześć nazwisk, w tym gen. Andrzeja Błasika, absolwenta szkoły[35] [36] [37] .
11 marca 2012 roku w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie i na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odbyły się uroczystości upamiętniające gen. Andrzeja Błasika, zorganizowane przez Społeczny Komitet w Hołdzie gen. Andrzejowi Błasikowi[38]
10 października 2012 roku na ścianie budynku Wydziału Lotnictwa Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie została odsłonięta tablica pamiątkowa, zamieszczona z inicjatywy społeczności uczelni, za zgodą jej senatu[39] [40] .
15 grudnia 2012 odsłonięto tablicę upamiętniającą Andrzeja Błasika na lotnisku Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta , gdzie w przeszłości generał przechodził podstawowy kurs latania[41] .
8 maja 2014 rondo w Gostkowie Starym nazwano imieniem generała Andrzeja Błasika[42] .
15 sierpnia 2014 popiersie Andrzeja Błasika zostało odsłonięte w Panteonie Bohaterów Sanktuarium Narodowego na Cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie [43] [44] .
Tablica ku czci Andrzeja Błasika została ustanowiona w sanktuarium w Leśnej Podlaskiej [45] .
9 maja 2015 roku w kaplicy Pamięci Narodu na Jasnej Górze, odbył się drugi pochówek, z odnalezionymi we wrześniu 2010 szczątkami, przez uczestników motocyklowego Rajdu Katyńskiego[46] .
Generałowie Andrzej Błasik, Andrzej Karweta i Bronisław Kwiatkowski zostali upamiętnieni w filmie dokumentalnym autorstwa Anity Gargas pt. W imię honoru z 2016, w których wystąpiły ich małżonki[47] [48] .
27 sierpnia 2016 na terenie 31 Bazy Lotniczej w Krzesinach (Poznań ) odsłonięto pierwszy w Polsce pomnik generała. Prezydent Andrzej Duda odsłonił także tablicę pamiątkową poświęconą pamięci Marii i Lecha Kaczyńskich oraz generała broni pilota Stanisława Targosza [49] . W uroczystościach wziął też udział minister Antoni Macierewicz [50] .
Przypisy
↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Gen. dyw. Andrzej Błasik nowym Dowódcą Sił Powietrznych [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 19 kwietnia 2007 [dostęp 2007-04-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12] .
↑ a b W 1994 Wyższą Oficerską Szkołę Lotniczą przekształcono w Wyższą Szkołę Oficerską Sił Powietrznych .
↑ a b W 2004 Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej zostały przemianowane na Siły Powietrzne .
↑ M.P. z 2005 r. nr 51, poz. 697
↑ M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 346
↑ M.P. z 2007 r. nr 31, poz. 347 oraz Generał Błasik trzy lata temu został dowódcą Sił Powietrznych . lotniczapolska.pl, 2004-04-19. [dostęp 2011-08-05].
↑ M.P. z 2007 r. nr 59, poz. 667
↑ a b c Zginęli w katastrofie Tu-154M . lotniczapolska.pl, 2004-04-15. [dostęp 2010-11-13].
↑ Komunikat MON. Informacja o przedstawicielach Ministerstwa Obrony Narodowej i Sił Zbrojnych RP, którzy ponieśli śmierć w katastrofie: . wp.mil.pl, 2010-04-10. [dostęp 2010-04-10].
↑ Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego: RAPORT KOŃCOWY z badania zdarzenia lotniczego nr 192/2010/11 samolotu Tu-154M nr 101 zaistniałego dnia 10 kwietnia 2010 r. w rejonie lotniska SMOLEŃSK PÓŁNOCNY . Warszawa: 2011. [dostęp 2023-02-07]. Brak numerów stron w książce
↑ "Zmieścisz się śmiało". Generał Błasik prowadził tupolewa na lotnisko w Smoleńsku. NOWE NAGRANIA [online], 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-09] .
↑ M.P. z 2010 r. nr 35, poz. 497
↑ Gen. Andrzej Błasik spoczął na Powązkach . gazeta.pl, 28 kwietnia 2010. [dostęp 2014-08-12].
↑ Ostatnia droga gen. Andrzeja Błasika [online], tvp.info, 28 kwietnia 2010 [dostęp 2014-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12] .
↑ Uroczystości pogrzebowe gen. Błasika . interia.pl, 2004-04-28. [dostęp 2010-04-28].
↑ Marcin M. Obara Marcin M. , 1,5 mln zł za śmierć gen. Błasika. MON zawarło ugodę z Ewą Błasik i jej dziećmi [online], dziennik.pl, 10 listopada 2016 .
↑ Wotum wdowy Ewy Błasik i pomoc siostrom pallotynkom . jasnagora.com, 20 listopada 2010. [dostęp 2014-04-10].
↑ "Wdowy smoleńskie" - Ewa Błasik - Andrzejowi śniło się jak jego ciało rozrywa się na części . pomniksmolensk.pl, 7 grudnia 2011. [dostęp 2014-04-10].
↑ Ewa Błasik w obronie prof. Chazana: „Wiem jak bardzo bolą słowa ludzi pełnych nienawiści” . wpolityce.pl, 13 czerwca 2014. [dostęp 2014-08-26].
↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
↑ M.P. z 2006 r. nr 73, poz. 731
↑ M.P. z 1999 r. nr 7, poz. 79
↑ Uroczystość wręczenia Medali 100-lecia ustanowienia Sztabu Generalnego Wojska Polskiego - Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych [online], www.kombatanci.gov.pl [dostęp 2023-10-12] .
↑ Generał Błasik otrzymał Złoty Medal AP . lotniczapolska.pl, 2010-04-27. [dostęp 2011-11-26].
↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas . dre.pt. [dostęp 2010-09-12]. (port. ) .
↑ Wizyta dowódcy Sił Powietrznych w USA [online], Ministerstwo Obrony Narodowej, 25 września 2009 [dostęp 2010-11-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-13] .
↑ DSP: będzie tablica pamiątkowa . lotniczapolska.pl, 2010-05-20. [dostęp 2010-06-20]. oraz Odsłonięcie tablicy pamiątkowej ofiar katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem . sp.mil.pl, 2010-06-01. [dostęp 2010-06-20].
↑ Odsłonięcie pomnika . wp.mil.pl, 8 września 2010. [dostęp 2010-09-08].
↑ NATO Air Commander Ramstein Unveils Memorial for Late Polish Air Chief . airn.nato.int, 8 września 2010. [dostęp 2010-09-08]. (ang. ) .
↑ Pomnik gen. Błasika w Ramstein . lotniczapolska.pl, 8 września 2010. [dostęp 2014-08-12].
↑ Generał Błasik Honorowym Obywatelem Dęblina . lotniczapolska.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-13].
↑ Honory dla Dowódcy . naszdziennik.pl, 10 listopada 2010. [dostęp 2010-11-13].
↑ Marta Ziarnik: Generalskie wota na Jasnej Górze . Nasz Dziennik, 23 listopada 2010. [dostęp 2010-11-23].
↑ Błasik i Maciejczyk – wystawa pamiątkowa [online], radiobiper [dostęp 2011-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-18] .
↑ Iskra w Wartkowicach. Pamięci sześciu lotników . lotniczapolska.pl, 2 września 2011. [dostęp 2011-09-03].
↑ Diecezjalne rozpoczęcie roku Szkolnego 2011–2012 oraz odsłonięcie i poświęcenie Pomnika [online], Urząd Gminy Wartkowice, 2 września 2011 [dostęp 2014-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13] .
↑ Romualda R. Sobczak Romualda R. , Grażyna G. Jańczyk Grażyna G. , Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w hołdzie pilotom pochodzącym z Gminy Wartkowice [online], Zespół Szkół w Wartkowicach [dostęp 2014-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-13] .
↑ Kto przeprosi generała? . naszdziennik.pl, 12 marca 2012. [dostęp 2012-03-12].
↑ Dęblińska tablica Błasika . naszdziennik.pl, 10 października 2012. [dostęp 2012-10-11].
↑ Ku pamięci generała Andrzeja Błasika . sp.mil.pl, 10 października 2012. [dostęp 2012-10-14].
↑ W Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą śp. gen. pilotowi Andrzejowi Błasikowi, który zginął w Smoleńsku . wpolityce.pl. [dostęp 2012-12-15]. (pol. ) .
↑ W Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą śp. gen. pilotowi Andrzejowi Błasikowi, który zginął w Smoleńsku . sieradz.naszemiasto.pl. [dostęp 2014-05-11]. (pol. ) .
↑ Błasik uhonorowany . naszdziennik.pl, 12 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-12].
↑ W Ossowie odsłonięto popiersie śp. generała Andrzeja Błasika . niezalezna.pll, 15 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-15].
↑ Tablice pamiątkowe [online], Sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej [dostęp 2016-03-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] .
↑ Michał Hyra: Prochy gen. Andrzeja Błasika spoczęły w sobotę na Jasnej Górze . wyborcza.pl, 2015-05-09. [dostęp 2016-03-02].
↑ W imię honoru . tvp.pl. [dostęp 2016-08-20].
↑ Anna Sarzyńska: Trzy wdowy, trzy historie, jedna tragedia. "W imię honoru" - nowy film Anity Gargas to poruszający obraz o emocjach kobiet dotkniętych piętnem Smoleńska . wpolityce.pl, 2016-06-14. [dostęp 2016-08-20].
↑ Marta M. Glanc Marta M. , Uroczyste odsłonięcie pomnika gen. Andrzeja Błasika. „Po śmierci zaatakowali go źli ludzie” [online], Onet.pl, 27 sierpnia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-28] .
↑ Joanna Labuda, Pierwszy pomnik generała Błasika stanie w Poznaniu , w: Głos Wielkopolski , 26.8.2016, s.10
Bibliografia