Afrojax

Afrojax
Imię i nazwisko

Michał Gabriel Hoffmann

Pseudonim

Afrojax, Legendarny Afrojax, Afro Jax, Peter Bergstrand, Afro, Pan Bełgot, Kuteusz, Jimmy Dean, Gun Wo, Gabriel, Eliasz Zygielbojm, Syzyf HGW, Randall, Chuinho, Nonsense & Absurd, DJ Goey[1], Sophistifisting, Don Fiasco, Asoto Hodogi, Emmett Brown, Gównogryzarka, Sadim

Data i miejsce urodzenia

15 lipca 1978
Warszawa

Instrumenty

gitara basowa, instrumenty klawiszowe, gitara, perkusja, sampler, syntezator, automat perkusyjny, kontrabas, vocoder, melodyka, Commodore 64

Gatunki

alternatywny hip-hop, muzyka alternatywna, synth pop, acid jazz, funk, muzyka elektroniczna, świadomy hip-hop, indie rock, chiptune, hip-hop eksperymentalny, comedy rap, jazz-hop, indie pop

Zawód

wokalista, kompozytor, producent muzyczny, raper, inżynier dźwięku, dziennikarz, tekściarz

Aktywność

od 1994

Wydawnictwo

DRAW Records, Wytwórnia Krajowa, Thin Man Records, Universal Music Polska

Zespoły
Tenisówki Bapci Stasi
Dos Maestros
Shit Lives Forever
Funk Dyrekcja
Afro Kolektyw
Surowa Kara Za Grzechy
Newest Zealand
Syndrom Sztokholmski
Trio Defe
Manhattan
Poradnia G
Kwartyrnik
Gimnastyka Artystyczna
Strona internetowa

Afrojax, właściwie Michał Gabriel Hoffmann[2] (ur. 15 lipca 1978 w Warszawie[2]) – polski wokalista, kompozytor, raper, autor tekstów, poeta, performer, multiinstrumentalista, producent muzyczny, inżynier dźwięku, bloger i dziennikarz radiowy związywany z Programem 3 Polskiego Radia[3]. Współzałożyciel i lider zespołu Afro Kolektyw[4] udzielający się również w licznych innych projektach. Aktywny na demoscenie Commodore 64[5][6].

W 2011 roku Hoffmann znalazł się na 27. miejscu listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu Machina[7]. Rok później znalazł się na 7. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys[8].

Współpracował z takimi wykonawcami, jak Ten Typ Mes, Łona, L.U.C., Muchy, Marcin Masecki, Webber, Tymon, Dagadana, Abradab, Furia Futrzaków, Borys Dejnarowicz, Sidney Polak, Muflon, Filip Jaślar, Marcin Świetlicki, Jerzy Mazzoll, Vixen, Michał Wiraszko, Duże Pe, Lilu, czy Gospel.

Biografia

Hoffmann jest absolwentem Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego[9].

Pierwszym zespołem w jakim grał była amatorska kapela punkrockowa Tenisówki Bapci Stasi. Hoffmann był jej członkiem w 1994 roku, jako licealista, jednak rozczarowany miernym poziomem twórczości postanowił szukać innej drogi artystycznej. Po rozstaniu z macierzystą formacją wszedł w skład wykonującej rap grupy Dos Maestros[10]. Był to zespół, z którego wywodził się Jakub „Ceube” Sawicki, członek Warszafskiego Deszczu[11]. Hoffmann został z niego wyrzucony po nagraniu zaledwie dwóch utworów. Początkujący muzyk zdążył mimo to pochwalić się wielu osobom swoją działalnością hip-hopową, w wyniku czego zagaił do niego Paweł Rymsza zwany „Nestorem”, który sam rapował i pisał teksty. Zaproponował Hoffmannowi by został jego producentem, na co ten się zgodził[10].

Nestor i Afrojax założyli duet Shit Lives Forever, który w marcu 1995 roku wydał swoje pierwsze demo. Wkrótce odeszli od formuły raper-producent i oboje zaczęli zarówno rapować, jak i tworzyć muzykę. SLF wydali w sierpniu tego roku drugie demo zatytułowane Ura Fuckin' Loser. Bity wykonywane były na komputerze Amiga 500, a wokale nagrywane na magnetofonie z funkcją karaoke. Muzycy bezskutecznie starali się zainteresować S.P. Records umieszczeniem swojej twórczości na składance S.P.. Wobec braku sukcesów Rymsza i Hoffmann zdecydowali się spróbować uzyskać bardziej rozbudowane brzmienie i z hip-hopu przeszli na rap metal. W grudniu 1996 roku nagrali demo Fusion, lecz nie zainteresowało ono żadnego wydawcy[10].

Rozczarowani muzycy starali się znaleźć autorską koncepcję na muzykę, chcieli również skończyć z „amatorszczyzną”. Postanowili zacząć grać na „żywych” instrumentach i nadać swojej twórczości przebojowego charakteru. Zakończyli więc działalność SLF i wraz z wokalistką Joanną Radecką założyli zespół Kawiarnia. Na jego potrzeby zakupili instrumenty oraz postarali się zdobyć wykształcenie muzyczne[10][12]. Ostatecznie nazwę grupy zmieniono na Funk Dyrekcja. W 1998 roku zarejestrowali demo Demo Tape No 1 zawierające trzy utwory: „Radio”, „Tymczasem kradzieje wynieśli wszystko” i „Czarno widzę”[12]. Do wydania pełnego albumu zgłosiła się zorientowana na disco polo firma Pro Dance, co Nestor i Afrojax uznali za szczególnie dotkliwą potwarz. Niedługo później Radecka odeszła niezadowolona z współpracy[10].

Zrezygnowany duet zdecydował się założyć nowy projekt zorientowany na muzykę dopracowaną i opartą o hip-hopową formułę, Afro Kolektyw. Rymsza i Hoffmann z własnych środków opłacili nagranie wydanego własnym nakładem albumu Negatywne wibracje (1999 rok). Sami zanosili nagrania do stacji radiowych i rozwieszali plakaty po Warszawie. Częściowo udało im się przebić do świadomości słuchaczy. Utwory z Negatywnych wibracji prezentowała Radiostacja, napisały o nich między innymi Klan i Machina. Album udało im się sprzedać w liczbie dwustu egzemplarzy, ostatecznie dali też radę zainteresować w 2000 roku kontraktem wydawniczym firmę T-1 Teraz. Na wydanie pełnoprawnego debiutu fonograficznego firma dała grupie tylko 2500 złotych, co wystarczyło jedynie na czterdzieści godzin w studiu. Ostatecznie, pomimo presji czasowej i de facto amatorskich warunków udało się zespołowi ukończyć Płytę pilśniową. Wydawca zaniedbał promocję, przez co album nie sprzedał się dobrze[10].


Wydanie Płyty pilśniowej nie było komercyjnym sukcesem, lecz było dla Afro Kolektywu i samego Afrojaxa początkiem kariery. Wkrótce po premierze Nestor porzucił muzykę, a Hoffmann dobrał do grupy licznych instrumentalistów[13]. Nagrał z nimi albumy Czarno widzę (2006 rok) i Połącz kropki (2008 rok). W 2011 roku Afro Kolektyw rozpoczął pracę nad albumem stanowiącym woltę stylistyczną w ich twórczości, odwołującymi się do pop rocka Piosenkami po polsku, których wydania podjął się gigant branży muzycznej, Universal Music Polska[14]. Na albumie tym Afrojax porzucił rapowanie na rzecz śpiewu. Płyta przyniosła spore sukcesy, jak dotarcie pochodzących z niej singli na wysokie miejsca Listy Przebojów Trójki. W 2014 roku Afro Kolektyw wydał album 46 minut Sodomy. Była to płyta ponura, odwołująca się do problemów, jakie pojawiły się w życiu Afrojaxa (alkoholizmu i pogorszenia kondycji psychicznej). Jej odbiór był skrajnie negatywny, co bardzo osobiście odebrali członkowie zespołu[15]. Był to jeden z głównych powodów dla których Afro Kolektyw został w 2015 roku rozwiązany[16].

Od 2003 roku Hoffmann pracuje w Programie 3 Polskiego Radia[3][17]. W 2006 roku napisał muzykę i słowa piosenki wykonywanej przez pracowników tejże rozgłośni pt. „Karp siódmy wspaniały”[18].

W 2013 roku nakładem wytwórni DRAW ukazał się pierwszy solowy album artysty, zatytułowany Random Composing Technique Manifesto zawierający kompozycje instrumentalne oparte na samplach. Został on wydany pod pseudonimem Nonsense & Absurd.

W 2015 roku, po rozwiązaniu Afro Kolektywu Hoffmann zainaugurował działalność projektu Legendarny Afrojax. Zapowiedział pod takowym szyldem wydanie płyty rapowej, którą określił mianem „bardzo odrażającej i niecenzuralnej”, stwierdził też, że „Gang Albanii będzie przy tym łaskotanie pióreczkiem po buzi”[19]. Album poprzedziły single „Całujmy krzyż Jezuska”, „Dzieci płakały” i „Pop rap hardkorowy”[20][21][22]. 21 lipca miała miejsce premiera ostatniego singla, „Pieśń straszliwej tęsknoty” oraz albumu Przecież ostrzegałem w limitowanym nakładzie pięciuset egzemplarzy[23]. Wydawnictwo pełne było wulgaryzmów, treści obscenicznych, skatologicznych i turpistycznych, jednocześnie stanowiło komentarz społeczny na rozmaite tematy, jak szowinizm, ludzka nieufność, biurokracja, czy prymitywność popkultury, czego wagę podkreślali recenzenci[24][25]. Kontrowersyjna była również okładka płyty przedstawiająca przyrodzenie artysty w okularach[26]. W jednym z wywiadów Hoffmann opowiedział o kulisach powstania Przecież ostrzegałem[27]:

Czuję się lżejszy, ponieważ na Przecież ostrzegałem udało mi się skanalizować, i nie jest to przypadkowo dobrane słowo, różne podłe emocje. Wymagały one podłej oprawy i udało się ją zapewnić. (…) Pierwotnie planowałem zrobić bity pozbawione pulsu, będące kompletną kakofonią. Ale po kilku próbach zabrakło mi przekonania do czegoś takiego. Do skrajnej bezkompromisowości muzycznej trudno dokleić warstwę słowną. To byłoby może ciekawe, gdyby funkcjonowało jako sam dźwięk. Natomiast tekst połączony z aż tak radykalnym hałasem - nawet dla mnie to mieszanka niestrawna. W końcu chciałem zrobić płytę, na której teksty będą dobitne, czytelne. A może podświadomie chciałem, żeby jednak ludzie tego posłuchali? Jestem przecież próżny jak cholera! Skoro coś robię, to chcę, żeby nawet kilka osób powiedziało, że to, co zrobiłem, jest spoko. W efekcie powstała płyta obrzydliwa, ale raczej słuchalna.

Jako Legendarny Afrojax wydał jeszcze dwie płyty utrzymane w tej stylistyce: Nagrałem to, bo nie miałem kasy (2016 rok) i Anarcho porno gran turismo (2019 rok)[28][29]. Zaczął również koncertować, a jego występy stały się performensami artystycznymi przepełnionymi często zachowaniami kontrowersyjnymi: zdarzało mu się występować w damskich ubraniach lub przebraniu małpy, pić własne wymiociny, prezentować koprofagiczne wizualizacji, śpiewać covery karaoke, okaleczać się i mazać krwią po ścianach, a nawet aranżować homoseksualne czynności seksualne z udziałem widzów[30][31][32][33].

4 kwietnia 2017 roku wygrał odcinek teleturnieju „Jeden z dziesięciu[34].

W przeciągu swojej kariery Hoffmann wydał tylko dwa albumy jako Afrojax. Pierwszym z nich był Nikt nie słucha tekstów z 2018 roku. Stanowił on płytę o wymowie „kulturalnej” w przeciwieństwie do dokonań Legendarnego Afrojaxa[35]. Pojawiło się na nim wielu gości, między innymi Barbara Derlak (wokalista grupy Chłopcy kontra Basia), Damian Orłowski (skrzypek orkiestry reprezentacyjnej Wojska Polskiego), Tomasz Waldowski (perkusista grupy LemON), muzycy Afro Kolektywu (Miłosz Wośko i Michał Szturomski), Maciej Zwierzchowski (saksofonista grupy Niechęć), a także raperzy: Łona, Ten Typ Mes, Muflon, Eskaubei i Gospel[36]. Drugim było 20 lat Commodore 64 (2020 rok) stanowiące zbiór kompozycji artysty tworzonych na przestrzeni dwudziestu lat jego działania na komputerze Commodore 64. Trzy utwory z albumu wygrały branżowe konkursy[37].

Jako Legendarny Afrojax Hoffmann wydał w formie elektronicznej dwa tomy poezji zatytułowane „Gdzie dziryt prawdy tkwi” i „Post mortem kompost”[38][39].

W 2022 roku Afro Kolektyw został reaktywowany w częściowo zmienionym składzie i zapowiedział wydanie nowej płyty stanowiącej powrót do porzuconego przed laty brzmienia[40]. Wydana w lutym 2023 roku płyta Ostatnie słowo osiągnęła najwyższą pozycję ze wszystkich dzieł Hoffmanna na liście najlepiej sprzedających się albumów OLiS-u docierając do ósmego miejsca[41].

Przez szereg lat trwał beef Afrojaxa i Bilona. W 2011 roku podczas koncertu Afro Kolektywu Hoffmann wyśmiał występowanie Hemp Gru w teledyskach z obnażonym torsem jako, jego zdaniem, przejaw homoseksualizmu raperów stojącego w sprzeczności z epatowaniem przez nich toksyczną męskością oraz kreowaniem się na „twardzieli”. Bilon miał zdobyć numer telefonu Afrojaxa i wystosować w jego kierunku szereg pogróżek. Hoffmann w 2015 roku wrócił do sprawy, gdy jako Legendarny Afrojax umieścił na płycie Przecież ostrzegałem utwór „Pop rap hardkorowy” stanowiący atak na nurt rapu ulicznego, w szczególności podkreślając rzekomy homoseksualizm jego wykonawców[42]. Wątek ten pojawiał się odtąd regularnie w twórczości Hoffmanna, między innymi w nagranym z Gimnastyką Artystyczną utworze „Czemu nikt nie chce strzelić mi w głowę?” w którym to określił Bilona mianem „kryptogeja”, czy w piosence „Boże Narodzenie” w której pod koniec „nominował” (w odniesieniu do Hot16Challenge) kojarzone ze sceną RAC grupy Honor, Konkwista 88 i właśnie Hemp Gru[43].

W 2021 roku, w wywiadzie[44] dla kanału Strona B na serwisie YouTube potwierdził, iż jego utwór z 2006 roku, zatytułowany 10 rendeers in the plastic bag i wydany pod pseudonimem Randall, został zsamplowany przez amerykański duet hip-hopowy Run The Jewels i wykorzystany w utworze 36" Chain, wydanym jako singiel w 2013 roku. Nie jest jasne, w jaki sposób utwór trafił do producenta El-P, odpowiadającego za produkcję muzyczną grupy. Afrojax przyznał w wywiadzie, że "czuje się zaszczycony, (...) bo El-P jest moim idolem".

Afrojax przez wiele lat prowadził poświęconego muzyce bloga „Glebogryzarka”[45].

Projekty

Afro Kolektyw

 Zobacz więcej w artykule Afro Kolektyw, w sekcji Historia.

Surowa Kara za Grzechy

Surowa Kara za Grzechy była synthpopowym duetem tworzonym przez Hoffmanna i Urszulę Hołub, którego twórczość stanowiła nawiązanie do muzyki lat osiemdziesiątych[46]. Jedyny album formacji, 1984 z 2003 roku został wydany własnym nakładem, lecz w 2018 roku wytwórnia Trzy Szóstki dokonała jego reedycji pod tytułem 1984 [+24], wraz z czterema niepublikowanymi wcześniej piosenkami[47][48].

Trio Defe

Równolegle do nagrywania albumu 46 minut Sodomy Afrojax założył nowy zespół wraz z dwoma innymi członkami Afro Kolektywu, gitarzystą Michałem Szturomskim i basistą Rafałem Ptaszyńskim. Muzycy przyjęli nazwę Trio Defe i pod tym szyldem wykonywali utwory stanowiące pastisz poezji śpiewanej. Ich nagrania złożyły się na wydany w 2014 roku album Między Sierra Leone a Trynidad Tobago[49].

Kwartyrnik

W 2016 roku Hoffmann stał się jednym z członków nowo powstałego zespołu Kwartyrnik w którym występował razem z Sidney'em Polakiem oraz debiutującymi muzykami. W grupie grał na gitarze akustycznej, basie i śpiewał chórki. Formacja zadebiutowała singlem „Lewandowski”[50]. Utwór uzyskał spory rozgłos, a Kwartyrnik zaproszono do wykonania go w programie Dzień dobry TVN[51]. Zespół grał jak support przed Happysad i występował na Ukrainie, nagrał też album Co się dzieje?![52], który jednak nigdy nie został wydany. W 2018 roku Kwartyrnik ogłosił bez podawania powodów zakończenie działalności i odwołał publikację płyty[53].

Poradnia G

Poradnia G powstała z inicjatywy Afrojaxa (który na jej potrzeby przyjął pseudonim Eliasz Zygielbojm) oraz Rafała Ptaszyńskiego. Ich celem było założenie zespołu grającego prymitywną formę punk rocka, jaką określali mianem „punkopolo”, lecz ostatecznie odeszli od tego zamiaru na rzecz nieco bardziej wyrafinowanych kompozycji[54]. Skład formacji uzupełnili Marcin Biernat z Muzyki Końca Lata, Mikołaj Malanowski z Elvis Deluxe, Michał Szturomski z Afro Kolektywu oraz Piotr Machałowski z Nerwowych Wakacji, który zastąpił Ptaszyńskiego. Poradnia G wydała swój jedyny album Niestety nie da się olać systemu w 2017 roku[55].

Gimnastyka Artystyczna

W 2021 roku Hoffmann i Ignacy Matuszewski (lider synthpopowego zespołu Romantic Fellas) założyli electrohopowy duet Gimnastyka Artystyczna. Afrojax udzielał się w nim jako raper „Syzyf HGW”, a Matuszewski jako producent „Dicky Bushmanan”. Tego samego roku ukazał się pierwszy singiel „Syzyf HGW”, a 24 maja wydano debiutancki album formacji zatytułowany po prostu Gimnastyka Artystyczna[56][57]. Okładka płyty autorstwa Jagny Firek dotarła do finału konkursu 30/30 na najlepszą okładkę albumu muzycznego roku[58]. Gimnastyka Artystyczna wydała również w 2022 roku pozaalbumowy singiel „Ta piosenka miała być o czymś innym” stanowiący komentarz do pierwszych dni po rosyjskiej inwazji na Ukrainę[59].

Dyskografia

Projekt Album Gatunek Rok Pseudonim Udział Wydawca Źródło
Shit Lives Forever brak danych (demo) hip-hop 1995 wokal, słowa, sampler, automat perkusyjny, produkcja [60]
Ura Fuckin' Loser (demo)
Fusion (demo) rap metal 1996
Funk Dyrekcja Demo Tape No 1 (demo) pop, funk, świadomy hip-hop 1997 Don Fiasco wokal, słowa, bas, gitara, klawisze, automat perkusyjny, produkcja Funkee Kind Records, Unc. (fikcyjna wytwórnia) [60][12]
Afro Kolektyw Negatywne wibracje (nielegal) jazz-hop, acid jazz, funk 1999 Afro Jax, Pan Bełgot, Don Fiasco [61]
Płyta pilśniowa alternatywny hip-hop, jazz-hop, funk, comedy rap, świadomy hip-hop, acid jazz 2001 Afro Jax, Pan Bełgot, Gównogryzarka, doktor Emmett Brown, Sadim, Kuteusz T1-Teraz [62]
Surowa Kara za Grzechy 1984 synth pop, new romantic, cold wave 2003 Jimmy Dean, profesor Emmet Brown wokal, słowa, klawisze, automat perkusyjny, klawisze, gitara, produkcja, miksowanie, realizacja nagrań [63]
Afro Kolektyw Czarno widzę świadomy hip-hop, jazz-hop, funk, acid jazz 2006 .afrojax wokal, słowa, vocoder, automat perkusyjny, klawisze, gitara, produkcja, miksowanie, mastering Blend Records [64]
Połącz kropki alternatywny hip-hop, acid jazz, funk, alt rock, elektronika, świadomy hip-hop 2008 Afrojax, Peter Bergstrand wokal, słowa, vocoder, klawisze, gitara, produkcja Polskie Radio [65]
Furia Futrzaków Furia Futrzaków synth pop 2010 Peter Bergstrand słowa, produkcja My Music [66]
Newest Zealand Newest Zealand indie pop, baroque pop produkcja, klawisze, bas, perkusjonalia Ampersand [67]
Nerwowe Wakacje Polish rock rock alternatywny 2011 pod własnym nazwiskiem mastering Wytwórnia Krajowa [68]
Afro Kolektyw Piosenki po polsku pop rock, indie rock, Britpop, indie pop, synth pop, jazz pop, twee pop 2012 Afro wokal, słowa, klawisze, realizacja nagrań Universal Music Polska [69]
Nonsense & Absurd Random Composing Technique Manifesto instrumentalny hip-hop 2013 Nonsense & Absurd produkcja, sampler, automat perkusyjny DRAW [70]
Afro Kolektyw 46 minut Sodomy piosenka poetycka, blues rock, jazz, folk 2014 Afrojax wokal, słowa Universal Music Polska [71]
Trio Defe Między Sierra Leone a Trynidad Tobago poezja śpiewana, pastisz Gabriel wokal, słowa, klawisze [72]
Manhattan Szanowni państwo, przed śmiercią źle się czułem (EP) rock progresywny, indie pop pod własnym nazwiskiem słowa, różne instrumenty DRAW [73]
Legendarny Afrojax Przecież ostrzegałem alternatywny hip-hop, comedy rap, świadomy hip-hop, hip-hop eksperymentalny 2015 Legendarny Afrojax, Gun Wo wokal, słowa, produkcja, sampler, automat perkusyjny, miksowanie, mastering Wytwórnia Krajowa [74]
Nagrałem to, bo nie miałem kasy 2016 Legendarny Afrojax, Asoto Hodogi wokal, słowa, produkcja, sampler, automat perkusyjny, gitara, bas, klawisze, miksowanie, mastering [75]
Kwartyrnik Co się dzieje?! folk rock pod własnym nazwiskiem wokal wspierający, gitara, bas album niewydany [52]
Poradnia G Niestety nie da się olać systemu indie rock, punk rock, ska 2017 Eliasz Zygielbojm wokal, słowa Thin Man Records [76]
Afrojax Nikt nie słucha tekstów alternatywny hip-hop, jazz-hop, świadomy hip-hop 2018 Afrojax wokal, słowa, produkcja, bas, klawisze, gitara, kontrabas, miksowanie, mastering Wytwórnia Krajowa [77]
Surowa Kara za Grzechy 1984 [+24] (rozszerzona reedycja) synth pop, new romantic, cold wave Jimmy Dean, profesor Emmet Brown wokal, słowa, klawisze, automat perkusyjny, klawisze, gitara, produkcja, miksowanie, realizacja nagrań Trzy Szóstki [48]
Legendarny Afrojax Anarcho porno gran turismo alternatywny hip-hop, synth pop, comedy rap, świadomy hip-hop, plądrofonia 2019 Legendarny Afrojax, DJ Goey wokal, słowa, produkcja, sampler, automat perkusyjny, klawisze, miksowanie, mastering Wytwórnia Krajowa [78]
Afrojax 20 lat Commodore 64 chiptune 2020 Afrojax produkcja, Commodore 64, miksowanie mastering [79]
Gimnastyka Artystyczna Gimnastyka Artystyczna electro hop, świadomy hip-hop, synth pop, hip-hop eksperymentalny 2021 Syzyf HGW wokal, słowa Wytwórnia Krajowa [80]
Afro Kolektyw Ostatnie słowo alternatywny hip-hop, acid jazz, funk, muzyka alternatywna, jazz-hop, świadomy hip-hop, comedy rap 2023 Afrojax wokal, słowa, klawisze Thin Man Records [81]
Kadet Szewczyk, Legendarny Afrojax NIE RATUJ PAL DZIECI (EP) świadomy hip-hop Legendarny Afrojax produkcja, sampler, automat perkusyjny, klawisze, miksowanie, mastering Wytwórnia Krajowa [82]
Sophistifisting Regressive rock, vol. 1 (EP) muzyka elektroniczna, sampledelia Sophistifisting produkcja, sampler, automat perkusyjny, miksowanie, mastering [83]
Afrojax/Randall/Chuinho/Glebogryzarka formula drugs volume one: chiptunes (kompilacja) chiptune Afrojax, Randall, Chuinho, Glebogryzarka produkcja, Commodore 64, miksowanie mastering [84]
Afrojax/Sophistifisting/Glebogryzarka formula drugs volume two: beats & instrumentals (kompilacja) instrumentalny hip-hop, muzyka elektroniczna, sampledelia Afrojax, Sophistifisting, Glebogryzarka produkcja, sampler, automat perkusyjny, klawisze, miksowanie mastering [85]
Występy gościnne
Wydawnictwo Rok Występ Źródło
Przyjaciele KarpiaKarp Siódmy Wspaniały 2006 autorstwo utworu [86]
Łona, WebberAbsurd i nonsens 2007 udział w utworze „Rzuć to” [87]
album Polskiego Radia Offensywa 2 - Shoes & Microphones EP wykonanie utworów „Ola boi się spać” i „Godzina szczerości” (z Surową Karą za Grzechy) [88]
album Polskiego Radia Offsesje 1 2008 gościnny udział w utworze Zapach wrzątku grupy Muchy (z Borysem Dejnarowiczem) [89]
Esmi – „Znikający punkt” 2009 autorstwo tekstu do singla [90]
DagadanaMaleńka 2010 udział w utworze „Dagadana” [91]
Furia FutrzakówKalejdoskop 2013 realizacja nagrań utworów „Noc wystarczyć ma na dłużej” i „Centrum” [92]
MultiStyle Labs – Modern Love Classics 2017 wykonanie utworu „Night Falls Over Amygdala” [93]
Furtek – Gorzej 2019 udział w utworze „Kryndżłotry” [94]
Fantomowa Erekcja – Koniec mięsa udział w utworze „Józef Biłsuczki” (z Autonomist Chamem) [95]
Hiob Dylan – Howdy EP 2021 udział w utworze „Howdy” [96]
Ten Typ MesHello Baby udział w utworze „Prokreacyjne pierdolenie” [97]
Eskaubei & Tomek Nowak Quartet – Tyrmand To Jazz udział w utworze „Gdzie jest zły?” [98]
wydanie zbiorowe – Commodore 64 Vinyl Tribute Volume 2 wykonanie utworu „In France They Die Young” [99]
Narodowa Orkiestra Dęta w LubinieWINDRap! Orchestra Vol. 1 2022 udział w utworze „Chichot” (z Abradabem i Vixenem) [100]
Kadet Szewczyk – Bez tytułu proszę udział w utworze „Daddy Issues” (z Susk) [101]
Rycerzyki – Zniknij Na Zawsze - Remiksy wykonanie utworu „Żar (Legendarny Afrojax Remix)” [102]
L.U.C. & Rebel Babel Ensemble – Dialog II udział w utworze „Dancing” [103]
Marcin ŚwietlickiWiersze (autor, lektor i przypadkowe lafiryndy) recytacja wiersza „Korespondencja pośmiertna” (z Anną Grąbczewską) [104]
Cruz, Młodzik – Złe piosenki 2023 udział w utworze „Dziwny weekend” [105]

Teledyski

 Zobacz więcej w artykule Afro Kolektyw, w sekcji Teledyski.
Rok Tytuł Projekt Album Reżyser Źródło
2014 #hot16challenge - 2 minuty Sodomy” Michał „Afro” Hoffmann Michał Hoffmann [106]
2015 „Całujmy krzyż Jezuska” Legendarny Afrojax Przecież ostrzegałem [107]
„Wojciech Modest Amaro” [108]
„Uszanowanie dla władzy” [109]
„Dzieci płakały” [110]
„Pieśń straszliwej tęsknoty” [111]
2016 „Besnaz” Nagrałem to, bo nie miałem kasy [112]
„Nowy poziom deprawacji” [113]
„Brak boga” [114]
„Śpiewać flamenco (Wojciech Modest Amaro 2)” [115]
„Bólterier” [116]
„Człeek orkiestra” [117]
„Gdy księżyc rozbłysnął na niebie jak wielka, czerwona pizza” [118]
„Lewandowski” Kwartyrnik Co się dzieje?! Krzysztof Kudelski [119]
2017 „Bogato wierszy w Excelu” Poradnia G Niestety nie da się olać systemu Maciej Ryczkowski [120]
„Czegooo?” [121]
„Przestać istnieć” [122]
2018 „Czarny lakier” Afrojax Nikt nie słucha tekstów Bartosz Andrejuk [123]
„Tata wstał” Karolina Szturomska [124]
„Affenlied” Legendnarny Afrojax Anarcho porno gran turismo Michał Hoffmann [125]
„Bieda bieda bieda” Jakub Przeszłowski [126]
„Ostatni normalny człowiek” Aleksandra Dziarska [127]
2019 „Pamiętajcie o Adolfie” [128]
„Jeżeli jedziesz do San Francisco” Łukasz Piotrkowicz [129]
„Do gazu (cz. 1 + 2 + 3)” Michał Hoffmann [130]
„Onanhouse” [131]
„Rozmowy kulturalne o seksie i związkach” [132]
„Słomianie słaby (Dungen cover)” [133]
2020 #hot16challenge2 [134]
2021 „Syzyf HGW” Gimnastyka Artystyczna Gimnastyka Artystyczna Adam Barwiński [135]
„Howdy” (feat. Legendarny Afrojax) Hiob Dylan Howdy EP Hiob Dylan [136]
2022 „Ełforia” Legendarny Afrojax Michał Hoffmann [137]
2023 „Zero” Afrojax, EsDwa Szymon Kubas [138]
„Klęknąć w kucki” Kadet Szewczyk, Legendarny Afrojax NIE RATUJ PAL DZIECI Maciej Kondzior [82]

Przypisy

  1. Afro Jax. discogs.com. [dostęp 2023-05-05]. (ang.).
  2. a b Afrojax. www.hiphopedia.info. [dostęp 2010-02-16]. (pol.).
  3. a b Michał Hoffmann. www.polskieradio.pl. [dostęp 2016-08-14]. (pol.).
  4. Andrzej Cała, Radek Miszczak: Beaty, rymy, życie. Leksykon muzyki hip-hop. Poznań: Kurpisz S.A., 2005, s. 59. ISBN 83-89738-75-9.
  5. CSDB. csdb.dk. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
  6. CSDb [online], Commodore 64 Scene Database [dostęp 2022-08-28].
  7. Najlepszy Polski Raper (numeracja 0-29). www.machina.pl. [dostęp 2011-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-15)]. (pol.).
  8. 20 najlepszych polskich raperów wszech czasów. www.porcys.com. [dostęp 2015-07-24]. (pol.).
  9. Afro Kolektyw: Wywiad z gwiazdą poznańskich Juwenaliów. gloswielkopolski.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  10. a b c d e f Biografia na oficjalnej stronie Afro Kolektywu. afrokolektyw.elysium.pl. [dostęp 2023-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-19)]. (pol.).
  11. Opisy polskich grup hip-hopowych [online], angelfire.com [dostęp 2023-08-13] (pol.).
  12. a b c Fotografia Demo Tape No 1. [dostęp 2023-08-13]. (pol.).
  13. AFRO KOLEKTYW. [dostęp 2023-07-13].
  14. Zaskakująco pozytywne skutki porzucenia hip-hopu [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-04-19] (pol.).
  15. Piękne komercyjne samobójstwo. [dostęp 2023-07-13].
  16. Ignacy Puśledzki: Afro Kolektyw: Nowością jest to, że nie ma nowości [WYWIAD]. muzyka.interia.pl. [dostęp 2023-05-23]. (pol.).
  17. Michał Hoffmann. www.trojkofan.trojka.info. [dostęp 2015-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-07)]. (pol.).
  18. Karp Siódmy Wspaniały. www.trojkofan.trojka.info. [dostęp 2015-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-28)]. (pol.).
  19. Afrojax wydaje solo: "Gang Albanii to przy tym będzie łaskotanie pióreczkiem po buzi". popkiller.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  20. Legendarny Afrojax – „Całujmy krzyż Jezuska” – nowy numer i płyta. glamrap.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  21. Legendarny Afrojax – „Dzieci płakały” – nowy numer. glamrap.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  22. Legendarny Afrojax – „Pod rap hardkorowy” – nowy numer. glamrap.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  23. Legendarny Afrojax "Przecież ostrzegałem" - premiera, nowy singiel. popkiller.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  24. Strach włączać płytę, czyli o „Przecież ostrzegałem” Legendarnego Afrojaxa. screenagers.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  25. Recenzja Legendarny Afrojax "Przecież ostrzegałem": Pozory mylą. muzyka.interia.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  26. Kontrowersja w polskim rapie ma twarz Afrojaxa. skrr.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  27. Legendarny Afrojax: "Chciałbym wieść jakieś prostsze życie, ale mnie na to nie stać" [ROZMOWA NaM]. warszawa.naszemiasto.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  28. Recenzja Legendarny Afrojax "Nagrałem to, bo nie miałem kasy": Dajcie mu zarobić. muzyka.interia.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  29. Legendarny Afrojax – „Anarcho Porno Gran Turismo”. cgm.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  30. Legendarny Afrojax zagrał koncert w kobiecych ubraniach. glamrap.pl. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  31. OFF Festival 2015: Najdziwniejszy koncert świata. muzyka.interia.pl. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  32. OFF Festival 2018. screenagers.pl. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  33. Afrojax - odc 17 [Antoni Syrek-Dąbrowski PODCAST]. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  34. "Jeden z dziesięciu": znany raper wygrał odcinek teleturnieju. kultura.onet.pl. [dostęp 2023-04-28]. (pol.).
  35. Afrojax szykuje album „Nikt nie słucha tekstów”. cgm.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  36. Afrojax "Nikt nie słucha tekstów". popkiller.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  37. Legendarny Afrojax ogłasza majowy coming out i gra na Commodore 64. pixelpost.pl. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  38. GDZIE DZIRYT PRAWDY TKWI - Legendarny Afrojax. [dostęp 2023-02-10]. (pol.).
  39. Afrojax – wpis na Facebooku. [dostęp 2023-02-10]. (pol.).
  40. Afro Kolektyw: Jestem kukłą miotaną przez fale dopaminy, endorfiny, oksytocyny i serotoniny [online], Soundrive [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  41. OLiS: młoda gwiazda rapu lepsza od rockowych weteranów - CGM.pl [online], CGM, 9 marca 2023 [dostęp 2023-03-10] (pol.).
  42. Legendarny Afrojax odpuścił Bilonowi?. glamrap.pl. [dostęp 2023-04-28]. (pol.).
  43. Afrojax nazywa Bilona z Hemp Gru „kryptogejem”. glamrap.pl. [dostęp 2023-04-28]. (pol.).
  44. Strona B - Afrojax (S01E11). Strona B 2020-09-27. [dostęp 2024-05-23].
  45. Afrojax: Nie lubię wielkich słów i natchnionych głosów. muzyka.dlastudenta.pl. [dostęp 2023-04-28]. (pol.).
  46. SLALOM PŁYTOWY #24: Body/Head, Hifiklub & Lee Ranaldo, Surowa Kara Za Grzechy, Underworld & Iggy Pop. kultura.onet.pl. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  47. Szybki Taco i Surowa Kara [PPP]. polifonia.blog.polityka.pl. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  48. a b Kupcie i posłuchajcie wznowiony album Surowej Kary Za Grzechy!. porcys.com. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  49. Paweł Sajewicz: Podmiejska paranoja. dwutygodnik.com. [dostęp 2023-04-19]. (pol.).
  50. Nowy hit Polaków na Euro. Co na to Lewandowski?. fakt.pl. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  51. Kwartyrnik - "Lewandowski". dziendobry.tvn.pl. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  52. a b Magdalena Dubrowska: Grajcie muzykę, róbcie kwartyrniki - domówkowe koncerty. cojestgrane24.wyborcza.pl. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  53. Kwartyrnik – wpis na Facebooku. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  54. Nowe formy frajerstwa. dwutygodnik.com. [dostęp 2023-05-04]. (pol.).
  55. Dawid Bartkowski: Poradnia G - Niestety nie da się olać systemu. vice.com. [dostęp 2023-04-19]. (pol.).
  56. Bartłomiej Kmieciak: Legendarny Afrojax wydał nowy album. blenderrap.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  57. Legendarny Afrojax powraca w duecie. glamrap.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  58. Gustaw Grochowski: 30/30 – finaliści i szczegóły wystawy konkursu na najlepszą okładkę płytową 2021. designalley.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  59. Mikołaj Ryniec: Legendarny Afrojax nagrał utwór o wojnie w Ukrainie. rapowo.pl. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
  60. a b Biografia na oficjalnej stronie Afro Kolektywu. afrokolektyw.elysium.pl. [dostęp 2023-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-19)]. (pol.).
  61. Afro Kolektyw – Negatywne Wibracje. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  62. Afro Kolektyw – Płyta Pilśniowa. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  63. Surowa Kara Za Grzechy – 1984. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  64. Afro Kolektyw – Czarno Widzę. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  65. Afro Kolektyw – Połącz Kropki. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  66. Furia Futrzaków – Furia Futrzaków. www.discogs.com. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
  67. Newest Zealand – Newest Zealand. www.discogs.com. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
  68. Nerwowe Wakacje – Polish Rock. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  69. Afro Kolektyw – Piosenki Po Polsku. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  70. Nonsense & Absurd – Random Composing Technique Manifesto. www.discogs.com. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
  71. Afro Kolektyw – 46 Minut Sodomy. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  72. Trio Defe – Między Sierra Leone A Trynidad Tobago. www.allmusic.com. [dostęp 2016-06-26]. (ang.).
  73. Manhattan (9) – Szanowni Państwo, Przed Śmiercią Źle Się Czułem. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  74. Krystian Krupiński: Legendarny Afrojax "Przecież ostrzegałem" - premiera, nowy singiel. www.popkiller.pl. [dostęp 2016-08-14]. (pol.).
  75. Legendarny Afrojax nie przestaje oburzać (płyta "Nagrałem to, bo nie miałem kasy"). muzyka.interia.pl. [dostęp 2016-08-14]. (pol.).
  76. Poradnia G - Niestety Nie Da Się Olać Systemu [online], Discogs [dostęp 2018-04-13] (ang.).
  77. Afrojax* - Nikt Nie Słucha Tekstów [online], Discogs [dostęp 2018-07-18] (ang.).
  78. Legendarny Afrojax* – Anarcho Porno Gran Turismo. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  79. Afrojax* – 20 Lat Commodore 64. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  80. Gimnastyka Artystyczna – Gimnastyka Artystyczna. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  81. Afro Kolektyw – Ostatnie Słowo. www.allmusic.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  82. a b Kadet Szewczyk i Legendarny Afrojax zapowiadają EP. strefamusicart.pl. [dostęp 2023-07-29]. (pol.).
  83. Wpis Afrojaxa na jego oficjalnym profilu. facebook.com. [dostęp 2023-07-29]. (pol.).
  84. formula drugs volume one: chiptunes. [dostęp 2024-03-10]. (pol.).
  85. formula drugs volume two: beats & instrumentals. [dostęp 2024-03-10]. (pol.).
  86. Trójkofan [online], www.trojkofan.trojka.info [dostęp 2019-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-28].
  87. Łona I Webber – Absurd i Nonsens!. www.discogs.com. [dostęp 2015-01-30]. (ang.).
  88. Various – Offensywa 2 - Shoes & Microphones EP. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  89. Various – Various – Offsesje 1. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  90. Esmi – Znikający Punkt. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  91. DAGADANA „Maleńka”. www.machina.pl. [dostęp 2015-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)]. (pol.).
  92. Furia Futrzaków – Kalejdoskop. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  93. MultiStyle Labs – Modern Love Classics. www.discogs.com. [dostęp 2023-05-04]. (ang.).
  94. Furtek – Gorzej. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  95. Fantomowa Erekcja - 'Jozef Bilsuczki' feat. Legendarny Afrojax & Autonomist Cham. www.youtube.com. [dostęp 2023-06-11]. (pol.).
  96. Hiob Dylan – Howdy EP. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  97. Ten Typ Mes* – Hello Baby. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  98. Eskaubei & Tomek Nowak Quartet – Tyrmand To Jazz. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  99. Various – Commodore 64 Vinyl Tribute Volume 2. www.discogs.com. [dostęp 2023-05-04]. (ang.).
  100. Narodowa Orkiestra Dęta w Lubinie – WINDRap! Orchestra Vol. 1. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  101. Kadet Szewczyk – Bez Tytułu Proszę. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  102. Rycerzyki – Zniknij Na Zawsze - Remiksy. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  103. L.U.C & Rebel Babel Ensemble – Dialog II. www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  104. Marcin Świetlicki – Wiersze (Autor, Lektor I Przypadkowe Lafiryndy). www.discogs.com. [dostęp 2023-04-28]. (ang.).
  105. Cruz (8), Młodzik – Złe Piosenki. www.discogs.com. [dostęp 2024-03-13]. (ang.).
  106. michał 'afro' hoffmann - #hot16challenge - 2 minuty sodomy. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  107. Legendarny Afrojax - Całujmy krzyż Jezuska. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  108. Legendarny Afrojax - Wojciech Modest Amaro. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  109. Legendarny Afrojax - Uszanowanie dla władzy. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  110. Legendarny Afrojax - Dzieci płakały (liryczne wideo). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  111. Legendarny Afrojax - Pieśń straszliwej tęsknoty. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  112. Legendarny Afrojax - Besnaz. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  113. Legendarny Afrojax - Nowy poziom deprawacji. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  114. Legendarny Afrojax - Brak boga. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  115. Legendarny Afrojax "Śpiewać flamenco (Wojciech Modest Amaro 2)". youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  116. Legendarny Afrojax - Bólterier. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  117. Legendarny Afrojax - Człeek Orkestra. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  118. Legendarny Afrojax - Gdy księżyc rozbłysnął na niebie jak wielka, czerwona pizza. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  119. Kwartyrnik - Lewandowski [Official Music Video]. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  120. Poradnia G - Bogato wierszy w Excelu [OFICJALNY KLIP]. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  121. Poradnia G - Czegooo?. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  122. Poradnia G - Przestać istnieć. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  123. afrojax - czarny lakier (feat. Ten Typ Mes). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  124. afrojax - tata wstał (feat. Eskaubei). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  125. legendarny afrojax jako zdrajcy narodu - affenlied. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  126. legendarny afrojax - bieda bieda bieda (official video). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  127. legendarny afrojax - ostatni normalny człowiek (official video). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  128. legendarny afrojax - pamiętajcie o adolfie (official video). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  129. legendarny afrojax - jeśli jedziesz do san francisco (official video). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  130. legendarny afrojax - do gazu (cz. 1 + 2 + 3). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  131. legendarny afrojax - onanhouse (official video). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  132. legendarny afrojax - rozmowy kulturalne o seksie i związkach (messenger video). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  133. legendarny afrojax - słomianie słaby (dungen cover). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  134. legendarny afrojax #hot16challenge2 (prod. dicky bushman). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  135. Gimnastyka Artystyczna - Syzyf HGW. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  136. Hiob Dylan - Howdy feat. Legendarny Afrojax (wersja z rapem). youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  137. legendarny afrojax - ełforja CLIP HEHE. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).
  138. EsDwa x afrojax - Zero. youtube.com. [dostęp 2023-05-13]. (pol.).

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!