Świętoszów (niem. Neuhammer am Queis). Pocztówka litograficzna wysłana 22 czerwca 1918 z Kłodzka (niem. Glatz). Widoczne zaplecze poligonu (kwatery w barakach) założonego w 1898, w czasie I wojny światowej obóz jeniecki; wieża ciśnień z początku XX wieku, zachowana do czasów współczesnych. W górnej części pocztówki: symboliczny obrazek o tematyce patriotycznej - żołnierz pruski. Wydawca: H.L.B.
Jest największą miejscowością gminy, liczącą 2036 mieszkańców (III 2011 r.).
Edukacja i sport
W Świętoszowie znajduje się Zespół Szkół im. Unii Europejskiej (publiczna szkoła podstawowa i gimnazjum) oraz działa, od roku 2000, Piłkarski Klub Sportowy Twardy Świętoszów, który rozgrywał mecze w III lidze dolnośląsko-lubuskiej[6] i wycofał się z rozgrywek po 3. kolejce sezonu 2011/12[7].
Historia
Początki miejscowości nie są do końca wyjaśnione, jednak można się domyślać, że powiązane były z rozwojem hutnictwa. W prymitywnych piecach hutniczych wytapiano tutaj już od wczesnego średniowiecza. Pod koniec XIX w. nastąpiła zmiana charakteru miejscowości. Za sprawą rodu Dohnów w 1898 w rejonie Świętoszowa powstał poligon wojskowy, który dynamicznie rozwijał się do końca I wojny światowej. W latach 1914–1941 funkcjonował tu obóz jeniecki, w którym przetrzymywano żołnierzy Cesarskiej Armii Rosyjskiej, a po 1918 powstańców śląskich[8].
Wiek XX
Po dojściu NSDAP do władzy w roku 1933 teren poligonu powiększono do tego stopnia, że w czasie II wojny światowej należał do największych na terenie Niemiec.
W okolicach Świętoszowa utworzono w czasie I wojny światowej obóz dla jeńców rosyjskich. Według źródeł w roku 1919 było ich 33 000. Kilkakrotnie więcej jeńców przetrzymywano podczas II wojny światowej (samych Rosjan było ok. 120 tys.) w Stalagu VIII E Neuhammer. Stalag był utworzony dla jeńców polskich i francuskich. Następnie byli tu jeńcy radzieccy, z których co najmniej 50 000 zmarło z głodu i chorób. W momencie wyzwolenia obozu, 13 lutego 1945, przy życiu zostało ich zaledwie 200. Dziesięć dni później zostali rozstrzelani przez funkcjonariuszy NKWD jako rzekomi zdrajcy ZSRR[potrzebny przypis]. Dawny niemiecki obóz jeniecki do 1954 funkcjonował jako więzienie NKWD o zaostrzonym rygorze.
Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Obóz pracy nr 175 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Świętoszowie[9].
W połowie 2011 został sformowany 43 Wojskowy Oddział Gospodarczy w Świętoszowie, który między innymi przejął zadania zlikwidowanych Wojskowych Administracji Koszar w Świętoszowie i w Dobrej nad Kwisą. 30 czerwca 2011 została rozformowana Placówka Żandarmerii Wojskowej w Świętoszowie. Z dniem 1 stycznia 2012 Regionalny Węzeł Łączności Wrocław został przeformowany w Region Wsparcia Teleinformatycznego we Wrocławiu. W strukturze organizacyjnej nowo powstałej jednostki znalazł się Węzeł Łączności Świętoszów.
1 czerwca 2012 weszło w życie rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 kwietnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia garnizonów oraz określenia zadań, siedzib i terytorialnego zasięgu właściwości ich dowódców. Na mocy tego rozporządzenia między innymi zniesiony został garnizon Świętoszów. Dowódca garnizonu Świętoszów został zobowiązany do przekazania, w terminie 30 dni, swoich obowiązków dowódcy garnizonu Żagań[10].
Aktualnie w Świętoszowie mają swoją siedzibę następujące instytucje i jednostki wojskowe:
↑Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)