Do dorzecza Łaby należą niewielkie fragmenty terytorium Polski, położone w SudetachZachodnich i Środkowych; na terytoriach tych znajdują się m.in. górne biegi Izery (czes. Jizera) i Dzikiej Orlicy (czes. Divoká Orlice).
Po raz pierwszy wzmiankowana przez Pomponiusza Melę w I wieku n.e. (jako Albis).
W Jaroměřu na wysokości 250 m do Łaby wpada z lewej strony Úpa, a niedaleko pod JosefovemMetuje. Dolina rzeki się rozszerza i aż po ujście Ohřy pod Litomierzycami nosi nazwę Polabí. Dalszymi lewostronnymi dopływami są Orlica (czes. Orlice) w Hradcu Králové, Loučná w Sezemicach niedaleko Kunětickéj hory i Chrudimka w Pardubicach. Od Jaroměřa do Pardubic Łaba płynie na południe. W Pardubicach skręca na zachód i płynie w tym kierunku aż do Kolína, gdzie skręca ku północnemu zachodowi.
W Nymburku wpada do Łaby z prawej strony rzeczka Mrlina, która tworzy zakole, przypominające fosę wokół centrum miasta, a która chroniła starą słowiańską osadę Ústí. Przy ujściu prawostronnej Izery (czes. Jizera) w pobliżu miasta Stará Boleslav, rozciągają się rozległe lasy, w których znajdują się ujęcia wody pitnej dla Pragi – ujęcie Káraný z 1911 r. Poza ujściem Wełtawy (czesk. Vltava) w okolicy Mielnika wpadają do Łaby dwa prawostronne dopływy: rzeczki Pšovka i Liběchovka. Obie tworzą głębokie malownicze doliny i obie mają znaczenie turystyczne. Pšovka płynie przez Kokořínský důl oraz obszar chroniony Chráněná krajinná oblast Kokořínsko.
Po stronie niemieckiej Łaba płynie głęboką doliną przez Saską Szwajcarię przez Pirnę ku północnemu zachodowi. Od Pirny dolina zaczyna się rozszerzać. Rzeka przepływa przez Drezno, gdzie osiąga 100–150 m szerokości. Płynie przez Miśnię i dalej przez Nizinę Północnoniemiecką, przez miasta Torgau i Dessau-Roßlau. Stąd aż do Hamburgameandruje. W tej części Łaba przyjmuje swe największe lewostronne dopływy Muldę i Soławę (niem. Saale). Na północ od Magdeburga łączy się Kanałem Łaba-Hawela z Hawelą. Po kilkudziesięciu kilometrach łączy się z prawym dopływem Hawelą i zmienia kierunek na północno-wschodni.
Jej sposób zasilania – śnieżno-lodowcowe. Najwyższe stany wód, spowodowane tajaniem śniegów, są na wiosnę. Latem wody opadają, przy czym zdarzają się letnie wezbrania spowodowane nawałnicowymi lub długotrwałymi opadami. W pozostałej części roku stany wód nie wykazują takich wahań. Średni roczny przepływ na granicy czesko-niemieckiej wynosi 308 m³/s, a w dolnym biegu rzeki – 870 m³/s. Przypływy morskie zaznaczają się do 160 km od ujścia. W górnym biegu Łaba zamarza na 1,5-2 miesiące, a w dolnym na 2-3 miesiące. W czasie lekkich zim nie zamarza wcale.
Żegluga
Żegluga na Łabie jest możliwa na długości 950 km, a dla mniejszych statków nawet ponad 1000 km. Dla mniejszych jednostek dostępny jest niewielki odcinek powyżej Pardubic – na jazie w Pardubicach znajduje się pierwsza śluza. Dla jednostek transportowych rzeka jest dostępna od miasta Prelouč (leży tam trzecia śluza), powyżej tej śluzy znajduje się pierwszy ważniejszy port przemysłowy, w Chvaleticach. Od Kolína, gdzie znajduje się szósta śluza, rzeka jest już intensywniej wykorzystywana jako szlak wodny. 9 dalszych jazów i śluz umożliwia żeglugę na odcinku do ujścia będącej również drogą wodną Wełtawy, a 6 kolejnych reguluje czeski odcinek Łaby poniżej ujścia Wełtawy – ostatnia leży w Střekovie, dzielnicy Uścia nad Łabą.
Na dalszym, długim odcinku Łaby nie ma stopni wodnych, żeglugę umożliwiają odpowiednio umocnione brzegi, a poczynając od miasta Riesa w Niemczech Łaba jest regulowana ostrogami. Ważniejsze porty na tym odcinku to Drezno, Riesa, Wittenberga i Dessau-Roßlau. W Magdeburgu Łaba krzyżuje się z drogą wodną, którą tworzą Kanał Śródlądowy i Kanał Łaba-Hawela, kanały te przechodzą nad Łabą oddanym do użytku w 2003 r. akweduktem i są z nią połączone kilkoma śluzami[2].
Poniżej Magdeburga ważniejszymi portami są Wittenberge, Boizenburg i Lauenburg, w którym rozpoczyna się Kanał Łaba-Lubeka. Jednak z uwagi na dość silny prąd, wynikający ze swobodnego biegu Łaby nieuregulowanej stopniami wodnymi oraz wydłużające znacznie bieg rzeki liczne meandry, żegluga towarowa na odcinku poniżej Magdeburga zamiast Łabą prowadzona jest przede wszystkim Kanałem Bocznym Łaby oddanym do użytku w 1976 r. Wypływa on z Kanału Śródlądowego w okolicach Wolfsburga, a z Łabą łączy się w Artlenburgu.
Poniżej Artlenburga, w Geesthacht w Szlezwiku-Holsztynie znajduje się jedyny na niemieckim odcinku Łaby stopień wodny i śluza. Poniżej tego stopnia leży Hamburg, na którego obszarze rozgałęziona Łaba jest żeglowna dla statków morskich.
Nazwę nadali rzece Celtowie, którzy mieszkali w jej dorzeczu. Celtyckie słowo elb znaczyło „rzeka”. Według niektórych źródeł w języku praindoeuropejskim słowo to znaczyło „biały, jasny, czysty”. W źródłach antycznych nazwa rzeki brzmi Albis, Alis lub Alba, w średniowiecznych niemieckich jako Alba, które się później zmieniło na Olba lub Elba.
W języku czeskim Labe jest jedyną nazwą rzeki przepływającej przez terytorium Republiki Czeskiej, która nie jest rodzaju żeńskiego[3].
.jpg)
