Lausèrta

Vilatge d'Occitània

Lausèrta Lauzerte
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Vista de Lausèrta
Armas
Geografia fisica
Coordenadas	44° 15′ 24″ N, 1° 08′ 18″ E
Superfícia	44,56 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	270 m 221 m 98 m
Geografia politica
País	Carcin
Parçan	Carcin Blanc
Estat	França
Region 76	Occitània
Departament 82	Tarn e Garona
Arrondiment 821	Los Sarrasins
Canton 8209	País de Sèrras Carcin Sud (caplòc del Canton de Lausèrta abans 2015)
Intercom 248200149	CC del País de Sèrras en Carcin (residéncia)
Cònsol	François-Thierry Le Moing (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	1 447 ab. Evolucion de la populacion 1 464 ab.
Densitat	33,19 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	Lauzertins, Lauzertines (en francés)
Còde postal	82110
Còde INSEE	82094

Glèisa de Sent Bertomieu

Lausèrta^{[1],[2],[3],[4]} (Lauzerte en francés) es una comuna carcinòla situada dins lo departament de Tarn e Garona e la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Geografia

Comunas a l'entorn.

Perimètre del territòri

Comunas confrontantas de Lausèrta

Montagut de Carcin, enclava de Bonlòc	Velbaser, Bonlòc	Senta Geleda
Tofalhas		Truèjols
Montagudet	Sent Amanç de Pelagal	Cases e Montdenard

Toponimia

Dauzat dona coma explicacion lo nom de l'esparset dins lo Tarn, trobat dins lo Tresor ^[5]; lo mot existís a l'entorn de la vila jos la fòrma lausèrda. Burgan e Lafon considèran a bon dret qu'una nocion tan banala es de pauc d'interès. Fornisson las fòrmas ancianas e fan la lista de las ipotèsis, totas de valor toponimica insufisenta o pauc probablas per una rason o per una autra.

Las fòrmas ancianas son Lacerta, en 1102, trastot del pla del puoig de Lauzerta, cap a 1194, castèl de Lauzerta, en 1241, universitatis Losertae, en 1243, Lauzerta, en 1249 e en 1257, ballivia de Lauserta, en 1259, Laucerta, en 1267, ... Laucerta... Loserta... Lauserta... Lauzertam, en 1269, Lauserta en 1270, datum Lauserte, en 1275, Lauserta, en 1286, gleia de Lauzerta... Lacerta, en 1296, Lauserte, en 1326, loci Lauserte, en 1397, Lauserta, cap a 1400, Beata Maria Valliam Lacertae, en 1580, Beatae Mariae Vallium Lauzertae, en 1640, Lauzerte, sus la mapa de Cassini a la fin del sègle XVIII, Belicerte, Bilacerte, sense data.

Las autras explicacions valon pas mai que la de Dauzat o son dobtosas : lucerna, « lampa pichona o lusèrna », d'Ernèst Negre, mas las fòrmas ancianas ne deurián trobar de traças, lo mot laus utilizat en Carcin dins lo sens de « lòt de tèrra », etc. Pus seriosament, lo sens de vila cèrta, donc segura, s'apièja per exemple sus de mencions coma Bellicerte, Belicerte que Lagrèze-Fossat, l'erudit de Moissac declara conéisser, dins de documents que, malurosament, se pòdon pas trobar. (Be)licerta seriá tombat dins l'atraccion de lausèrta, planta ferratgièra. Lo Lacerta present dins certanas atestacions inspira d'autras temptativas. Lo sens de lacerta es « lusèrt, lusèrp, lausèrt, etc », que venon de lacertus. Siá la fòrma de la tuca de Lausèrta fa pensar al cap d'un lusèrt, siá lo cors del riu local, Lendou (en francés) motiva la comparason. Burgan e Lafon remarcan ambe rason que la fòrma locala del nom de l'animal es [ly'zɛr] o [ly'zɛrp], e pas [law'zɛr], mas dins lo passat cu sap ? ^[6] Los toponimistas acostumats a manejar las fòrmas ancianas sabon pr'aquò que los escribas, quand comprenon pas lo sens d'un nom, mai que mai quand se tracta d'un nom gallés o en general prelatin, ensajan de lo plegar a un mot del latin que coneisson, quin que siá... Probable qu'es atal que cal interpretar aquel Lacerta, vengut miraculosament Lauzerta qualque temps après.

Qualques observacions objectivas son necessàrias. Primièrament, totas las proposicions citadas dison pas ren de l'aspècte relativament excepcional e impressionant de la posicion de la vila. Secondament, mai que la primièra sillaba, es la fin del nom que sembla pas cap de toponimes coneguts. Auriam *Lausèrca, per exemple, lo cas d'Usercha, ucericā, poiriá guidar lo toponimista. Tresenament, la semblança, benlèu d'azard, entre Lausèrta e Montlausun, ancian nom de Montliausut, a 7 km, a pas atrait l'atencion. Dins los diferents Lausun, l'explicacion tradicionala per un nom d'òme *Laucos (+ dūnon), present quand an besonh d'el e absent de tots los autres compausats toponimics, manca de versemblança. La per leucos, « clar, lusent » ^[7] manca de sosten dins las fòrmas ancianas (benlèu perqué leu- pretonic es susceptible de s'alterar). Çaquelà, parlar de Lausèrta ([lew-] > [law-] coma d'una vila, d'una tuca clara, benlèu pr'amor de la color de la ròca mai que de las construccions per l'epòca gallesa, es una interpretacion que ne val una autra, mès que pel moment permet pas d'explicar la curiosa finala, sufixe o encara milhor nom (puslèu qu'un autre adjectiu).

Vista generala de Lausèrta.

Bèlcaire

Las fòrmas ancianas son castrum Bellicadri, en latin, en 1213, de Belcaire, en 1241, castrum Belcaire, en latin, en 1259-1260, castel de Belcayre, en 1271, locis de Biaucaire, en 1382, Belcayre, en 1446, Baucaire, sus la mapa de Cassini a la fin del sègle XVIII. Coma per son equivalent nimesenc lo nom es format de bèl, vengut del latin bellum e de caire, vengut probablament del latin quadrum (encara que d'unes fan intervenir un pre-indoeuropèu *kar-) « cairat ». Caire a en occitan lo sens de « angle, canton, costat, pèira angulara » ^[8],[9]. Aquel darrèr sens es benlèu en relacion ambe la preséncia d'un ancian castèl.

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

• En 1819, Bèlcaire foguèt annexat a Lausèrta ^[10].

Administracion

Lista dels cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2020	2026	François-Thierry Le Moing
març de 2014	2020	Jean-Claude Giordana	divèrs esquèrra
març de 2008	2014	Bernard Rey	PRG
març de 1989	2008	Alain Chauve	PRG
març de 1977	1989	Marcel Dalquié	aparentat PS	conselhièr general (1977-1992)
1954	1977	Lucien Pax
mai de 1945	1954	Paul Leygue	radical	director de l'espital de Montalban, conselhièr general e president del Conselh General (1945-1952)
	1945
Totas las donadas non son pas encara conegudas.

• Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra caplòc del [[canton de Lausèrta; es ara del canton de Pays de Serres Sud-Quercy (en francés), donc del País de Sèrras Carcin Sud.

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 1479, totala: 1511
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
2 883	3 608	3 566	3 488	3 685	3 508	3 444	3 513	3 428
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
3 147	3 096	2 960	2 895	2 852	2 660	2 547	2 377	2 273
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
2 104	1 971	1 975	1 707	1 854	1 850	1 852	1 886	1 856
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
1 816	1 802	1 654	1 635	1 529	1 487	1 501	1 503	1 505 1 536
2009	2010
1 518 1 549	1 506 1 537
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Demografia Bèlcaire

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): , totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
406	468	482					-	-
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
				Cercar	Cercar	Cercar	Cercar	Cercar
2009	2010
Cercar	Cercar
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008 Evolucion de la populacion 1962-2008

• Per de rasons practicas, lo n° INSEE es estat cambiat

Lòcs e monuments

Personalitats ligadas ambe la comuna

Veire tanben

• Comunas de Tarn e Garona

Ligams extèrnes

Nòtas

1. Pojada, Patrici (2009). Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières. ISBN 978-2-86266-573-3. 
2. «Toponimia occitana».
3. Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
4. Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
5. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 391
6. Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 163-164
7. Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 199
8. Paul Burgan, André Lafon, Toponymie du Tarn-et-Garonne, Association Antonin Perbosc, 2006, p. 165
9. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 61
10. http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=18947

Patrimòni Mondial de l'UNESCO

Etapa precedenta Montcuc Romavatge de Sant Jacme de Compostèla Via Podiensis Etapa seguenta Moissac (Carcin)