De Universiteit van Aix-Marseille (Frans: Université d'Aix-Marseille of Aix-Marseille Université; afkorting: AMU, gestileerd als amU) is een universiteit in Zuid-Frankrijk en een van de grootste Franstalige universiteiten ter wereld. Ze ontstond op 24 augustus 2011 door de fusie van drie bestaande universiteiten, waarvan de oudste voorganger dateert uit 1409.
De universitaire gebouwen liggen verspreid over vijf hoofdcampussen in de steden Aix-en-Provence en Marseille. Daarnaast heeft de AMU nevenfaciliteiten in Arles, Aubagne, Avignon, Digne-les-Bains, Gap, La Ciotat, Lambesc en Salon-de-Provence. De bestuurszetel van de universiteit bevindt zich aan de Jardin du Pharo in het 7e arrondissement van Marseille.
De Universiteit van Aix-Marseille staat meestal in de top tien van Franse universiteiten; volgens de Shanghai ranking op de vierde plaats, volgens de CWUR-ranking op de zesde. Wereldwijd stond de AMU volgens eerstgenoemde ranking in 2016 op de 115e plaats.[1] De universiteit heeft opmerkelijk veel bekende afgestudeerden afgeleverd op het gebied van recht, politiek, economie, wetenschap en kunst. Onder de alumni en (voormalige) docenten bevinden zich vijf Nobelprijswinnaars, een tweevoudige Pulitzerprijswinnaar, vier Césarprijswinnaars, daarnaast verschillende staatshoofden en regeringsleiders, ministers, ambassadeurs en leden van de verschillende academies van het Institut de France.
De oudste voorganger van de Universiteit van Aix-Marseille is de universiteit van Aix, die in 1409 in Aix-en-Provence werd gesticht door Lodewijk II van Anjou, hertog van Provence. In 1791 werd de universiteit – net als alle andere in Frankrijk – opgeheven in de nasleep van de Franse Revolutie. De diverse faculteiten en instituten verspreid over de stad werden toen onafhankelijke instellingen. Vanaf het einde van de negentiende eeuw werden de afzonderlijke faculteiten weer samengebracht en vormden toen de nieuwe Universiteit van Provence. Op 12 november 1968 werd, min of meer als gevolg van de Parijse studentenrevolte, een nieuwe hogeronderwijswet ("la loi Faure") aangenomen, als gevolg waarvan veel universiteiten werden opgesplitst. Dat gebeurde ook bij de Universiteit van Provence, waardoor drie instellingen ontstonden: in 1970 de Universiteit van Aix-Marseille I (ook Universiteit van Provence genoemd) en de Universiteit van Aix-Marseille III (vanaf 1994: Universiteit van de Middellandse Zee); in 1973 werd de Universiteit van Aix-Marseille III opgericht (vanaf 2004: Paul-Cézanne Universiteit). Vanaf 2004 werkten de drie universiteiten weer intensief samen, wat in juni 2007 leidde tot een voorgenomen fusie. Zo ontstond de huidige Universiteit van Aix-Marseille, officieel opgericht op 24 augustus 2011. Vanaf 1 januari 2012 was de fusie een feit. Twee dagen later werd Yvon Berland verkozen tot eerste voorzitter (président) van het college van bestuur. In 2020 werd hij opgevolgd door Eric Berton.
Het onderwijs aan de AMU richt zich op vijf vakgebieden:
De universiteit heeft vijf grote campussen, waarvan één in Aix-en-Provence en vier in Marseille. Elke campus is gevestigd op meerdere locaties
De universiteit heeft daarnaast kleinere vestigingen in Arles (rechten en IUT), Aubagne (exacte wetenschappen, beeld- en geluidstechniek), Avignon (INSPÉ), Digne-les-Bains (IUT, ESPE), Gap (sportwetenschappen, economie, IUT), La Ciotat (IUT) en Salon-de-Provence (IUT) (in totaal 5.200 studenten op deze locaties).
De universiteit heeft partnerschappen met diverse universiteiten wereldwijd. De AMU participeert met 375 andere universiteiten in het Erasmus uitwisselingsprogramma. In 2013 was bijna een zevende van de toen 72.000 studenten internationaal.
Van de bekendere (oud)hoogleraren van de Universiteit van Aix-Marseille en haar voorgangers kunnen genoemd worden: