Station Gent-Sint-Pieters

Opening	1912
Sluiting	1992 (goederen)
Telegrafische code	FGSP
Lijn(en)	50 - 50A - 50E - 55 - 75
Reizigerstellingen[1]   •  Weekdag   •  Zaterdag   •  Zondag	(2022) 48.138 25.618 22.423
Beheerder	NMBS
Architectuur
Architect(en)	Louis Cloquet
Stijlperiode	Eclecticisme
Aantal sporen	12
Aantal perrons	6 (eilandperrons)
Perronhoogte	76 cm (behalve nog niet gerenoveerde sporen 1, 2 en 3: 28 cm)
Ligging
Coördinaten	51° 2′ NB, 3° 43′ OL
Externe link	Stationsinformatie NMBS
Portaal    Openbaar vervoer

Station Gent-Sint-Pieters
Perrons	5 (4 in gebruik)
Portaal    Openbaar vervoer

T1

Legenda Flanders Expo Maria Middelares - Maalte Maaltebruggestraat Flamingostraat Tuinwijklaan T3 naar Bibliotheek T4 naar UZ Sint-Pietersstation T3 T4 geen tram tot 2028 Meersstraat T3 T4 Koning Albertbrug T3 T4 Bijlokehof T3 T4 Bernard Spaelaan T3 T4 Rozemarijnbrug T3 T4 T4 naar Lange Steenstraat Galgenberg T3 Oude Houtlei T3 geen tram tot 2028 Koophandelsplein T3 geen tram tot 2028 Vogelmarkt T3 T2 naar Brielken Lippensplein T2 T3 Zuid T2 T3 Vijfwindgatenstraat T2 T3 T2 naar Leeuw Sint-Lievenspoort T3 P+R Ledeberg T3 Ledebergplein T3 T3 naar Moscou T2 naar Brielken Stelplaats T2

T3

Legenda Bibliotheek Molen Klaartestraat Gestichtstraat Rerum Novarumplein De Pintelaan T4 naar UZ Krijgslaan T4 Sint-Pietersaalststraat T4 T1 naar Flanders Expo Sint-Pietersstation T1 T4 geen tram tot 2028 Meersstraat T1 T4 Koning Albertbrug T1 T4 Bijlokehof T1 T4 Bernard Spaelaan T1 T4 Rozemarijnbrug T1 T4 T4 naar Lange Steenstraat Galgenberg T1 Oude Houtlei T1 geen tram tot 2028 Koophandelsplein T1 geen tram tot 2028 Vogelmarkt T1 T2 naar Brielken Lippensplein T1 T2 Zuid T1 T2 Vijfwindgatenstraat T1 T2 T2 naar Leeuw Sint-Lievenspoort T1 P+R Ledeberg T1 Ledebergplein T1 T1 naar Stelplaats Botermarkt Van Ooteghemstraat Moscou

T4

Legenda UZ T3 naar Bibliotheek Krijgslaan T3 Sint-Pietersaalststraat T3 T1 naar Flanders Expo Sint-Pietersstation T1 T3 geen tram tot 2028 Meersstraat T1 T3 Koning Albertbrug T1 T3 Bijlokehof T1 T3 Bernard Spaelaan T1 T3 Rozemarijnbrug T1 T3 T1 naar Stelplaats T3 naar Moscou Thersianenstraat Brugsepoort T2 naar Brielken Rabot T2 T2 naar Leeuw Opgeëistenlaan AZ Sint-Lucas Spaarstraat Tolpoort Muidebrug Sint-Salvatorstraat Heilig-Kerst Coppinsstraat Sluizeken Lange Steenstraat

Het Station Gent-Sint-Pieters is het belangrijkste spoorwegstation van de stad Gent en het op twee na drukste station van België, na de Brusselse stations Noord en Centraal. Op werkdagen maken ongeveer 56.000 reizigers gebruik van het station.^[2] Het werd in 1912 gebouwd ten zuiden van het oude stadscentrum ter voorbereiding van de wereldtentoonstelling van 1913. Het station heeft twaalf sporen en zes perrons, die tegen ten vroegste 2027 integraal vernieuwd zullen zijn in het kader van het Project Gent-Sint-Pieters.^[3] Er zijn ook vijf tramperrons, gelegen op verschillende plaatsen rond het station, bediend door drie lijnen van de Gentse tram.

Geschiedenis

Reeds op het eind van de jaren 1830 werd het gebied ten zuiden van Gent in oost-westrichting doorsneden door de spoorlijn Brussel-Oostende. Het eerste station in de stad werd het Station Gent-Zuid, een kopstation in het stadscentrum. Op de lijn Brussel-Oostende werd op 3 september 1881 een kleine halte ingericht ten zuiden van de stad, het zogenaamde "Klein Sint-Pietersstation", een doorgangsstation enkele honderden meter oostwaarts van het latere Sint-Pietersstation, ter hoogte van het huidige Parkplein.^[4]

Begin 20ste eeuw werden plannen opgemaakt om dit gebied van de wijk Sint-Pieters-Aaigem ten zuiden van de historische stadskern te verstedelijken en ook een nieuw station werd hier gepland. Deze urbanisatie werden wat vooruitgeschoven met het oog op de Gentse Wereldtentoonstelling van 1913, wat ook de ontwikkeling van het nieuwe station stimuleerde. De opdracht tot ontwerpen van het station werd toegekend aan ingenieur Louis Cloquet rond 1908. Hij gaf het station een monumentaal voorkomen. Het station werd in lengterichting gebouwd langs de sporen van 1910 tot 1912. De voorgevel werd in noordelijke richting naar het nieuwe stationsplein, het Koningin Maria Hendrikaplein, georiënteerd dat in 1912-1913 werd aangelegd. De sporen kwamen nu op een verhoogde berm om de waterwegen te overbruggen en overwegen te vermijden.

Project Gent-Sint-Pieters

Zie Project Gent-Sint-Pieters voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In het najaar van 2006 werd van start gegaan met het Project Gent-Sint-Pieters dat het station en zijn hele omgeving grondig zal veranderen en vernieuwen. Na de voorbereidende werken, die zich voornamelijk situeerden in de straten rondom het stationscomplex, konden in november 2010 de eigenlijke stationswerken aanvatten. Tegen ten vroegste 2027 zullen alle sporen en perrons integraal vernieuwd zijn en is er een grote, open ruimte onder het sporencomplex. In het kader hiervan zullen ook de nabijgelegen tramperrons gecentraliseerd worden onder het station.^[5]

De toren

Station Gent-Sint-Pieters heeft een karakteristieke uurwerktoren die asymmetrisch ten opzichte van de hoofdingang is geplaatst. Net zoals de toren van het oud postgebouw aan de Korenmarkt, dat door dezelfde architect (Louis Cloquet) werd ontworpen.

Men had in 1975 ontdekt dat de toren scheef stond. In 1999 werd bij de renovatie van het stationsgebouw opgemerkt dat de toren nog schever stond. Pas in 2005 werd het duidelijk hoe dramatisch de staat van de toren was: hij helde dertig centimeter over onder andere omdat de metalen steun binnenin kromgetrokken en volledig verroest was. Dit maakte dat de toren niet meer water- en vochtbestendig was. Ook de oude baksteen was niet meer vocht- en vorstbestendig, daarom werd besloten om de toren steen voor steen af te breken en weer op te bouwen in gewapend beton met een buitenzijde van bakstenen gemetseld die zo veel mogelijk lijken op de oorspronkelijke stenen. De toren werd tijdens de zomer van 2006 opnieuw opgebouwd.

De hal

Stationshal

De hal van het station is versierd met muur- en plafondschilderingen. De muurschilderingen tonen taferelen die verschillende Belgische steden moeten voorstellen; bezoekers aan de Wereldtentoonstelling van 1913 konden zo ook met de rest van België kennismaken. Het betreft onder meer Oostende, Antwerpen, Brussel, Brugge, Kortrijk, Oudenaarde, Ieper en Mechelen.

Treindienst

Dieseltreinstel reeks 41 in het station

Station Gent-Sint-Pieters, zicht van op perron 1

Vanuit Gent-Sint-Pieters lopen de spoorlijnen 50 naar Brussel-Noord, 50A naar Brussel-Zuid en Brugge en Oostende, en 75 naar Rijsel. Tevens vertrekken de treinen over de lijnen 58 naar Eeklo en 59 naar Antwerpen van dit station.

Thalys

Sinds 31 maart 2015 is de Thalys afgeschaft tussen Oostende en Brussel. Er werden veel te weinig passagiers vervoerd, waardoor de verliezen groot waren. Oostende kreeg in 1997 de Thalysverbinding omdat er in Wallonië ook één werd ingevoerd. Dit kwam door de wafelijzerpolitiek in België.^[6]

Nationaal

Serie	Treinsoort	Route	Bijzonderheden
IC 01	Intercity (NMBS)	Eupen – Luik-Guillemins – Brussel-Zuid – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Oostende
IC 02	Intercity (NMBS)	Oostende – Gent-Sint-Pieters – Antwerpen-Centraal
IC 03	Intercity (NMBS)	Genk – Leuven – Brussel-Zuid – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Blankenberge
IC 04	Intercity (NMBS)	Antwerpen-Centraal – Gent-Sint-Pieters – Kortrijk – Poperinge
IC 12	Intercity (NMBS)	[ Oostende – Brugge – ] Kortrijk – Gent-Sint-Pieters – Brussel-Zuid – Luik-Guillemins – Welkenraedt	Rijdt alleen op werkdagen. Eerste en laatste ritten van/naar Oostende.
IC 20	Intercity (NMBS)	Gent-Sint-Pieters – Aalst – Brussel-Zuid – [ Hasselt – Tongeren ] / [ Dendermonde – Lokeren ]	Rijdt in het weekend Gent-Sint-Pieters - Lokeren.
IC 21	Intercity (NMBS)	Gent-Sint-Pieters – Mechelen – Leuven	Rijdt in het weekend Mechelen - Leuven.
IC 23A	Intercity (NMBS)	Brussels Airport-Zaventem – Brussel-Zuid – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Knokke
IC 28	Intercity (NMBS)	Antwerpen-Centraal – Gent-Sint-Pieters – Lichtervelde – De Panne	Rijdt alleen op werkdagen.
IC 29	Intercity (NMBS)	[ De Panne – ] Gent-Sint-Pieters – Aalst – Brussel-Zuid – Brussels Airport-Zaventem – Leuven – Landen	Rijdt in het weekend De Panne - Brussel-Noord.
L 550	L-trein (NMBS)	Mechelen – Dendermonde – Gent-Sint-Pieters – Brugge – [ Zeebrugge-Strand ] / [ Zeebrugge-Dorp ]	Rijdt in het weekend tussen Zeebrugge-Strand - Gent-Sint-Pieters. Rijdt enkel in juli en augustus in de week tussen Zeebrugge-Strand - Mechelen.
L 850	L-trein (NMBS)	Mechelen – Dendermonde – Gent-Sint-Pieters – Kortrijk	Rijdt alleen in het weekend.
S 51	S-trein Gent (NMBS)	Eeklo – Gent-Sint-Pieters – Oudenaarde – Ronse	Rijdt op zondag 1×/2u.
S 52	S-trein Gent (NMBS)	Gent-Sint-Pieters – Zottegem – Geraardsbergen
S 53	S-trein Gent (NMBS)	Ronse – Oudenaarde – Gent-Sint-Pieters – Gent-Dampoort – Lokeren – Antwerpen-Centraal	In het weekend wordt lijn S53 verlengd tot Antwerpen-Centraal, en vervangt daarmee lijn S34 van het Antwerpse S-netwerk.
P 7000/8000	Piekuurtrein (NMBS)	[ Oostende – Brugge – ] / [ De Panne – ] / [ Poperinge – Ieper – Kortrijk – ] Gent-Sint-Pieters – Brussel-Zuid – Schaarbeek	Twee treinen per dag per richting. Een trein op zondagavond vanaf De Panne.
P 7010/8010	Piekuurtrein (NMBS)	[ Gent-Sint-Pieters – ] / [ Sint-Niklaas – Gent-Dampoort – ] Brussel-Zuid – Schaarbeek	Rijdt alleen op werkdagen. Een trein vanaf Sint-Niklaas.
P 7050/8050	Piekuurtrein (NMBS)	Brugge – Gent-Sint-Pieters	Rijdt alleen op werkdagen.
P 7085/8085	Piekuurtrein (NMBS)	Eeklo – Gent-Sint-Pieters	Rijdt alleen op werkdagen, niet tijdens vakanties.
P 7960/8960	Piekuurtrein (NMBS)	Geraardsbergen – Zottegem – Gent-Sint-Pieters	Rijdt alleen op werkdagen.
P 7970/8970	Piekuurtrein (NMBS)	Geraardsbergen – Denderleeuw – Gent-Sint-Pieters	Rijdt alleen op werkdagen.
P 7995/8995	Piekuurtrein (NMBS)	[ De Panne – ] / [ Kortrijk – ] Gent-Sint-Pieters	Rijdt alleen op werkdagen.
P 8890	Piekuurtrein (NMBS)	Poperinge – Ieper – Kortrijk – Gent-Sint-Pieters – Mechelen – Leuven – Sint-Joris-Weert	Een trein op zondagavond.
ICT 6705	Toeristentrein (NMBS)	Antwerpen-Centraal – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Blankenberge	Rijdt in juli en augustus.
ICT 6710	Toeristentrein (NMBS)	[ Neerpelt – ] / [ Turnhout – ] Herentals – Mechelen – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Blankenberge	Rijdt in juli en augustus.
ICT 6800	Toeristentrein (NMBS)	Tongeren – Hasselt – Brussel-Zuid – Gent-Sint-Pieters – Brugge – Oostende	Rijdt in juli en augustus.
ICT 6900	Toeristentrein (NMBS)	Brussel-Noord – Brussel-Zuid – Gent-Sint-Pieters – De Panne	Rijdt in juli en augustus.

Het tweede belangrijkste station van de stad is Gent-Dampoort, gelegen in de Dampoortwijk. Dit station langs de spoorlijnen 58 en 59 wordt bediend door de IC Poperinge / Rijsel - Kortrijk - Gent - Antwerpen en Antwerpen - Gent - Brugge - Oostende. Ook de S-trein naar Eeklo stopt er, evenals die naar Antwerpen-Centraal.

Galerij

• 
  Perrons 11 en 12
• 
  Werken in het station
• 
  Plaatsnaambord
• 
  Zicht op perron 1
• 
  Doorgang onder de sporen
• 

Reizigerstellingen

De grafiek en tabel geven het gemiddeld aantal instappende reizigers weer op een week-, zater- en zondag.^[7]

	Tabel: aantal instappende reizigers station Gent Sint-Pieters
		Weekdag	Zaterdag	Zondag
	1977	31 711	9 700	8 800
	1978	31 435	9 677	8 600
	1979	29 387	9 085	8 199
	1980	28 017	9 500	8 500
	1981	29 173	9 887	8 893
	1982	31 941	9 404	9 760
	1983	30 410	8 494	8 040
	1984	33 020	9 132	9 241
	1985	31 308	9 709	12 700
	1986	33 048	8 800	9 184
	1987	31 496	9 087	10 968
	1988	32 846	10 537	11 213
	1989	32 659	9 482	10 191
	1990	30 826	10 319	10 704
	1991	33 874	10 164	10 929
	1992	33 583	10 469	11 892
	1993	33 592	11 552	10 448
	1994	37 066	10 072	9 926
	1995	34 097	12 232	10 514
	1996	35 724	12 008	10 276
	1997	35 415	12 303	13 162
	1998	36 938	10 648	10 968
	1999	32 207	9 545	9 378
	2000	35 627	12 386	11 625
	2001	38 079	10 983	10 687
	2002	36 708	14 183	15 545
	2003	41 163	15 552	20 270
	2004	38 841	14 823	13 362
	2005	44 500	17 717	16 487
	2006	44 718	16 366	18 582
	2007	44 670	20 611	20 461
	2008	-	-	-
	2009	44 525	15 100	15 136
	2010	-	-	-
	2011	-	-	-
	2012	53 954	20 475	18 905
	2013	49 252	18 341	16 851
	2014	54 169	20 985	20 491
	2015	55 817	21 184	22 046
	2016	55 143	22 343	22 100
	2017	56 314	23 361	22 158
	2018	56 189	22 000	18 195
	2019	55 325	25 486	20 416
	2020	25 717	13 211	12 766
	2021
	2022	48 138	25 618	22 423
	2023	48 441	25 578	23 452

Voor- en natransport

Bus- en tram

Voor de buurtspoorwegen was dit station het eindpunt voor alle tramlijnen, behalve de tram 'M' naar Merelbeke. Thans vertrekt een groot aantal streekbussen vanaf dit station. Tevens is het station een belangrijk knooppunt voor het stadsvervoer met vele tram- en buslijnen.

Fietsenstallingen

In en nabij het station bevinden zich fietsenstallingen die anno 2024 plaats bieden aan 14.000 fietsen,^[8] en daarmee samen de grootste fietsenstalling van België vormen.

Het project Gent-Sint-Pieters voorziet tegen 2027 samen 17.000 fietsplaatsen in en onder het station, wat bij het bekendmaken van de plannen in 2020 de "grootste overdekte fietsenstalling van Europa" werd genoemd.^[9][10]

Bronnen, noten en/of referenties

1. De bron voor de gegevens is NMBS – Reizigerstellingen. De tellingen worden meestal uitgevoerd in de maand oktober: gedurende 9 opeenvolgende dagen (5 werkdagen en de 2 omliggende weekends) worden dan door het stations- en treinbegeleidingspersoneel visuele tellingen verricht. De methode bestaat erin het aantal in- en uitstappende reizigers te tellen in alle stations en stopplaatsen en dit voor alle treinen van het binnenlands verkeer. Het getal naast het kopje 'weekdag' slaat op het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld gedeeld door vijf), zaterdag en zondag staan apart vermeld. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn.
2. Vanclooster, Lucas, Brussel-Noord blijft drukste Belgische spoorwegstation. VRTNWS (11 april 2019). Geraadpleegd op 01 februari 2023.
3. Staes, Bert, Dit zijn de nieuwe plannen voor Sint-Pietersstation in Gent. De Standaard (24 januari 2020). Geraadpleegd op 24 januari 2020.
4. http://spoorweggeschiedenis.quartam.on-rev.com/sthpa.lc?type=dat&id=683
5. Üret, Merve, Bouw nieuw tramstation aan Gent-Sint-Pieters start na de zomer. VRTNWS (22 maart 2021). Geraadpleegd op 01 februari 2023.
6. Bruggeman, Floor, Laatste "spookthalys" uitgereden in Oostende. VRTNWS (31 maart 2015). Geraadpleegd op 1 februari 2023.
7. De bron voor de gegevens zijn de jaarlijks door de NMBS in oktober uitgevoerde reizigerstellingen. Stationspersoneel en treinbegeleiders tellen dan visueel gedurende negen opeenvolgende dagen (vijf werkdagen en de twee aansluitende weekends) in alle stations en stopplaatsen het aantal instappende reizigers en dit voor alle binnenlandse treinen. De groene balk geeft het gemiddeld aantal opstappende (dus niet het aantal afstappende) reizigers weer op een weekdag (maandag, dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag opgeteld en gedeeld door vijf). Zaterdag wordt weergegeven door de blauwe en zondag door de rode balk. De cijfers geven een indicatie en hebben een foutenmarge, die in sommige gevallen aanzienlijk kan zijn. In 2008, 2010, 2011 en 2021 (corona) werden geen tellingen uitgevoerd. De gegevens zijn online raadpleegbaar, zoekterm Reizigerstellingen
8. NMBS opent nieuwe fietsparking aan station Gent-Sint-Pieters, nu 14.000 plaatsen. vrtnws.be (4 maart 2024). Geraadpleegd op 31 augustus 2024.
9. Zo zal Gent-Sint-Pieters er uiteindelijk uitzien: grootste fietsenstalling van Europa en dak vol zonnepanelen. vrtnws.be (24 januari 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2024.
10. Deze bewering gaat er echter aan voorbij dat er bij station Utrecht Centraal meer fietsenstallingen zijn dan alleen de Fietsenstalling Stationsplein van 12.500 plaatsen: in 2019 waren er volgens ProRail/NS 22500 fietsparkeerplaatsen rondom station Utrecht Centraal [1].

Mediabestanden

Zie de categorie Gent-Sint-Pieters train station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.