Daerah Beluran merupakan sebuah daerah yang terletak di utara Bahagian Sandakan, Sabah, Malaysia. Daerah ini juga merupakan daerah keenam terbesar di Sabah dengan keluasan lebih 5,000 kilometer persegi.[1] Pusat pentadbiran daerah ini terletak di Pekan Beluran dan antara pekan lain termasuklah Pekan Paitan. Daerah Beluran sebelum ini dikenali sebagai Daerah Labuk Sugut.
Etimologi
Nama Beluran diambil sempena nama sebuah bukit, iaitu dalam bahasa Dusun Labuk, Sungai dan Tidong disebut "Buludan" Pertukaran nama terjadi akibat daripada salah sebutan dan ejaan dalam surat menyurat oleh orang Inggeris yang tidak fasih menyebut perkataan dalam bahasa tempatan menyebabkan nama Buludan bertukar kepada Beluran dan kekal sehingga kini.[1]
Sejarah
Daerah Beluran, dahulunya dikenali sebagai Daerah Labuk-Sugut dan telah wujud sejak awal pentadbiran Syarikat Berpiagam Borneo Utara British, menjadikannya antara daerah yang terawal di negeri Sabah. Pejabat Daerah Beluran telah ditubuhkan seawal tahun 1916, namun semua rekod dan data berkenaan telah musnah akibat Perang Dunia Kedua. Klagan merupakan pusat pentadbiran Daerah Labuk Sugut yang pertama, tetapi kerana kawasan tersebut sering dilanda banjir, pemerintah British telah memindahkan pusat pentadbiran ke kaki bukit Beluran.
Geografi
Daerah Beluran terletak di timur Bahagian Sandakan, bersempadan dengan Laut Sulu di timur, Daerah Sandakan di tenggara, Daerah Telupid di barat daya, Daerah Ranau di barat, Daerah Kota Marudu di barat laut dan Daerah Pitas di utara. Bentuk muka bumi daerah ini di bahagian barat merupakan unjuran Banjaran Crocker yang membentuk dataran tinggi dan berbukit manakala di bahagian timur merupakan dataran rendah, sebahagiannya membentuk hutan paya bakau di pesisir pantai dan muara sungai.
Antara sungaiutama yang menelusuri sekitar daerah Beluran termasuklah:-
Daerah Beluran dan Daerah Kecil Paitan terletak dibawah pentadbiran Majlis Daerah Beluran, merangkumi kawasan seluas 5,498 kilometer persegi dan mempunyai dua kawasan utama iaitu Pekan Beluran seluas 3,840 ekar dan Pekan Kecil Paitan dengan keluasan 750 ekar. Daerah Beluran juga merangkumi 10 buah mukim yang terdiri daripada 131 buah kampung.
Berikut merupakan senarai mukim di daerah Beluran;
Di daerah Beluran, agama Islam merupakan agama paling ramai penganut dengan peratusan 82 peratus diikuti agama Kristian sebanyak 16 peratus. Agama Buddha, Hindu dan lain-lain serta tidak beragama mencatatkan kurang satu peratus.[4]