Витамин Б12

Витамин Б12

Систематско (IUPAC)
α-(5,6-диметилбензимидазолил)кобамидцијанид
Клинички податоци
AHFS/Drugs.com	monograph
Начин на издавање	UK: POM (само на рецепт) US: OTC
Начин на примена	орално, IV, IM, интраназално
Фармакокинетички податоци
Биорасположливост	Лесно се апсорбира во крајниот дел од илеумот
Врзување за белковините	Многу висока до специфична за транскобаламини плазмени белковини Врзувањето на хидроксикобаламин е нешто повисоко од цијанокобаламин
Метаболизам	црн дроб
Полувреме на елиминација	Приближно 6 дена (400 дена во црниот дроб)
Екскреција	бубрег
Назнака
CAS-број	68-19-9^Ок
ATC код	B03BA01
DrugBank	DB00115^Н
ChemSpider	10469504^Ок
KEGG	D00166^Ок
ChEMBL	CHEMBL2110563^Н
Синоними	витамин B12, витамин B-12
Хемиски податоци
Формула	C63H88CoN14O14P
Моларна маса	1355.37 g/mol
SMILES NC(=O)C[C@@]8(C)[C@H](CCC(N)=O)C=2/N=C8/C(/C)=C1/[C@@H](CCC(N)=O)[C@](C)(CC(N)=O)[C@@](C)(N1[Co+]C#N)[C@@H]7/N=C(C(\C)=C3/N=C(/C=2)C(C)(C)[C@@H]3CCC(N)=O)[C@](C)(CCC(=O)NCC(C)OP([O-])(=O)O[C@@H]6[C@@H](CO)O[C@H](n5cnc4cc(C)c(C)cc45)[C@@H]6O)[C@H]7CC(N)=O
InChI InChI=1S/C62H90N13O14P.CN.Co/c1-29-20-39-40(21-30(29)2)75(28-70-39)57-52(84)53(41(27-76)87-57)89-90(85,86)88-31(3)26-69-49(83)18-19-59(8)37(22-46(66)80)56-62(11)61(10,25-48(68)82)36(14-17-45(65)79)51(74-62)33(5)55-60(9,24-47(67)81)34(12-15-43(63)77)38(71-55)23-42-58(6,7)35(13-16-44(64)78)50(72–42)32(4)54(59)73–56;1–2;/h20-21,23,28,31,34-37,41,52-53,56-57,76,84H,12-19,22,24-27H2,1-11H3,(H15,63,64,65,66,67,68,69,71,72,73,74,77,78,79,80,81,82,83,85,86);;/q;;+2/p-2/t31?,34-,35-,36-,37+,41-,52-,53-,56-,57+,59-,60+,61+,62+;;/m1../s1^Ок Key:RMRCNWBMXRMIRW-WYVZQNDMSA-L^Ок
(провери)

Витаминот Б₁₂, исто така нарачен кобаламин, е водорастворлив (хидрофилен) витамин кој има клучна улога во нормалното функционирање на мозокот и нервниот систем преку синтезата на миелин (миелиногенеза)^[1][2], и формирањето на црвените крвни зрнца. Тој е еден од осумтте Б витамини. Вклучен е во метаболизмот на секоја клетка од човечкото тело, а особено влијае на ДНК синтезата, метаболизмот на масните киселини и аминокиселините.^[3] Габите, растенијата и животните (вклучувајќи ги и луѓето) не се способни да го синтетизираат. Само бактериите и археите имаат ензими потребни за неговата синтеза. Некои значителни извори на Б₁₂ вклучуваат производи од животинско потекло (школки, месо), збогатена храна, производи и додатоци во исхраната. Б₁₂ е молекулски најголемиот и најстариот структурно комплициран витамин, а може да биде произведен индустриски преку бактериска ферментација. Исто така може да се произведе синтетички.

Витамин Б₁₂ припаѓа на класа на хемиски сродни соединенија (витамери), од кои сите покажуваат фармаколошка активност. Го содржи биохемиски реткиот елемент кобалт (хемиски симбол Со) поставен во центарот на тетрапиролниот корински прстен. Бактериите го синтетизираат во форма на хидроксикобаламин, а во организмот на човекот може да биде конвентиран во други различни форми. Витамин Б₁₂ бил откриен како резултат на неговата поврзаност со болеста пернициозна анемија.

Дефицитот на витаминот Б₁₂ потенцијално може да предизвика тешки иреверзибилни оштетувања, посебно на мозокот и нервниот систем. Помеѓу симптомите спаѓаат: замор, летаргија, депресија, лоша меморија, главоболки, бледило на кожата, особено кај постарите лица (над 60 години возраст) кои произведуваат помалку желудечна киселина со текот на годините, а со тоа и зголемување на веројатност на лоша апсорпција на витамин Б₁₂. Дефицитот на витаминот Б₁₂, исто така, може да предизвика симптоми на манија и психози.

Дефицитот на витаминот Б₁₂ е најчесто предизвикан од внесување на негово мало количество, но исто така може да биде предизвикано од малапсорпција, одредени цревни нарушувања, мала концентрација на врзувачки белковини и употреба на одредени лекови. Витамин Б₁₂ речиси и да нема растителни извори, па вегетаријанците се со поголема веројатност да страдаат од негов дефицит. Децата се во поголем ризик од дефицит ако се родени од мајки кои не конзумираат месо. Постарите лица кои имаат диети со ограничено количество на месо или производи од животинско потекло се ранливи популации. Дефицитот на витаминот Б₁₂ може да се случи помеѓу 40% до 80% од вегетаријанското население. Во Хонгконг и Индија дефицит на витамин Б₁₂ е пронајден кај околу 80% од вегетаријанското население.

Бидејќи не постои златен стандарден тест за недостаток на витамин Б12, се вршат неколку различни лабораториски тестови за да се потврди сомнителната дијагноза.Серумската вредност на витаминот Б12е прилично непогодна, бидејќи се менува доцна и исто така е релативно нечувствителна и неспецифична.^[4] Метилмалонската киселина во урината или во крвната плазма се смета за функционален маркер за витамин Б12 кој се зголемува кога магацините со витамин Б12 се исцрпени.^[4] Сепак, покачените нивоа на метилмалонска киселина, исто така, може да укажуваат на често занемаруваното^[5] метаболичко нарушување, комбинирана малонска и метилмалонска ацидурија (CMAMMA).^[6] Најраниот маркер за недостаток на витамин Б12 е ниското ниво на холотранскобаламин (holoTC), кој е комплекс на витамин Б12 и неговата транспортна белковина.^[4]

Витамин Б₁₂ е кофактор на различни метаболитички реакции кои се вклучени во метилацијата и синтезата на нуклеинските киселини и одделни невротрансмитери.

Наводи

1. Miller, Ariel; Korem, Maya; Almog, Ronit; Galboiz, Yanina (June 15, 2005). „Vitamin B₁₂, demyelination, remyelination and repair in multiple sclerosis“. Journal of the Neurological Sciences. 233 (1–2): 93–97. doi:10.1016/j.jns.2005.03.009. PMID 15896807 – преку PubMed.
2. „Vitamin B₁₂“. April 22, 2014. Архивирано од изворникот на 2019-10-29. Посетено на 2017-09-18.
3. Yamada, Kazuhiro (2013). Sigel, Astrid; Sigel, Helmut; Sigel, Roland K. O. (уред.). Interrelations between Essential Metal Ions and Human Diseases. Chapter 9. Cobalt: Its Role in Health and Disease. Metal Ions in Life Sciences. 13. Springer. стр. 295–320. doi:10.1007/978-94-007-7500-8_9.
4. Herrmann, Wolfgang; Obeid, Rima (2008-10-03). „Causes and Early Diagnosis of Vitamin B12 Deficiency“. Deutsches Ärzteblatt international. doi:10.3238/arztebl.2008.0680. ISSN 1866-0452. PMC 2696961. PMID 19623286.
5. NIH Intramural Sequencing Center Group; Sloan, Jennifer L; Johnston, Jennifer J; Manoli, Irini; Chandler, Randy J; Krause, Caitlin; Carrillo-Carrasco, Nuria; Chandrasekaran, Suma D; Sysol, Justin R (2011-09). „Exome sequencing identifies ACSF3 as a cause of combined malonic and methylmalonic aciduria“. Nature Genetics (англиски). 43 (9): 883–886. doi:10.1038/ng.908. ISSN 1061-4036. PMC 3163731. PMID 21841779.
6. de Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M. (2016). Morava, Eva; Baumgartner, Matthias; Patterson, Marc; Rahman, Shamima; Zschocke, Johannes; Peters, Verena (уред.). A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA. 30. Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. стр. 15–22. doi:10.1007/8904_2016_531. ISBN 978-3-662-53680-3. PMC 5110436. PMID 26915364.