PROFILBARU.COM

Црн дроб
	Црн дроб од овца.
Податоци
Претходник	предно црево
Вена	хепатална вена, хепатална портна вена
живец	целијачен ганглион, вагус
Назнаки
Латински	jecur, iecer
MeSH	A03.620
TA	A05.8.01.001
FMA	FMA:7197
	[уреди на Википодатоците]

Црн дроб (латински: hepar) или црн џигер — најголемата жлезда кај цицачите. Тежи околу 2 кг. Сместен е на десната страна од стомачната празнина, под дијафрагмата. Се состои од лев и десен резен. Во десниот резен е сместено жолчното ќесе.

Структура

Црниот дроб е црвено-кафеав орган во облик на клин со два лобуси со нееднаква големина и форма. Човечкиот црн дроб обично тежи приближно 1,5 kg^[1] и има ширина од околу 15 cm.^[2] Постои значителна варијација во големината помеѓу поединците, при што стандардниот референтен опсег за мажи е 970-1.860 g ^[3] и за жени 600-1,770 g .^[4] Тоа е и најтешкиот внатрешен орган и најголемата жлезда во човечкото тело. Сместено во десниот хипохондриум, епигастриумот и досега до лев хипохондриум на абдоминалната празнина, лежи веднаш под дијафрагмата, десно од желудникот и над жолчното кесе.

Физиологија

Црниот дроб е и жлезда со најголем број функции, над 500. Некои од поважните се:

Метаболична: регулација на нивото на шеќер во крвта, претворање на амонијакот во уреа, претворање на провитаминот A во витамин A итн.
Одбранбена: Формирање на одбранбени белковини, синтеза на коагулативните фактори, фагоцитоза на стари клетки итн.
Детоксикативна: неутрализација или елиминација на течни или отровни материи, најголем дел од никотинот се детоксицира во црниот дроб.
Депонирање на: гликоген (околу 20%), витамините A, PP, B-12, K, фолна киселина, крв, бакар и железо

ја создава жолчката за варење на мастите, помага во одржувањето на нивото на шеќерот во крвта, создава крвни белковини, го помага згрутчувањето на крвта, го контролира создавањето и размножувањето на крвните зрнца, ги складира витамините, ги отстранува отровите, ја складира енергијата, создава топлина и уништува микроорганизми системот за варење.

Васкуларизација

Црниот дроб добива двојно снабдување со крв од хепаталната портална вена и хепаталните артерии. Хепаталната портална вена обезбедува околу 75% од снабдувањето со крв на црниот дроб и носи венска крв исцедена од слезината, гастроинтестиналниот тракт и панкреас. Хепаталните артерии го снабдуваат црниот дроб со артериска крв богата со кислород, со што ја опфаќа преостанатата четвртина од неговиот проток на крв. Кислородот се обезбедува од двата извора; околу половина од побарувачката на кислород на црниот дроб се задоволува од хепаталната портална вена, а половина од хепаталните артерии.^[5] Хепаталната артерија има и алфа- и бета-адренергични приемници; затоа, протокот низ артеријата е контролиран, делумно, од спланхничните нерви на автономниот нервен систем.

Наводи

↑ Cotran, Ramzi S.; Kumar, Vinay; Fausto, Nelson; Nelso Fausto; Robbins, Stanley L.; Abbas, Abul K. (2005). Robbins and Cotran pathologic basis of disease (7. изд.). St. Louis, MO: Elsevier Saunders. стр. 878. ISBN 978-0-7216-0187-8.
↑ „Enlarged liver“. Mayo Clinic. Архивирано од изворникот 21 март 2017. Посетено на 9 април 2022.
↑ Molina, D. Kimberley; DiMaio, Vincent J.M. (2012). „Normal Organ Weights in Men“. The American Journal of Forensic Medicine and Pathology. 33 (4): 368–372. doi:10.1097/PAF.0b013e31823d29ad. ISSN 0195-7910. PMID 22182984. S2CID 32174574.
↑ Molina, D. Kimberley; DiMaio, Vincent J. M. (2015). „Normal Organ Weights in Women“. The American Journal of Forensic Medicine and Pathology. 36 (3): 182–187. doi:10.1097/PAF.0000000000000175. ISSN 0195-7910. PMID 26108038. S2CID 25319215.
↑ Shneider, Benjamin L.; Sherman, Philip M. (2008). Pediatric Gastrointestinal Disease. Connecticut: PMPH-USA. стр. 751. ISBN 978-1-55009-364-3.