Преод е вгнезден во еден засек, над кој се пружа рамнина, каде во минатото се наоѓала шума. Од рамнината извира повеќе извори со добра вода за пиење, од кој најглавниот е наречен Орашка Вода. Во засекот постојат извори, кои се соѕидани во чешми наречени Горна Чешма и Карпа Чешма. Истовремено, селаните поседуваат и повеќе бунари.[3]
Месностите во атарот на селото ги носат следниве имиња: Каменито Брдо, Средни Рид, Осој, Дабев Камен, Широки Дол, Белези, Скопско Џаде, Митев Рид, Бела Чука, Врањак, Лезички Дол, Садеви, Рамни Рид, Кузева Страна, Орманче, Орлујево, Брегој, Гумниште, Бубаќи, Галабова Дупка, Голем Рид и Орашки Камен.[3]
Селото има збиен тип. Селото е поделено на четири маала: Горно, Долно, Мусеско и Гргуровско.[3]
Преод се наоѓа десно од автопатот А4, на кој има посебен излез заедно со селото Алакинци. До него води асфалтен пат, кој се поврзува со регионалниот пат Скопје-Свети Николе.
Историја
Преод е младо село. По традицијата било основано кон крајот на XVIII век. Основачи на селото биле Македонци доселени од некогашното село Слатино. Селото Слатина се наоѓало во близина на патот Куманово-Свети Николе, околу 1.300 метри северно од селото Мездра.[3]
Земјата на кое било основано селото се наоѓала под шума. Шумата и атарот на Преод припаѓале на постарите соседни македонски села Сопот и Крушица, кои ја остапиле земјата на новото село. Во почетокот, атарот на Преод бил доста мал, но тој постепено се ширел на сметка на делови од атарите на соседните села.[3]
На месноста Белези под селото, на самата атарска граница со Сопот, се наоѓаат траги во камен. За овие траги, мештаните веруваат дека се работи за скок на Крале Марко.[3]
Стопанство
Сокак низ селото
Атарот зафаќа простор од 10,2 км2. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 548 хектари, на пасиштата отпаѓаат 288 хектари, а на шумите 127 хектари.[2]
До крајот на отоманската власт, земјиштето во селото било во посед на селаните, но постоеле и четири чифлици. Сопствениците на чифлиците живееле во Скопје. Кон крајот на отоманската власт, земјата ја продале на селаните.[3]
Преод е македонско село, каде се познаваат три групи на родови.[3]
Според истражувањата на Јован Трифуноски во 1957/58 година родови во селото се:
Основачи:Чапровци (7 к.), Калинци (11 к.), Мушевци (14 к.) и Тангурци или Дулевци (4 к.), потекнуваат од предци кои живееле во Слатина, село кое сега не постои. Во родот Чапровци се знае следното родословие: Давчо (жив на 75 г. во 1957-58 година) Спасо-Бошко-Коле, од Слатина се доселил неговиот татко. Во родот Калинци се знае следното родословие: Ѓеле (жив на 79 г. во 1957-58 година) Смиле-Ѓоргија-Петко-баба Калина, која се доселила во селото;
Постари доселеници: Ѓургуровци (11 к.), доселени се од некое скопско село Бучук (?); Кркашовци (11 к.), доселени се од некое село во Прилепско; Џамбазовци (2 к.), доселени се однекаде; и
Понови доселеници: Ванко (1 к.), Санде (1 к.), Санде (1 к.), Стојче (1 к.) и Стојан (1 к.), доселени се од околината на Крива Паланка. Стојче од селото Градец, а Стојан од Страцин, тие се познати под името Шопи; Благоја (1 к.), доселен од селото Габреш.
Иселеништво
Се знае за следниве иселеници од селото: Донче иселени се во селото Кнежје, Тренчеви, Бучкови и Мусевци, во периодот од 1941-44 се иселиле во селото Кадрифаково, а Смилеви во 1936 година се иселиле во селото Буриловци.[3]
Селото влегува во рамките на Општина Свети Николе, која била една од ретките општини кои не биле променети по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото исто така се наоѓало во Општина Свети Николе.
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Свети Николе. Селото припаѓало на некогашната општина Орашац во периодот од 1955 до 1965 година.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Горобинци, во која покрај селото Преод, се наоѓале и селата Горобинци, Ѓузумелци, Крушица, Сопот и Трстеник. Општината Горобинци постоела и во периодот 1950-1952, кога во нејзе влегувале селата Горобинци, Ѓуземелци, Преод, Сопот, Трстеник и Џидимирци.
Избирачко место
Во селото постои избирачкото место бр. 1688 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на приватен објект.[13]
↑„Попис на Македонија“(PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 25 април 2021.
↑„Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
↑Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. стр. 28. ISBN978-608-65143-2-7.
