Лопатица (Прилепско)

Лопатица
Лопатица Местоположба на Лопатица во Македонија Лопатица на карта
Координати 41°10′46″N 21°35′44″E
Општина	Прилеп
Население	19 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	20060
Надм. вис.	842 м
Лопатица на општинската карта Атарот на Лопатица во рамките на општината
Лопатица на Ризницата

Лопатица — село во Општина Прилеп, во околината на градот Прилеп.

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во средишниот дел на Пелагонија, оддалечено 33 километри јужно од Прилеп. Источно од селото се издига Селечка Планина.

Историја

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 316 —     1953 358 +13.3% 1961 410 +14.5% 1971 417 +1.7% 1981 194 −53.5%	Година Нас. ±% 1991 115 −40.7% 1994 80 −30.4% 2002 41 −48.8% 2021 19 −53.7%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Лопатица живееле 210 жители, сите Македонци.^[2] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Лопатица имало 200 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[3]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.^[4]

Според пописот од 2002 година, селото Лопатица брои 41 жител, сите Македонци^[5]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 19 жители, од кои 18 Македонци и 1 Албанец.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	210	200	316	358	410	417	194	115	80	41	19

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]

Родови

Лопатица е македонско село.

Според истражувањата од 1955 година, родови во селото:

• Доселеници: Шијаковци (4 к.) тие се најстариот род во селото, коишто го заселиле селото; Поповци (9 к.) однекаде доселени; Грујовци (6 к.) доселени се од Кракоперци, тоа било мало село во близина на селото Шелеверци. Некој паша во Кракоперци земал во војска двајца Македонци, и поради тоа паднала крв, потоа избегале во Охридско, каде некое време живееле, па потоа прешле во селото Мојно, потоа во Ерековци, и на крај во денешното село, го знаат следното родословие: Алексо (жив на 50 г. во 1955 година) Стојан-Здраве-Грујо-Јосиф, основачот на родот; Степановци (8 к.) доселени се од селото Пателе кај Лерин во Егејска Македонија (денес во Грција), се населил Стојан, се знае следното родословие: Атанас (жив на 80 г. во 1950-тите) Степан-Стојан, основачот на родот кој се доселил; Аџиовци (13 к.) доселени се од мариовското село Градешница, го знаат следното родословие: Гроздан (жив на 50 г. во 1955 година) Петко-Гроздан-Јове, основачот на родот кој се доселил; Колевци (3 к.) доселени се од мариовското село Рожден; Тресиглаовци (2 к.) доселени се од мариовското село Крушевица.^[10]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 1499 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[11]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 40 гласачи.^[12]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[13]

• Неделска Вода — осамен наод од старохристијанско време;^[14]
• Црвеница — населба од непознат период;
• Темна Пештера — светилиште од непознат период;
• Коњарникот — населба од непознат период;
• Кукулаица — населба од непознат период;
• Кале — населба од непознат период;
• Дрмите — населба од непознат период;
• Селска Црква — осамен наод од античко време;

Редовни настани

Личности

• Роза Костеска (р. 1967) - македонска поетеса;

Култура и спорт

Иселеништво

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 237.
3. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 166-167.
4. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
5. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
6. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
7. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
8. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
9. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
10. Трифуноски Ф., Јован (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања (1914-1997). Српска академија наука и уметности. ISBN 8670252678. OCLC 469501519.
11. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
12. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
13. „ТЕМНА ПЕШТЕРА“ КАЈ СЕЛОТО ЛОПАТИЦА, ПРИЛЕПСКО – ПРЕСТОЈУВАЛИШТЕ НА ДРЕВНИ ЖИТЕЛИ СО КУЛТНА СИМБОЛИКА
14. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. II. Скопје: Македонска академиjа на науките и уметностите. стр. 303. ISBN 9989649286.

Надворешни врски

• МАKЕДОНЕЦ ОД БИТОЛСKО БИЛ KРСТЕН ПО ГЕРМАНСKИОТ ФИРЕР - ХИТЛЕР^{[мртва врска]}