Блаце (Тетовско)

Блаце
Блаце Местоположба на Блаце во Македонија Блаце на карта
Координати 41°53′41″N 21°1′13″E
Општина	Брвеница
Население	272 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	28002
Надм. вис.	839 м
Блаце на општинската карта Атарот на Блаце во рамките на општината
Блаце на Ризницата

Блаце — село во Општина Брвеница, во околината на градот Тетово.

Географија и местоположба

Традиционална архитектура во Блаце

Населбата се наоѓа во Долни Полог, во јужниот дел на територијата на Општина Брвеница, чиј атар делумно се издига на западната падина на Сува Гора. Селото е ридско, на надморска височина од 620 метри. Населбата од градот Тетово е оддалечена 23 км.

Историја

Во XIX век селото било дел од Тетовската каза на Отоманското Царство.

На 31 август 1944 година селото е нападнато од балисти со единствена цел да палат, пљачкосуваат и убиваат. До темели се изгорени 13 куќи и ѕверски се убиени 12 невини жители.

Стопанство

Атарот зафаќа површина од 7,7 км². На него шумите заземаат површина од 366,1 ха, на пасиштата отпаѓаат 229,2 ха, а на обработливото земјиште 159,8 ха. Во основа, селото има полјоделска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 442 —     1953 471 +6.6% 1961 513 +8.9% 1971 493 −3.9% 1981 385 −21.9%	Година Нас. ±% 1991 362 −6.0% 1994 375 +3.6% 2002 344 −8.3% 2021 272 −20.9%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Блаце живееле 440 жители, сите Македонци.^[3] Според егзархискиот секретар („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Волковија имало 360 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[4]

Според Афанасиј Селишчев во 1929 година, селото било дел од Милетинска општина и имало 62 куќи и 357 жители, Македонци.^[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 350 Македонци.^[6]

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 344 жители, сите Македонци.^[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 272 жители, од кои 259 Македонци и 13 лица без податоци.^[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	440	360	442	471	513	493	385	362	375	344	272

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]

Родови

Блаце е македонско село.

Според истражувањата од 1947 година, родови во селото се:

• Коруновци (16 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Милетино;
• Љочковци или Грујовци (15 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Стенче (домазет), Скопје (едно семејство) и во Ниш (едно семејство);
• Грнчаровци (8 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Брвеница, Копаница, Милетино, Тетово (едно семејство) и во Белград (едно семејство);
• Мартиновци (11 к.) Староседелци. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство) и во Романија (едно семејство)
• Лековци (3 к.) староседелци.
• Николовци или Домазетовци (7 к.) потекнуваат од домазет кој се доселил од сега албанското село Пршовце, го знаат следното родословие: Веселин (жив на 47 г. во 1940-тите) Трпче-Тодор-Петре-Тримче-Никола, основачот на родот кој се доселил. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство) и во Стенче;
• Лукаревци или Богојевци (8 к.) доселени се од поречкото село Лупште. Имаат иселеници во Милетино, Челопек (домазет), Скопје (две семејства) и во Романија (едно семејство);
• Тачеј или Шопевци (4 к.) рано се доселени однекаде. Имаат иселеници во Челопек и Брвеница^[13]

Општествени установи

Црквата „Св. Георгиј“

Црквата „Св. Константин и Елена“

Селото има три цркви и тоа:^[14]

• "Свети Константин и Елена" и
• "Света Троица"
• "Свети Георгиј"

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 2046 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 262 гласачи.^[16]

Култура и спорт

Во блаце на 4 јули 1969 по турнир во соседното село Милетино се формирал фудбалски клуб. Клубот го добил името „4 јули“ според името кога бил формиран. Натпреварите се играле на стадионот „Грбавица“ кој се наоѓа под селото.

Иселеништво

Од Блаце се иселиле многу луѓе, односно многу семејства. Поради тоа, бројот на населението е помал за разлика од историските податоци.

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија. Скопје: Патрија. стр. 31.
3. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 212.
4. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 122-123.
5. Селищев, Афанасий. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. - София, 1929, стр. 23.
6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
7. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
8. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
13. Трифуноски, Јован (1976). Полог. Белград: САНУ.
14. „П Р А З Н И Ц И кога се собира повеќе народ во црквите и манастирите во Тетовското Архиерејско Наместништво“. Архиерејско намесништво Тетово. Посетено на 2010-05-02.
15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
16. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Поврзано

• Полог
• Општина Брвеница
• Тетово

Надворешни врски

„Блаце (Тетовско)“ на Ризницата ^?

• Сателитска снимка на Блаце на Карти на Гугл
• Во Блаце имало колку куќи толку фабрики -Репортажа на Утрински Весник