Бесағаш (Жамбыл облысы)

Ауыл
Бесағаш
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Статусы

Ауылдық округ орталығы

Облысы

Жамбыл

Ауданы

Жамбыл

Ауылдық округ

Бесағаш

Тарихы мен географиясы
Координаттары

42°48′40″N 71°26′01″E / 42.81111°N 71.43361°E / 42.81111; 71.43361

Климаты

құрғақ қоңыржай-ыстық агроклиматтық белдемде жатыр

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Тұрғындары
Тұрғыны

▲2921 адам (2021)

Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды

08

Бесағаш картада
Бесағаш картада
Бесағаш
Бесағаш
Бесағаш картада
Бесағаш
Бесағаш
 Басқа мағыналар үшін Бесағаш деген бетті қараңыз.

Бесағаш — Жамбыл облысы Жамбыл ауданындағы ауыл, Бесағаш ауылдық округінің орталығы.

Географиялық орны

Аудан орталығы — Аса ауылының оңтүстік-шығысында 37 км-дей жерде.

Халқы

Саны (2009, 2021)[1]
2009 2021 2021 2009-ға пайызбен Ерлер 2009 Ерлер 2021 2021 2009-ға пайызбен Әйелдер 2009 Әйелдер 2021 2021 2009-ға пайызбен
2496 ▲2921 117 1254 ▲1473 117,5 1242 ▲1448 116,6

Ауыл құрғақ қоңыржай-ыстық агроклиматтық белдемде жатыр. Топырағында баялыш, күйреуік, т.б. астық тұқымдас шөптер өседі. Бесағашта шаруа қожалықтары, өндіріс кооперативтері жұмыс істейді. Орта мектеп, клуб, дәрігерлік-амбулаториялық пункт бар. Тұрғындары басқа елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.[2]

Тарихы

ХҮІІІ-ғасырда Ахмет атты ірі ноғай байы мол дәулетімен атағы шыққан саудагер болған. Ол Қытай, Орта Азия, Қазақстан елдерімен сауда істерін жүргізіп отырған. Ал оның баласы Сәбит 1748 жылы Қазан қаласынан 300 шақырымдай жердегі Бугульма қаласында дүниеге келген. Сәбит Қазан қаласында ер жетіп, әскери жоғары білім алады. Офицер шеніне ие болғаннан кейін лауазымды қызметте жүргенде орыс патшасы халықтың көңілінен шықпайтын әділетсіз жарлық шығарады. Ал ол жарлыққа татар-ноғай халқы мен әскери шендегі татарлар қарсы көтеріліске шығады. Бұл толқуды басу Сәбит Ахметұлына тапсырылып, бүйрық берілген. Ал Сәбит патшаның бүйрығын орындаудан бас тартады. Өз халқыма, өз ұлтыма қару көтере алмаймын, өз ұлтымның ұл-қыздарын қыруға қолым бармайды деп бүйрықты орындаудан бас тартқаннан кейін Сәбит әскери қызметтен шеттетіледі. Бұл 1773-1775 жылдардағы Дон казагы Емельян Пугачевтің көшбасшылығымен ұйыдастырылған көтеріліс кезеңі екенін архив құжаттары көрсетіп отыр. ІІ Екатерина басқарған Патшалық Ресейдің билігіне Еділ-Кама бойындағы халықтармен бірге, Кіші және Орта жүз қазақтарының қарсылық білдіргенін тарихтан жақсы білеміз. Дәл осы оқиға Сәбит Ахметұлының өмірін күрт өзгертті. Императрица ІІ Екатерина саясатының салқыны оның бағытын басқа арнаға бұрылуына мәжбүр етті. Сәбит енді әке жолын қуып сауда ісімен айнылыса бастайды. Сауда жасап жүріп Қазақстанға келеді де мұндағы әкесінің сенімді досы болған Балпық бидің ерекше ықыласына бөленеді. Алматы жеріне келіп қоныстанып, шапырашты руынан шыққан қызға үйленеді. Одан кейін Әулиеата өңіріне келіп қазіргі Басағаштың негізін қалайды. Бұл жерді Сәбиттің 18 киллограмм алтынға сатып алғандығы айтылады. Мұнда Сәбитті және оның ұрпақтарырын қазақ-қырғыздар «Байноғайлар» деп атап кетеді. Сәбит ноғай ұлтының өкілі болатын. Сол кездегі Патшалық Ресейдің солақай саясатының бірі ретінде ноғай халқына қарсы жүргізілген саясатты атауға болады. Ноғай ұлтын құжаттарға жазылдырмай, көрсетілмеуі, Патшалық Ресейдің ноғайларды ұлт ретінде жою саясатының ендігі бір көрінісі етін. Сәбиттің 4 ұл, 4 қызының ішіндегі ең атақтысы, Байзақ батырдың досы Ескендір бай болатын. Оның мұнда мешіт, медресе, мектеп салдырғаны белгілі. Оның асқан байлығы туралы деректер жетерлік.

Ескендірдің байлығын сынамақ болған орыс көпесі Седовқа ол қағаз ақшамен бір самаурын шай қайнатып бергендігі және тағы да басқа мәліметтер ауызша деректерде айтылады. Ташкент қаласындағы «Бесағаш» базарын Сәбит пен Ескендір салдырғандығын да растауға болады. Ескендір байдың Тараздағы сауда керуені жүрген көше Кеңес үкіметі тұсында Бесағаш деп аталған. Бүгінгі күні де сол көшенің біраз бөлігі Бесағаш деген атауын сақтаған. Сонымен, қазақ жеріне келген Сәбит пен оның серіктері қазіргі Бесағаштың негізін қалайды. Осыдан бастап Бесағаш ноғайларының тарихы басталады. Кеңес дәуірінде ноғай ұлтын паспортқа яғни жеке басты растайтын құжаттарға жазбауына байланысты Бесағаштағы ноғайлардың жартысы татар, енді бір бөлігі қазақ деп ұлттарын көрсетіп жаздыртқан. Бесағаш ноғайлары.

Кеңес үкіметі тұсында мұндағы ноғайларды татармен шатастырып, татар деп атағандар да болды. Бұл ноғай мен татарды бір ұлт деп қате ойлаған ойдан туындаса керек. Жамбыл облысының "Тілдерді дамыту басқармасының" қолдауымен 2007 жылы жарық көрген «Жамбыл облысының топонимикалық атауларының анықтамалығында» Бесағаш ауылына берілген сипаттамада «ноғайлардың келіп қоныстануымен ауыл Бесағаш деп аталған» - деген тұжырым жасалған.

Кеңес дәуірінде

Ауыл атауы бұрынырақта "Ильич" атанған Бесағаш ауылында тәжірбие станциясы болған, онда жаңа сұрыпты дақылдар шығару үшін жүгері, бидай, алма, жүзім, қызанақ сияқты дақылдарға зерттеулер жүргізілген.[3]

Дереккөздер

  1. ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
  2. ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
  3. ↑ Жамбыл облысының топономикалық атауларының анықтамалығы

Read other articles:

Niedersachsen. Zeitschrift für Kultur, Geschichte, Heimat und Natur seit 1895

Die Zeitschrift „Niedersachsen“ ist ein Regionalmagazin zwischen Fachblatt und Publikumszeitschrift. Sie richtet sich an Leser, die an Kultur, Geschichte, Heimat und Natur in Niedersachsen – über die Tagesaktualität hinaus – interessiert sind. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 1.1 Schünemann Verlag (1895–1933) 1.2 Walther Jänecke AG (1933) 1.3 Niedersächsischer Beobachter (1933–1943) 1.4 August Lax Verlag (1949–1975) 1.5 Goetz-Druck KG (1976–1983) 1.6 Landbuch-Verlag (1984...

 

ناثانيل كير

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (نوفمبر 2018) ناثانيل كير معلومات شخصية الميلاد 31 أكتوبر 1987 (العمر 36 سنة)مانشستر  مركز اللعب مدافع الجنسية المملكة المتحدة  مسيرة الشباب سنوات فريق كرو ألكساندرا ال...

 

Comstock Hall (Ithaca, New York)

For the building historically known as Comstock Hall, see Computing and Communications Center, Cornell University. The new Comstock Hall Comstock Hall is a building of Cornell University, located in Ithaca, in the U.S. state of New York. It was built in 1985 in the modern style. The old Comstock Hall was built by New York State for the Entomology Department, but in the 1980s, it was sold to Cornell so that mainframe computers could be relocated from Langmuir Laboratory. As a result, a new, st...

葛宸羽

葛宸羽女艺人本名葛子楊英文名KBao昵称阿寶、酪梨寶寶、鼠鼠教教主国籍 中華民國出生 (1995-06-24) 1995年6月24日（28歲） 臺灣台北市职业歌手、演員语言國語、台語、英語教育程度台北城市科技大學演藝系父母高凌風（父，已故）金友莊（母）亲属葛兆恩（弟）葛曉潔（同父異母姊）演奏乐器鋼琴出道地点 臺灣活跃年代2017年至今经纪公司就要娛樂（2019年-2022年）相关团...

 

Daftar Bupati Sambas

Bupati SambasPetahanaH. Satono S.Sos.I., M.H.sejak 14 Juni 2021Masa jabatan5 tahun, dapat dipilih kembali 1 kali lagiDibentuk1950Pejabat pertamaR. Djenal Asikin JudadibrataWakilFahrur Rofi, S.I.P., M.H.Sc. Berikut ini adalah Daftar Bupati Sambas yang menjabat sejak pembentukannya pada tahun 1950. No Bupati Mulai menjabat Akhir menjabat Ket. Wakil Bupati 1 R. Djenal Asikin Judadibrata 1950 1951 [1] — 2 Sudjono 1951 1952 3 Raden Prayitno Tjokro Hadi Suryo 1952 1954 4 Raden Abubak...

 

Copa da Alemanha de Futebol de 2023–24

Este artigo ou se(c)ção trata de um evento desportivo recente ou em curso. A informação apresentada pode mudar com frequência. Não adicione especulações, nem texto sem referência a fontes confiáveis.Editado pela última vez em 1 de dezembro de 2023. Copa da Alemanha de Futebol DFB-Pokal 2023–24 Copa da Alemanha de Futebol de 2023–24 Dados Participantes 64 Organização DFB Local de disputa Alemanha Período 11 de agosto de 2023 – 15 de maio de 2024 Gol(o)s 255 Partidas 64 Méd...

Priesthood of all believers

Christian doctrine This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Priesthood of all believers – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2011) (Learn how and when to remove this template message) Scripture [...] sets before us Christ alone as mediator, atoning sacrifice, high priest, and inter...

 

Northern Buckeye Conference

For the OHSAA league in Northeast Ohio also initialized as the NBC, see Northeastern Buckeye Conference. The Northern Buckeye Conference (NBC) is an OHSAA high school athletic conference that began athletic competition in 2011 with 8 high schools from Northwest Ohio's Ottawa and Wood counties as members. Members The member schools of the Northern Buckeye Conference. School Nickname Location Enrollment (CB/FB 2020) State FB Region (2020) Colors Type Middle school(s) Joined League Eastwood Eagl...

 

List of cathedrals in Ireland

This article lists the current and former cathedrals of the main Christian churches in Ireland. Since the main denominations are organised on an all-Ireland basis, this article includes information about both jurisdictions: Northern Ireland and the Republic of Ireland. Overview It is a commonly held perception that the term 'cathedral' may be applied to any particularly large or grand church. Whilst many cathedrals may be such, this is due to their ecclesiastical status (such a church is gran...

Jennifer Guevara

Puerto Rican beauty queen This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Jennifer Guevara – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2011) (Learn how and when to remove this template ...

 

Emena Thes

2010 single by Sakis RouvasEmena ThesSingle by Sakis Rouvasfrom the album Parafora Released4 May 2010 (2010-05-04)Recorded2010GenrePop rockLength3:02LabelEMI/MinosSongwriter(s)Dimitris FakosProducer(s)Leonidas Freakchild ChantzarasSakis Rouvas singles chronology Tharros I Alitheia (with Tamta) (2010) Emena Thes (2010) Parafora Emena Thes (Greek: Εμένα Θες; English: I am the one you want) is the second single by Greek singer Sakis Rouvas from his 13th studio album Pa...

 

Langsir

Petugas langsir yang sedang melangsir kereta luar biasa (KLB) di Stasiun Tanjung Priuk Langsir (atau lebih populer dengan istilah langsiran) adalah sebuah pergerakan dari rangkaian kereta, gerbong, atau hanya lokomotif di luar jadwal keberangkatan kereta api untuk berpindah jalur rel, dan biasanya kereta tersebut tidak ada penumpangnya. Kata langsir merupakan serapan dari bahasa Belanda, yaitu rangeer. Perpindahan jalur terutama diperlukan untuk memisahkan, merangkaikan, maupun memindahkan ra...

Friedrich St. Florian

Austrian-American architect This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (July 2008) (Learn how and when to remove this template message) Aerial view of the National World War II Memorial, designed by St.Florian Friedrich St. Florian (born 1932) is an Austrian-American architect. He moved to the United States in 1961, and became a naturalized U.S. citizen i...

 

Bridge over Troubled Water

This article is about the album. For other uses, see Bridge over Troubled Water (disambiguation). 1970 studio album by Simon & Garfunkel Bridge over Troubled WaterStudio album by Simon & GarfunkelReleasedJanuary 26, 1970 (1970-01-26)RecordedNovember 1968 (2 tracks only); November 1969VenueIowa State University, Ames, Iowa (Live recording of Bye Bye Love)Studio Columbia Studio B and E, New York City CBS Columbia Square, Los Angeles[1][2] GenreFolk roc...

 

Thai League 1

Association football league This article is about the top league in the Thai football system. For other uses, see Thai League (disambiguation). This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Thai League 1 – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2017) (Learn how and when to remove this templa...

Maly Theatre (Moscow)

Theatre in Moscow, Russia first opened in 1806 Maly TheatreМалый театрImperial Moscow TheatreИмператорский московский театрAddressTheatre SquareMoscowRussiaCoordinates55°45′35″N 37°37′14″E / 55.75971°N 37.62054°E / 55.75971; 37.62054OwnerState theatreTypeDrama theatreCapacity953 (main stage)[1]760 (second stage)[2]OpenedApril 11, 1806(at Pashkov House)October 14, 1824(at Theatre Square)Websitewww.maly.ru...

 

XV Corps (Ottoman Empire)

XV CorpsOn Beşinci KolorduActive1915–2005 [1]Country Ottoman Empire (1915–1923)  Turkey (1923–)TypeCorpsPatron Ottoman Sultan (1915–1923) Citizens of the Republic of Turkey (1923–)EngagementsGallipoli Campaign (World War I)Eastern Front (World War I)Brusilov Offensive (Galicia Front)CommandersNotablecommandersMirliva Weber Pasha (April 4, 1915[2])Miralay Yakup Şevki Bey (May 3, 1916 – November 18, 1916[3])Mirliva Cevat Pasha (November 18, 1916 ...

 

Böblingen

Böblingen Pemandangan kota Lambang kebesaranLetak Böblingen NegaraJermanNegara bagianBaden-WürttembergWilayahStuttgartKreisBöblingenPemerintahan • Lord MayorAlexander VogelgsangLuas • Total39,04 km2 (1,507 sq mi)Ketinggian464 m (1,522 ft)Populasi (2006-06-30) • Total46.419 • Kepadatan12/km2 (31/sq mi)Zona waktuWET/WMPET (UTC+1/+2)Kode pos71001–71034Kode area telepon07031Pelat kendaraanBBSitus webwww.boebl...

Dredge pipe pieces

Dredge pipe pieces are a variety of pipes on board of dredgers like bend pipe, T-pipe, pitched T-pipe, Y-pipe, cross pipe, strait pipe, and conical pipe. CAD design of dredge cross pipe pieceThese dredge pipe pieces are used onboard of dredgers to connect the dredge pump with the discharge pipe.Dredge pitched T-pipe Mostly the pipes are made from cast steel. Sometime welded pipes are used. Dredge pipe pieces may have different thicknesses, shapes, and lengths, they are also provided with lift...

 

Jeanna Friske

Russian actress and singer (1974–2015) A major contributor to this article appears to have a close connection with its subject. It may require cleanup to comply with Wikipedia's content policies, particularly neutral point of view. Please discuss further on the talk page. (January 2017) (Learn how and when to remove this template message) Jeanna FriskeЖанна ФрискеFriske in 2011BornJeanna Vladimirovna Kopylova(1974-07-08)8 July 1974Moscow, RussiaDied15 June 2015(2015-06-15) (aged&...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!