შრი-ლანკის ეკონომიკა

კოლომბოშრი-ლანკის ფინანსური ცენტრი

შრი-ლანკის ეკონომიკა თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკაა.[1] 2019 წელს ქვეყნის ნომინალური მთლიანი შიდა პროდუქტი 84 მილიარდ ამერიკულ დოლარს გაუტოლდა, ხოლო მსყიდველობითი უნარის პარიტეტის შესაბამისი მშპ 296.959 მილიარდ ამერიკულ დოლარს.[2] 2003-2012 წლებში ქვეყნის საშუალო წლიური ზრდის მაჩვენებელი 6.4%-ს უტოლდებოდა. ეკონომიკური ზრდა მეტწილად არასავაჭრო სექტორების განვითარებით იყო განპირობებული, რომლებიც მსოფლიო ბანკის განცხადებით, არასტაბილურია. 2012 წლის შემდეგ ეკონომიკური ზრდის მაჩვენებელი შენელდა. 2019 წელს ერთ სულ მოსახლეზე მთლიანი შიდა პროდუქტი (მუპ) 13 620 ამერიკულ დოლარს გაუტოლდა,[3] ხოლო ნომინალური მშპ ერთ სულ მოსახლეზე 3 852 ამერიკული დოლარის ტოლი იყო.[4][5] შრი-ლანკა მსოფლიო ბანკმა ხელახალი კლასიფიკაციით ქვედა საშუალო შემოსავლების მქონე სახელმწიფოთა კატეგორიას მიაკუთვნა (ადრე ზედა საშუალო შემოსავლების სტატუსი ჰქონდა).[6]

თითქმის 30 წლიანი შრი-ლანკის სამოქალაქო ომის დასრულების შემდეგ შრი-ლანკამ გრძელვადიან სტრატეგიულ და სტრუქტურულ განვითარებაზე გააკეთა აქცენტი. ქვეყანა ზედა საშუალო შემოსავლების სახელმწიფომდე ტრანზიციის პროცესშია. შრი-ლანკისთვის დიდ გამოწვევას წარმოადგენს სოციალური მიკუთვნებულობის, მმართველობისა და მდგრადი განვითარების საკითხები.

2019 წელს შრი-ლანკის ეკონომიკის 58.2% მომსახურების სექტორზე მოდიოდა, რაც 2010 წლის მაჩვენებელს (54.6%) აღემატება. 2010 წლიდან 2019 წლამდე მრეწველობის წილი 26.4%-დან 27.4%-მდე გაიზარდა. 2019 წლისთვის სოფლის მეურნეობის წილი 7.4% იყო.[7] მიუხედავად იმისა, რომ შრი-ლანკაში კონკურენტუნარიანი სოფლის მეურნეობის სექტორია, ტექნოლოგიური სიახლეები შიდა სექტორში რთულად ინერგება.[8] შრი-ლანკა მყარი და სამრეწველო საბურავების უმსხვილესი მწარმოებელი ცენტრია მსოფლიოში და ტანსაცმლის სექტორიც მნიშვნელოვნად ვითარდება.[9]

მომსახურების სექტორში ქვეყნის სტატუსის გამყარებას საზღვაო ნავსადგურები და აეროპორტები უწყობს ხელს.[10] კოლომბოს პორტი სამხრეთ აზიაში უდიდესი ტრანსგადამზიდი პორტია.[11] ქვეყანაში პროგრამული უზრუნველყოფისა და საინფორმაციო ტექნოლოგიების მზარდი სექტორია, რომელიც კონკურენტუნარიანია და გლობალური კონკურენციისთვისაც ღიაა.[12] სწრაფად მზარდი სექტორია ტურიზმიც. Lonely Planet-მა 2019 წელს შრი-ლანკა მოსანახულებლად საუკეთესო დანიშნულების ადგილად დაასახელა, ხოლო Travel+Leisure-მ საუკეთესო კუნძულად.[13][14] შრი-ლანკის მთავარ საექსპორტო დანიშნულების ადგილებს შორისაა: აშშ, გაერთიანებული სამეფო და ინდოეთი. მთავარი პარტნიორები საქონლისა და მომსახურების იმპორტისთვის ჩინეთი, ინდოეთი და არაბთა გაერთიანებული საამიროები არიან.[15]

ეკონომიკური სექტორები

ჩაის პლანტაცია შრი-ლანკის ცენტრალურ მაღალმთიანეთში

სოფლის მეურნეობა

შრი-ლანკის სოფლის მეურნეობის წამყვანი ფორმა ბრინჯის წარმოებაა, რომელიც მაჰისა და იალის სეზონების დროს მოჰყავთ. ქვეყნის ცენტრალურ მაღალმთიანეთში ჩაის მოჰყავთ, რომელიც უცხოური გაცვლის მთავარი წყაროა. 1995 წელს იგი მსოფლიოში ჩაის უმსხვილესი ექსპორტიორი იყო (თუმცა არა ― მწარმოებელი) და მსოფლიო ჯამური ექსპორტის 23% სოწრედ მასზე მოდიოდა, თუმცა შემდეგ ცეილონს კენიამ გადაუსწრო. შრი-ლანკაში ასევე მოჰყავთ ბოსტნეული, ხილი და სხვა მარცვლეული. შრი-ლანკის მთელი მოსახლეობიდან 27.1% სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობაშია ჩართული. 2020 წელს სოფლის მეურნეობა ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტის 7.4%-ს შეადგენდა.

ტურიზმი

უნავატუნის პლაჟი შრი-ლანკაში

შრი-ლანკის ერთ-ერთი მთავარი დარგი ტურიზმია. მთავარ ტურისტულ დანიშნულების ადგილებს შორისაა კუნძულის სამხრეთ და აღმოსავლეთ ნაწილებში მდებარე სანაპიროები და ანტიკური კულუტურული მემკვიდრეობის ძეგლები ქვეყნის შიდა ნაწილში, ასევე მთიან რეგიონებში მდებარე კურორტებიც.[16][17] ძვირფასი ქვების გამო, როგორებიცაა ლალი და საფირონი, რომლებსაც ხშირად პოულობენ რატნაპურისა და მის ირგვლივ ტერიტორიებზე, ქვეყნის ეს ნაწილიც მთავარი ტურისტული ღირსშესანიშნაობაა.[18]

მას შემდეგ, რაც შრი-ლანკის ხელისუფლებამ ტურიზმის განვითარების ხელშეწყობა გადაწყვიტა, როგორც ეკონომიკის ცალკე სექტორის და ცეილონის ტურიზმის ბიურო დააარსა, 1966 წლისთვის ქვეყანას მხოლოდ 18 969 უცხოელი ტურისტი ეწვია. მას შემდეგ 1982 წლამდე ტურისტული ნაკადები ყოველწლიურად მატულობდა, გარდა 1971 წლისა. 1976-1982 წლებში ჩამომსვლელ ტურისტთა რაოდენობა ყოველწლიურად 24%-ით იზრდებოდა. 1982 წელს შრი-ლანკაში 407 230 ტურისტით მეტი ჩავიდა.[19] თუმცა შრი-ლანკის სამოქალაქო ომის დაწყების გამო 1983 წლიდან 2009 წლამდე ყოველწლიურად ჩამოსულ ტურისტთა რაოდენობა საშუალოდ 300 000-500 000-ის ფარგლებში მეწყეობდა.

შრი-ლანკის სამოქალაქო ომი 25 წელს გაგრძელდა და 2009 წელს, ხელისუფლების მიერ ტამილის ვეფხვების დამარცხებით დასრულდა. 2009 წელს შრი-ლანკას 448 000 საერთაშორისო ტურისტი ეწვია, ხოლო 2015 წელს საერთაშორისო ტურისტთა რაოდენობა, 1 798 380-ს გაუტოლდა, რაც ექვს წელიწადში 300%-იან ზრდას უტოლდება. [20]

სტატისტიკა

შრი-ლანკის ცენტრალური ბანკი

მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის გლობალური კონკურენტუნარიანობის 2018 წლის ანგარიშის მიხედვით, შრი-ლანკას მსოფლიოს 140 სახელმწიფოს შორის 85-ე ადგილი ეკავა. 2019 წლის ანგარიშის მიხედვითაც მსოფლიოს 141 სახელმწიფოს შორის 84 ადგილი უკავია. მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის 2019 წლის მონაცემებით, ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტი ერთ სულ მოსახლეზე 4 067.9 ამერიკულ დოლარს შეადგენს. ქვეყნის მშპ მსოფლიოს მშპ-ის 0.22%-ია. ათწლიანი საშუალო წლიური მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდის მაჩვენებელი 4.8%-ის ტოლია. უმუშევრობის დონე 4.4%-ია, გლობალური გენდერული სხვაობის ინდექსი ― 0.7, ჯინის კოეფიციენტი ― 39.8, ხოლო განახლებადი ენერგიის მოხმარების წილი 52.9%-ია.

ინსტიტუტების მაჩვენებლებით შრი-ლანკა 79-ე ადგილზეა: უსაფრთხოების დონით ქვეყანას 76-ე ადგილი უკავია, სოციალური კაპიტალის დონით ― 38-ე, ჩეკებისა და ბალანსების დონით ―71-ე, საჯარო სექტორის საქმიანობით ― 86-ე, გამჭვირვალობით ― 77-ე, საკუთრების უფლებებით ― 123-ე, კორპორატიული მმართველობით ― 56-ე, მთავრობის სამომავლო ორიენტაციით ― 92-ე.

ინფრასტრუქტურის მაჩვენებლებით შრი-ლანკას მსოფლიოს 141 სახელმწიფოს შორის 61-ე ადგილი უკავია: სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის მიხედვით ― 50-ე, ხოლო კომუნალური ინსფრასტრუქტურით ― 82-ე. საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების ათვისების მიხედვით შრი-ლანკა 107-ე ადგილზეა. ქვეყანა მაკროეკონომიკურად არასტაბილურია, 118-ე ადგილზეა: ინფლაციის დონე 5.4%-ია, ხოლო ვალების დინამიკის ინდექსი 40-ს უტოლდება.

სასაქონლო ბაზრის მიხედვით შრი-ლანკა 131-ე ადგილზეა: შიდა კონკურენციით 95-ე ადგილს იკავებს, ხოლო ვაჭრობის ღიაობით ― 140-ს; შრომის ბაზრის მიხედვით ― 118-ე ადგილზეა: მოქნილობის ინდექსით 132-ე ადგილს იკავებს, ხოლო მერიტოკრატიისა და ინიციატივების მხარდაჭერით ― მე-100-ს.

შრი-ლანკაში არც თუ ისე კარგადაა განვითარებული საფინანსო სისტემა (87-ე ადგილი): სიღრმით 81-ე, ხოლო სტაბილურობით 97-ე ადგილზეა. ბაზრის ზომით ქვეყანა 58-ე ადგილს იკავებს. შრი-ლანკაში ნორმალურადაა განვითარებული ბიზნესის დინამიკის მაჩვენებლები (70-ე ადგილი): ადმინისტრაციული მოთხოვნილებებით 72-ე ადგილს იკავებს, ხოლო სამეწარმეო კულტურით ― 64-ს.[21]

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. Annual Report 2019. Central Bank of Sri Lanka. ციტირების თარიღი: 28 November 2020
  2. GDP PPP (current international $) - Sri Lanka. World Bank. ციტირების თარიღი: 4 December 2020
  3. GDP perc apita PPP (current international $) - Sri Lanka. World Bank. ციტირების თარიღი: 4 December 2020
  4. World Bank and Sri Lanka -2019. World Bank. ციტირების თარიღი: 28 November 2020
  5. Enhancing competitiveness in Sri Lanka June 2016. World Bank. ციტირების თარიღი: 9 March 2021
  6. „Sri Lanka downgraded to World Bank lower middle income country as per capita income falls“. EconomyNext. ციტირების თარიღი: 28 November 2020.
  7. Sri Lanka annual GDP at current prices and GDP shares. Department of Census and Statistics. ციტირების თარიღი: 8 February 2021
  8. Box Story - Adoption of Modern Technologies in Agriculture - Box Story 04, Central Bank Annual Report 2019. Central Bank of Sri Lanka. ციტირების თარიღი: 8 February 2021
  9. Solid Tyres from Sri Lanka. Sri Lanka Export Development Board. ციტირების თარიღი: 8 February 2021
  10. The importance of Air Transport to Sri Lanka - IATA. International Air Transport Association. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 14 თებერვალი 2021. ციტირების თარიღი: 8 February 2021
  11. „Sri Lanka's Colombo port could expand to full maritime hub with policy changes“. EconomyNext. 20 May 2020. ციტირების თარიღი: 8 February 2021.
  12. ICT/BPM in Sri Lanka - Asian Development Bank. Asian Development Bank. ციტირების თარიღი: 8 February 2021
  13. „Sri Lanka still Lonely Planet's top destination for 2019“. EconomyNext. 2 July 2019. ციტირების თარიღი: 8 February 2021.
  14. „Travel and Leisure readers vote Sri Lanka best island in the world“. EconomyNext. 12 July 2019. ციტირების თარიღი: 8 February 2021.
  15. Central Bank of Sri Lanka 2019 - Statistical Appendix. Central Bank of Sri Lanka. ციტირების თარიღი: 8 February 2021
  16. Sri Lanka tourism revives slowly, International Herald Tribune
  17. „Sri Lanka tour guide“. BBC Sport. 21 November 2003. ციტირების თარიღი: 3 June 2008.
  18. „Gem Mining“. National Geographic Society. 16 January 2008.
  19. Overview of Tourism Industry In Sri Lanka. Sri Lanka Tourism Development Authority. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 10 ნოემბერი 2016. ციტირების თარიღი: 9 November 2016.
  20. „Post-civil war, Sri Lanka’s tourism industry having one great run“. The Hindu. 30 April 2016. ციტირების თარიღი: 9 November 2016.
  21. Schwab, K. (ed.) (2019). The Global Competitiveness Report 2019. World Economic Forum. Retrieved November 6, 2022. pp. 526-529.

Read other articles:

Щодо інших людей з таким самим іменем та прізвищем див. Рокфеллер. Джон Девісон Рокфеллерангл. John D. Rockefeller Ім'я при народженні англ. John Davison RockefellerНародився 8 липня 1839(1839-07-08)[1][2][…]Річфорд, Тайоґа, Нью-Йорк, СШАПомер 23 травня 1937(1937-05-23)[1][2][…] (97 років)Ормонд-Біч,...

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (مايو 2021) النسيم هو موقع أثري يعد أول وأقدم موقع أشولي مؤرخ في السعودية، حيث عثر على أدلة بيئية وقطع أثرية تعود إلى العصر البليستوسين الأوسط.[1] الاكتشاف أعلنت هيئة ...

 

  Sarreausسارياوس (بالإسبانية: Sarreaus)‏[1](بالغاليسية: Sarreaus)‏[2]  سارياوس موقع سارياوس في منطقة غاليسيا (إسبانيا) تقسيم إداري البلد  إسبانيا[3] المنطقة غاليسيا المسؤولون المقاطعة أورينسي خصائص جغرافية إحداثيات 42°05′12″N 7°36′12″W / 42.086666666667°N 7.6033333333333°W࿯...

1933 U.S. executive order prohibiting the hoarding of gold currency Executive Order 6102Forbidding the Hoarding of Gold Coin, Gold Bullion and Gold CertificatesSaint Gaudens Double EagleExecutive Order 6102TypeExecutive orderExecutive Order number6102Signed byFranklin Delano Roosevelt on 5 April 1933SummaryForbade ownership of quantities of gold coin, bullion, and gold certificates worth in excess of $100 (about 5 troy ounces), with exemptions for specific uses and collections;Requi...

 

Aggregate stock market valuation metric Not to be confused with Buffett Rule.   Wilshire 5000 to GDP ratio The Buffett indicator (or the Buffett metric, or the Market capitalization-to-GDP ratio)[1] is a valuation multiple used to assess how expensive or cheap the aggregate stock market is at a given point in time.[1][2] It was proposed as a metric by investor Warren Buffett in 2001, who called it probably the best single measure of where valuations stand at ...

 

Nepalese actress and model (born 1984) Gita ShahiBornFebruary 3, 1984Bhaktapur, NepalNationalityNepaleseCitizenshipNepalOccupation(s)Actress, model, television personality, dancerYears active2002–presentTelevisionMOD, Aparajita, Paath Brastha, Sanka, Prasuna, Prarambha, Sangeet Sandhya, Rajatpat, Thorai Bhaye Pugi SariAwardsBest Newcomer Female Actress, Nepal (2005) Miss Photogenic, Mr. and Ms. Bhaktapur, Nepal (2002) Gita Shahi (Nepali: गीता शाही; born February 3, 1984...

中华人民共和国城市类型及分布(至2023年12月7日) 本列表介绍中华人民共和国撤县设市时更改地名的城市。撤县设市,即在行政区划层面撤销县的建制,改为市的建制(一般为县级市),在中华人民共和国城市化过程中,许多城市都是通过撤县设市的方式设立[1][2]。截至2023年12月7日,中华人民共和国共有69个城市在撤县设市时更改其地名(其中有15个城市改制为...

 

1973 non-fiction book by Arthur M. Schlesinger Jr. This article is about the 1973 work. For the arguments, see Imperial presidency. The Imperial Presidency AuthorArthur M. Schlesinger Jr.CountryUnited StatesLanguageEnglishPublisherHoughton MifflinPublication date1973Pages505ISBN978-0-395-17713-6OCLC704887 The Imperial Presidency is a nonfiction book by historian Arthur M. Schlesinger Jr. It was published in 1973 by Houghton Mifflin and reissued in 2004. The book details the history of the pre...

 

ターナー・アシュビー・ジュニアTurner Ashby, Jr.生誕 1828年10月23日 アメリカ合衆国, フォーキア郡死没 1862年6月6日(満33歳没) アメリカ連合国, ハリソンバーグ所属組織 アメリカ連合国陸軍軍歴 1861年-1862年( アメリカ連合国)最終階級 アメリカ連合国准将戦闘 南北戦争 バレー方面作戦 第一次カーンズタウンの戦い 第一次ウィンチェスターの戦いテンプレートを表示 ター...

School districts in New Jersey, US Abbott districts are school districts in New Jersey that are provided remedies to ensure that their students receive public education in accordance with the state constitution. They were created in 1985 as a result of the first ruling of Abbott v. Burke, a case filed by the Education Law Center. The ruling asserted that public primary and secondary education in poor communities throughout the state was unconstitutionally substandard.[1] The Abbott II...

 

Species of carnivoran Giant forest genet Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Carnivora Suborder: Feliformia Family: Viverridae Genus: Genetta Species: G. victoriae Binomial name Genetta victoriaeThomas, 1901 Giant forest genet range The giant forest genet (Genetta victoriae), also known as the giant genet, is a genet species endemic to the Congo Basin. As it is c...

 

Atas: Bahan fisi terlalu kecil, sehingga neutron mudah lepas dan reaksi berantai tidak dapat berjalan sendiri. Tengah: Dengan meningkatkan massa bola menjadi suatu titik yang disebut massa kritis, reaksi berantai jadi dapat berjalan sendiri. Bawah: Membungkus bola tersebut dengan pemantul neutron meningkatkan efisiensi reaksi dan massa kritikal dapat dicapai dengan bola yang lebih kecil. Dalam fisika nuklir, massa kritis atau massa genting adalah jumlah terkecil bahan fisi yang memungkinan re...

Ten artykuł dotyczy miasta w obwodzie rostowskim. Zobacz też: Rostów i okręt podwodny „Rostow-na-Donu”. Rostów nad DonemРостов-на-Дону Herb Flaga Państwo  Rosja Obwód  rostowski Burmistrz Zinajda Niejarochina Powierzchnia 348,5 km² Wysokość 50 m n.p.m. Populacja (2020)• liczba ludności• gęstość 1 137 904[1]3265,15 os./km² Nr kierunkowy +7 863 Kod pocztowy 344000–344999 Tablice rejestracyjne 61; 161 Podział miasta 8 rejonów P...

 

Tribunal Constitucional de Chile Sello del TC. LocalizaciónPaís Chile ChileLocalidad Comuna de SantiagoInformación generalSigla TCJurisdicción NacionalTipo Órgano constitucionalTribunal de justiciaSede Huérfanos 1234, SantiagoOrganizaciónPresidente Nancy Yáñez FuenzalidaComposición Véase Composición actual Tribunal ConstitucionalDepende de AutónomoHistoriaFundación 23 de enero de 1970Sitio web oficial[editar datos en Wikidata] Guardia de palacio de la Gendarm...

 

Music that lacks a tonal center or key Atonal redirects here. For the ruler of the Mixtec kingdom of Coixtlahuaca, see Atonal II. Ending of Schoenberg's George Lieder Op. 15/1 presents what would be an extraordinary chord in tonal music, without the harmonic-contrapuntal constraints of tonal music.[1] Atonality in its broadest sense is music that lacks a tonal center, or key. Atonality, in this sense, usually describes compositions written from about the early 20th-century to the pres...

National holiday in many countries Heroes' DayObserved byMultiple countries and territoriesTypeNationalDateVariousFrequencyAnnual Heroes' Day or National Heroes' Day may refer to a number of commemorations of national heroes in different countries and territories. It is often held on the birthday of a national hero or heroine, or the anniversary of their great deeds that made them heroes. Angola National Heroes Day in Angola is a holiday in Angola on 17 September, the birthday of the nat...

 

Theonella cylindrica Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Upakerajaan: Parazoa Filum: Porifera Kelas: Demospongiae Spesies: Theonella cylindrica Theonella cylindrica adalah spesies spons yang tergolong dalam kelas Demospongiae. Spesies ini juga merupakan bagian dari kelas Demospongiae, filum Porifera, subregnum Parazoa, dan kingdom Animalia. Seperti spons pada umumnya, spesies ini memiliki tubuh yang berpori dan permukaan yang keras seperti batu. Selain itu, Theonella cylindrica juga dapat m...

 

Hubungan Kuba-Israel Kuba Israel Hubungan Kuba–Israel merujuk kepada hubungan sejarah dan saat ini antara Kuba dan Israel. Kedua negara tersebut tak memiliki hubungan diplomatik resmi sejak 1973. Israel menempatkan Seksi Kepentingan di kedubes Kanada di Havana.[1] Sejarah Hubungan awal Duta Besar Kuba Ricardo Wolf dengan Presiden Israel Yitzhak Ben-Zvi adan Menteri Luar Negeri Golda Meir di Yerusalem, 1960 Sejak pendirian Israel, hubungan antara Kuba dan Israel merenggang. Pada 1919...

Harold Abrahams Medallista olímpico Harold Abrahams en 1921Datos personalesNombre completo Harold Maurice AbrahamsNacimiento Bedford, Reino Unido15 de diciembre de 1899Nacionalidad(es) BritánicoFallecimiento Enfield, Londres14 de enero de 1978 (78 años)Altura 1,70 m (5′ 7″)Peso 61 kg (134 lb)Carrera deportivaDeporte AtletismoEspecialidad 100 m y 200 m               Medallero Juegos Olímpicos Oro ...

 

Indian mortgage lending institution Not to be confused with HDFC Bank. Housing Development Finance Corporation LimitedTypePublicTraded asBSE: 500010NSE: HDFCBSE SENSEX ConstituentNSE NIFTY 50 ConstituentISININE001A01036IndustryFinancial servicesFounded1977; 46 years ago (1977)Defunct1 July 2023; 5 months ago (1 July 2023)FateMerged with HDFC Bank[1]HeadquartersMumbai, Maharashtra, IndiaArea servedIndiaKey peopleDeepak Parekh (Chairman)Keki Mist...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!