წელი |
ფოტო |
ლაურეატი |
ქვეყანა |
კატეგორია |
გამართლება
|
1903
|
|
მარი სკლოდოვსკა-კიური
|
საფრანგეთი
|
ფიზიკა
|
«ექსტრაორდინარული შესაძლებლობების აღიარების ნიშნად, რაც მათ პროფესორ ანრი ბერკელის მიერ მიგნებული რადიაციული მოვლენების თავიანთ ერთობლივ კვლევებში აღმოაჩინეს.
|
1905
|
|
ბერტა ფონ ზუტნერი
|
ავსტრია-უნგრეთი
|
მშვიდობა
|
მშვიდობის საერთაშორისო ბიუროს საპატიო პრეზიდენტი, ბერნი, შვეიცარია.[4].
|
1909
|
|
სელმა ლაგერლეფი
|
შვედეთი
|
ლიტერატურა
|
«კეთილშობილი იდეალიზმის, ცოცხალი წარმოსახვისა და სულიერი აღქმისათვის.»[5]
|
1911
|
|
მარი სკლოდოვსკა-კიური
|
საფრანგეთი
|
ქიმია
|
«რადიუმისა და პოლონიუმის აღმოჩენისათვის»[6]
|
1926
|
|
გრაცია დელედა
|
იტალია
|
ლიტერატურა
|
«მისი იდეალისტურად შთაგონებული წიგნებისათვის, სადაც პლასტიკური სიზუსტით აღიბეჭდა მის კუნძულზე მიმდინარე ცხოვრება და კიდევ იმ ღრმა თანაგრძნობისათვის, რომლითაც ის ადამიანთა პრობლემებს წყვეტდა.»[7]
|
1928
|
|
სიგრიდ უნსეტი
|
ნორვეგია
|
ლიტერატურა
|
«უპირველეს ყოვლისა შუა საუკუნეების ჩრდილოეთის ცხოვრების კოლორიტული აღწერისათვის»[8]
|
1931
|
|
ჯეინ ადამსი
|
აშშ
|
მშვიდობა
|
სოციოლოგი; საერთაშორისო ორგანიზაციის ქალთა საერთაშორისო ლიგა მშვიდობისა და თავისუფლებისათვის პრეზიდენტი[9].
|
1935
|
|
ირენ ჟოლიო-კიური
|
საფრანგეთი
|
ქიმია
|
«ახალი რადიოაქტიული ელემენტების სინთეზირებისათვის»[10]
|
1938
|
|
პერლ ბაკი
|
აშშ
|
ლიტერატურა
|
«ჩინეთში გლეხის ცხოვრების მდიდარი და ჭეშმარიტად ეპიკური აღწერილობებისა და ბიოგრაფიული შედევრებისათვის»[11]
|
1945
|
|
გაბრიელა მისტრალი
|
ჩილე
|
ლიტერატურა
|
«ლირიკული პოეზიისათვის, რომელიც შთაგონებული ძლიერი ემოციებით, თავისი სახელი გახადა სიმბოლო ლათინური ამერიკის ისეალისტური მისწრაფებებისა.»[12]
|
1946
|
|
ემილი ბოლჩი
|
აშშ
|
მშვიდობა
|
ისტორიის ყოფილი პროფესორი და სოციოლოგი; საერთაშორისო ორგანიზაციის ქალთა საერთაშორისო ლიგა მშვიდობისა და თავისუფლებისათვის საპატიო პრეზიდენტი[13].
|
1947
|
|
გერტი კორი
|
აშშ
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«მისი კათოლიკური კონვერსიებისათვის გლიკოგენიа»[14]
|
1963
|
|
მარი გეპერტ-მაიერი
|
აშშ
|
ფიზიკა
|
«ბირთვის გარსის სტრუქტურის აღმოჩენისათვის»[15]
|
1964
|
|
დოროთი ჰოჯკინი
|
დიდი ბრიტანეთი
|
ქიმია
|
«მნიშვნელოვანი ბიოქიმიური ნივთიერებების რენტგენული მეთოდებით მისაღებობის განსაზღვრისათვის">The Nobel Prize in Chemistry 1964. ნობელის ფონდი. ციტირების თარიღი: 2008-10-16.</ref>
|
1966
|
|
ნელი ზაქსი
|
შვედეთი
|
ლიტერატურა
|
«გამორჩეულად ლირიკული და დრამატული ნამუშევრები, რომლებიც ახდენენ ისრაელის ბედის ინტერპრეტაციას»[16]
|
1976
|
|
ბეტი უილიამსი
|
დიდი ბრიტანეთი
|
მშვიდობა
|
ჩრდილოეთ ირლანდიაში მშვიდობისათვის მოძრაობის დამაარსებელი (ინგლ. Northern Ireland Peace Movement)[17]
|
1976
|
|
მეირიდ კორიგანი
|
დიდი ბრიტანეთი
|
მშვიდობა
|
ჩრდილოეთ ირლანდიაში მშვიდობისათვის მოძრაობის დამაარსებელი (Northern Ireland Peace Movement) )[17].
|
1977
|
|
როზალინ სასმენ იელოუ
|
აშშ
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«პეპტიდური ჰორმონების რადიოიმუნური შემუშავებისათვის»[18]
|
1979
|
|
დედა ტერეზა
|
ინდოეთი
|
მშვიდობა
|
«ქველმოქმედების მისიონერების» ლიდერი, კალკუტა[19].
|
1982
|
|
ალვა მიურდალი
|
შვედეთი
|
მშვიდობა
|
ყოფილი მინისტრი; დიპლომატი; მწერალი[20].
|
1983
|
|
ბარბარა მაკ-კლინტოკი
|
აშშ
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«მობილური გენეტიკური ელემენტების აღმოჩენისათვის»[21].
|
1986
|
|
რიტა ლევი-მონტალჩინი
|
იტალია
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ნერვთა ზრდის ფაქტორების აღმოჩენისათვის»[22].
|
1988
|
|
გერტრუდ ელიონი
|
აშშ
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ფარმაკოლოგიაში მნიშვნელოვანი პრინციპების აღმოჩენისათვის»[23]
|
1991
|
|
ნადინ გორდიმერი
|
სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა
|
ლიტერატურა
|
«მისი ბრწყინვალე ეპიკური წერილებისათვის რომელსაც, ნობელის სიტყვით დიდი სარგებელი მოაქვს კაცობრიობისათვის»[24]
|
1991
|
|
აუნ სან სუ ჩი
|
მიანმარი
|
მშვიდობა
|
«მისი დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების არაძალადობრივი ბრძოლისათვის»[25]
|
1992
|
|
რიგობერტა მენჩუ
|
გვატემალა
|
მშვიდობა
|
«იმ მუშაობის აღიარების ნიშნად, რასაც იგი აწარმოებდა მკვიდრი მოსახლეობის სოციალური სამართლიანობისა და ეთნო კულტურულ შერიგების კუთხით»[26]
|
1993
|
|
ტონი მორისონი
|
აშშ
|
ლიტერატურა
|
«მას, ვინც რომანებში შორსმხედველობითა და პოეტურობით გამოირჩევა და ამერიკული რეალობის უმნიშვნელოვანეს ასპექტებს აცოცხლებს.»[27]
|
1995
|
|
ქრისტიანა ნიუსლაინ-ფოლჰარდი
|
გერმანია
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ადრეული ემბრიონოგენეზის გენეტიკური კონტროლის შესახებ მათი აღმოჩენისათვის»[28]
|
1996
|
|
ვისლავა შიმბორსკა
|
პოლონეთი
|
ლიტერატურა
|
«იმ პოეზიისათვის, რომელიც ისტორიულ და ბიოლოგიურ კონტექსტს ირონიული სიზუსტით აძლევს საშუალებას გამოვიდეს სინათლეზე ადამიანური რეალობის ფრაგმენტებში.»[29]
|
1997
|
|
ჯოდი უილიამსი
|
აშშ
|
მშვიდობა
|
«მისი მუშაობისათვის ქვეითსაწინააღმდეგო ნაღმების აკრძალვისათვის»[30]
|
2003
|
|
შირინ ებადი
|
ირანი
|
მშვიდობა
|
«მისი ძალისხმევისათვის დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების საქმეში. იგი თავის ყურადღებას ამახვილებდა ძირითადად ქალებსა და ბავშვებზე»[31]
|
2004
|
|
ელფრიდე იელინეკი
|
ავსტრია
|
ლიტერატურა
|
«მისი გმირებისა და ანტიგმირების, რომანებში იქნება თუ პიესებში, იმ მუსიკალობისათვის, რომელიც განსაკუთრებული ლინგვისტური დარტყმით ახდენს ზეგავლენას საზოგადოებრივ კლიშეებზე და ხელისუფლებისადმი მათ მორჩილებაზე»[32]
|
2004
|
|
ვანგარი მაატაი
|
კენია
|
მშვიდობა
|
«მისი წვლილისათვის მდგრადი განვითარების, დემოკრატიის და მშვიდობის საქმეში»[33]
|
2004
|
|
ლინდა ბაკი
|
აშშ
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ოდორანტის რეცეპტორისა და სენსორული სასუნთქი სისტემის აღმოჩენებისათვის»[34].
|
2007
|
|
დორის ლესინგი
|
დიდი ბრიტანეთი
|
ლიტერატურა
|
«„ქალური გამოცდილების ეპოსის“ შექმნისთვის»[35]
|
2008
|
|
ფრანსუაზ ბარე-სინუსი
|
საფრანგეთი
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსის აღმოჩენისათვის»[36].
|
2009
|
|
ელიზაბეტ ბლეკბერნი
|
ავსტრალია
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ქრომოსომების ტელომერებით და ფერმენტების ტელომერაზებით დაცვის მექანიზმების აღმოჩენისათვის»[37].
|
2009
|
|
კეროლ გრეიდერი
|
აშშ
|
ფიზიოლოგია და მედიცინა
|
«ქრომოსომების ტელომერებით და ფერმენტების ტელომერაზებით დაცვის მექანიზმების აღმოჩენისათვის»[37].
|
2009
|
|
ადა იონათი
|
ისრაელი
|
ქიმია
|
«რიბოსომის ფუნქციისა და სტრუქტურის კვლევისათვის»[38]
|
2009
|
|
ჰერტა მიულერი
|
გერმანია, რუმინეთი
|
ლიტერატურა
|
«მას, ვინც პოეზიაში თავისი კონცენტრირებულობით და პროზაში სიწრფელით დაჩაგრულთა პეიზაჟებს ქმნის პოეზიაში»[39]
|
2009
|
|
ელინორ ოსტრომი
|
აშშ
|
ეკონომიკა
|
«ეკონომიკური ორგანიზაციის დარგში კვლევებისთვის»[40]
|
2011
|
|
ელენ ჯონსონ-სირლიფი
|
ლიბერია
|
მშვიდობა
|
„ქალთა უსაფრთხოებისა და მათი მშვიდობის მშენებლობაში სრულფასოვანი ჩართვისათვის არაძალადობრივი ბრძოლის გამო“.[41]
|
2011
|
|
ლეიმა გბოვი
|
ლიბერია
|
მშვიდობა
|
„ქალთა უსაფრთხოებისა და მათი მშვიდობის მშენებლობაში სრულფასოვანი ჩართვისათვის არაძალადობრივი ბრძოლის გამო“.[41]
|
2011
|
|
ტავაკულ კარმანი
|
იემენი
|
მშვიდობა
|
„ქალთა უსაფრთხოებისა და მათი მშვიდობის მშენებლობაში სრულფასოვანი ჩართვისათვის არაძალადობრივი ბრძოლის გამო“.[41]
|
2013
|
|
ელის მანრო
|
კანადა
|
ლიტერატურა
|
თანამედროვე მოთხრობის ოსტატი[42]
|
2014
|
|
მეი-ბრიტ მოსერი
|
ნორვეგია
|
მედიცინა და ფიზიოლოგია
|
ხელი შეუწყო იმის გაგებას, თუ როგორ ქმნის ტვინი „ჩვენი გარემომცველი სივრცის რუკას და როგორ ვახერხებთ კომპლექსურ გარემოში ორიენტაციას.“[43]
|
2014
|
|
მალალა იუსაფზაი
|
პაკისტანი
|
მშვიდობა
|
ბავშვებისა და ახალგაზრდების უფლებების დარღვევის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის.
|
2015
|
|
ტუ იუიუ
|
ჩინეთი
|
ფიზიოლოგია ან მედიცინა
|
მალარიის მკურნალობის ახალი გზების აღმოჩენისათვის
|
2015
|
|
სვეტლანა ალექსიევიჩი
|
ბელარუსი
|
ლიტერატურა
|
მისი პოლიფონიური ტექსტებისთვის, რომლებიც ჩვენი დროის განსაცდელისა და მხნეობის მონუმენტია
|
2018
|
|
დონა სტრიკლენდი
|
კანადა
|
ფიზიკა
|
ჩირპირებული იმპულსების გაძლიერების მეთოდის შექმნისთვის
|
2018
|
|
ფრენსის არნოლდი
|
აშშ
|
ქიმია
|
ფერმენტების ინჟინერიაში მიმართული ევოლუციის გამოყენების პიონერობისათვის
|
2018
|
|
ნადია მურადი
|
ერაყი
|
მშვიდობა
|
სექსუალური ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლისათვის
|
|
2018
|
|
ოლგა ტოკარჩუკი
|
პოლონეთი
|
ლიტერატურა
|
ნარატიული წარმოსახვისთვის, რომელიც ენციკლოპედიური მონდომებით ასახავს საზღვრების კვეთას, როგორც ცხოვრების ფორმას
|
|
2018
|
|
ესთერ დიუფლო
|
აშშ
|
ეკონომიკა
|
მსოფლიოში სიღარიბესთან ბრძოლაში ექსპერიმენტული მიდგომებისთვის
|
|
2020
|
|
ანდრეა გეზი
|
აშშ
|
ფიზიკა
|
ჩვენი გალაქტიკის ცენტრში სუპერმასიური კომპაქტური ობიექტის აღმოჩენისათვის
|
|
2020
|
|
ემანუელ შარპანტიე
|
საფრანგეთი
|
ქიმია
|
„გენომის რედაქტირების“ მეთოდის შემუშავებისთვის
|
|
2020
|
|
ჯენიფერ დუდნა
|
აშშ
|
ქიმია
|
„გენომის რედაქტირების“ მეთოდის შემუშავებისთვის
|
|
2020
|
|
ლუიზა გლიუკი
|
საფრანგეთი
|
ლიტერატურა
|
მისი შეუცდომელი პოეტური ენისთვის, რომელიც უნივერსალურს ხდის ინდივიდუალურ ეგზისტენციას
|
|
2021
|
|
მარია რესა
|
ფილიპინები აშშ
|
მშვიდობა
|
გამოხატვის თავისუფლების დასაცავად, რაც დემოკრატიისა და ხანგრძლივი მშვიდობის წინაპირობაა
|
|
2022
|
|
კაროლინ ბერტოცი
|
აშშ
|
ქიმია
|
ქიმიური მეთოდების განვითარებისათვის
|
|
2022
|
|
ანი ერნო
|
საფრანგეთი
|
ლიტერატურა
|
გამბედაობისა და მიუკერძოებელი სიცხადისათვის, რითაც პირადი მეხსიერების ფესვებს, განდგომილობასა და კოლექტიურ შეზღუდვებს ააშკარავებს
|