მარია ელიზაბეთ ავსტრიელი (1680-1741)
მარია ელიზაბეთ ავსტრიელი (გერმ. Maria Elisabeth von Österreich; დ. 13 დეკემბერი, 1680, ლინცი, ავსტრია — გ. 26 აგვისტო, 1741, ენო, ბელგია) — ჰაბსბურგთა დინასტიის წარმომადგენელი. საღვთო რომის იმპერატორ ლეოპოლდ I-ისა და დედოფალ ელეონორ მაგდალენა ნოიბურგელის ასული. იოზეფ I-ისა და კარლ VI-ის და, მარია ტერეზიას მამიდა. ავსტრიული ნიდერლანდების შტატჰალტერი 1724 წლიდან გარდაცვალებამდე.
ბიოგრაფია
ადრეული წლები
მარია ელიზაბეთი დაიბადა 1680 წლის 13 დეკემბერს ლინცში. იგი იყო საღვთო რომის იმპერატორ ლეოპოლდ I-ისა და მისი მესამე მეუღლის, დედოფალ ელეონორ მაგდალენა ნოიბურგელის ქალიშვილი. მშობლებმა იგი კარგი განათლებით უზრუნველყვეს. გარდა მშობლიური გერმანულისა, მან კარგად იცოდა: ლათინური, ფრანგული და იტალიური, თუმცაღა იგი არასოდეს გათხოვილა.
შტატჰალტერი
1724 წელს ევგენი სავოიელის რჩევით იგი მისმა ძმამ, იმპერატორმა კარლ VI-მ ავსტრიული ნიდერლანდების შტატჰალტერად დანიშნა. ეს იმას ნიშნავდა, რომ ძმამ მას სამართავად მიაბარა თანამედროვე ბელგია-ლუქსემბურგის ტერიტორიები, რის შემდეგაც იგი სწორედ იქ დასახლდა.
მარია ელიზაბეთი ძალაუფლებიანი ადმინისტრატორი და პოპულარული შტატჰალტერი იყო. მისი დამოუკიდებელი პოლიტიკა ყოველთვის არ იყო შეთანხმებული ვენასთან, თუმცა იმპერატორი მაინც კმაყოფილი იყო მისით. 1727 წლიდან მან წამოიწყო ოსტენდის კამპანია, რომელიც 1731 წელს დაასრულა.
მას საკმარისი ფინანსები ჰქონდა იმისათვის, რომ ბრიუსელის სამეფო კარი კვლავ გამოეცოცხლებინა, სადაც მან კულტურა და მუსიკა შეიტანა. სხვა მმართველთა მსგავსად, ისიც დიდად სწყალობდა ხელოვან ხალხს და მფარველობდა ჟან-ჟოზეფ ფიოკოს, რომელიც მის კარზე 1726-1738 წლებში მსახურობდა.
საბოლოოდ ენოში, კერძოდ კი მარიემონში მან თავისი საზაფხულო რეზიდენცია აიშენა, სადაც გაატარა სიცოცხლის უკანასკნელი წლები.
გარდაცვალება
მარია ელიზაბეთ ავსტრიელი გარდაიცვალა 1741 წლის 26 აგვისტოს მარიემონში, სრულიად მოულოდნელად, 60 წლის ასაკში. თავდაპირველად იგი ბრიუსელში დაკრძალეს, 1749 წელს კი მისმა ძმისწულმა მარია ტერეზიამ იგი ვენაში გადაასვენა და საგვარეულო აკლდამაში დაკრძალა მისი ძმის, კარლ VI-ის გვერდით.
წინაპრები
მარია ელიზაბეთ ავსტრიელის წინაპრები
| | | | | | | | | | | | | | | | |
| 16. კარლ II, ავსტრიის ერცჰერცოგი (=22) |
|
| | | | |
| 8. ფერდინანდ II, საღვთო რომის იმპერატორი | |
|
| | | | | | | |
| 17. მარია ანა ბავარიელი (=23) |
|
| | | | |
| 4. ფერდინანდ III, საღვთო რომის იმპერატორი | |
|
| | | | | | | | | | |
| 18. ვილჰელმ V, ბავარიის ჰერცოგი (=26) |
|
| | | | |
| 9. მარია ანა ბავარიელი | |
|
| | | | | | | |
| 19. რენატა ლოთარინგიელი (=27) |
|
| | | | |
| 2. ლეოპოლდ I, საღვთო რომის იმპერატორი | |
|
| | | | | | | | | | | | | |
| 20. ფილიპე II, ესპანეთის მეფე |
|
| | | | |
| 10. ფილიპე III, ესპანეთის მეფე | |
|
| | | | | | | |
| 21. ანა ავსტრიელი |
|
| | | | |
| 5. მარია ანა ესპანელი | |
|
| | | | | | | | | | |
| 22. კარლ II, ავსტრიის ერცჰერცოგი (=16) |
|
| | | | |
| 11. მარგარეტ ავსტრიელი | |
|
| | | | | | | |
| 23. მარია ანა ბავარიელი (=17) |
|
| | | | |
| 1. მარია ელიზაბეთ ავსტრიელი | |
|
| | | | | | | | | | | | | | | | |
| 24. ფილიპ ლუდვიგი, ნოიბურგის პფალცგრაფი |
|
| | | | |
| 12. ვოლფგანგ ვილჰელმი, ნოიბურგის პფალცგრაფი | |
|
| | | | | | | |
| 25. ანა კლეველი |
|
| | | | |
| 6. ფილიპ ვილჰელმი, კურპფალცის კურფიურსტი | |
|
| | | | | | | | | | |
| 26. ვილჰელმ V, ბავარიის ჰერცოგი (=18) |
|
| | | | |
| 13. მაგდალინა ბავარიელი | |
|
| | | | | | | |
| 27. რენატა ლოთარინგიელი (=19) |
|
| | | | |
| 3. ელეონორ მაგდალენა ნოიბურგელი | |
|
| | | | | | | | | | | | | |
| 28. ლუდვიგ V, ჰესენ-დარმშტადტის ლანდგრაფი |
|
| | | | |
| 14. გეორგ II, ჰესენ-დარმშტადტის ლანდგრაფი | |
|
| | | | | | | |
| 29. მაგდალენა ბრანდენბურგელი |
|
| | | | |
| 7. ელიზაბეთ ამალია ჰესენ-დარმშტადტელი | |
|
| | | | | | | | | | |
| 30. იან გეორგ I, საქსონიის კურფიურსტი |
|
| | | | |
| 15. სოფია ელეონორა საქსონიელი | |
|
| | | | | | | |
| 31. მაგდალენა სიბილა პრუსიელი |
|
| | | | |
ლიტერატურა
- Heinrich Benedikt: Als Belgien österreichisch war. Herold, Wien, München 1965, S. 83–91.
- Gigi Beutler: Die Kaisergruft, Wien 2001
- Brigitte Hamann: Maria Elisabeth. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 16, Duncker & Humblot, Berlin 1990, ISBN 3-428-00197-4, S. 190 f. (Digitalisat).
- Marie Elisabeth. In: Brigitte Hamann (Hrsg.): Die Habsburger. Ueberreuter, Wien 1988, ISBN 3-8000-3247-3, S. 319f.
- Charles Piot: Marie-Elisabeth. In: Biographie Nationale de Belgique, Bd. 13 (1894–95), Sp. 727–731.
- Cécile Douxchamps-Lefevre: Marie-Élisabeth. In: Nouvelle Biographie nationale de Belgique, Bd. 2 (1990), S. 267–270.
ავსტრიის ერცჰერცოგინიები დაბადებით |
---|
| I თაობა | |
---|
| II თაობა | |
---|
| III თაობა | |
---|
| IV თაობა |
- ელიზაბეთი, პოლონეთის დედოფალი
- მარგერეტი, პარმისა და ფლორენციის ჰერცოგინია
- მარია, საღვთო რომის იმპერატრიცა
- ანა, ბავარიის ჰერცოგინია
- მარია, იულიხ-კლევ-ბერგის ჰერცოგინია
- კათარინა, პოლონეთის დედოფალი
- ელეონორა, მანტუას ჰერცოგინია
- ხუანა, პორტუგალიის პრინცესა
- ბარბარა, ფერარას ჰერცოგინია
- იოჰანა, ტოსკანის დიდი ჰერცოგინია
|
---|
| V თაობა |
- ისაბელ კლარა ეუხენია, ნიდერლანდების შტატჰალტერი
- კატალინა მიკაელა, სავოიის ჰერცოგინია
- ანა, ესპანეთის დედოფალი
- ელიზაბეთი, საფრანგეთის დედოფალი
- მარგარეტი
- მარია
- ანა, საღვთო რომის იმპერატრიცა
- ანა, პოლონეთის დედოფალი
- მარია კრისტინა, ტრანსილვანიის პრინცესა
- კათარინა რენატა
- გრეგორია მაქსიმილიანა
- ელეონორა
- მარგარეტი, ესპანეთის დედოფალი
- კონსტანცია, პოლონეთის დედოფალი
- მარია მაგდალინა, ტოსკანის დიდი ჰერცოგინია
|
---|
| VI თაობა | |
---|
| VII თაობა | |
---|
| VIII თაობა | |
---|
| IX თაობა | |
---|
| X თაობა | |
---|
| XI თაობა | |
---|
| XII თაობა |
- მარია ლუიზა, საფრანგეთის დედოფალი
- მარია ლეოპოლდინა, ბრაზილიისა და პორტუგალიის დედოფალი
- მარია კლემენტინა, სალერნოს ჰერცოგინია
- მარია ლუიზა, ტოსკანის პრინცესა
- მარია ტერეზია, სარდინიის დედოფალი
- მარია კაროლინა, საქსონიის კრონპრინცესა
- მარია ანა
- მარია ტერეზია, ორი სიცილიის დედოფალი
- მარია ტერეზა, შამბორის გრაფინია
- ადელჰაიდი, სარდინიის დედოფალი
- მარია ბეატრიქსი, მონტისონის გრაფინია
- მარია კაროლინა
- მარია ფრანცისკა
- მარია ჰენრიეტა, ბელგიის დედოფალი
|
---|
| XIII თაობა | |
---|
| XIV თაობა |
- გიზელა, ბავარიის პრინცესა
- მარია ვალერია, ტოსკანის პრინცესა
- მარგარეთე სოფია, ვიურტემბერგის ჰერცოგინია
- მარია ანუნსიატა
- ელიზაბეთ ამალია, ლიხტენშტაინის პრინცესა
- მარია ანტონია
- ლუიზა, საქსონიის კრონპრინცესა
- მარია ტერეზია
- კაროლინა მარია, საქსენ-კობურგ-გოთას პრინცესა
- მარია იმაკულატა, ვიურტემბერგის ჰერცოგინია
- მარია კრისტინა, სალმ-სალმის პრინცესა
- მარია ანა, ბურბონ-პარმას პრინცესა
- მარია ჰენრიეტა, ჰოენლოჰ-შლინგშფიურსტის პრინცესა
- იზაბელა, ბავარიის პრინცესა
- მარია ალისა, ბეზენჰაიმის ბარონესა
- ელეონორა
- რენატა, რაძივილის პრინცესა
- მეკტილდისა, ჩარტორისკას პრინცესა
|
---|
| XV თაობა | |
---|
| XVI თაობა | |
---|
|
|
|