1968

Historio 19ma yarcento20ma21ma yarcento

Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a 1950a • 1960a • 1970a • 1980a • 1990a 2000a

Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 1906 • 1907 • 1908 • 1909 • 1910 1911 • 1912 • 1913 • 1914 • 1915 1916 • 1917 • 1918 • 1919 • 1920 1921 • 1922 • 1923 • 1924 • 1925 1926 • 1927 • 1928 • 1929 • 1930 1931 • 1932 • 1933 • 1934 • 1935 1936 • 1937 • 1938 • 1939 • 1940 1941 • 1942 • 1943 • 1944 • 1945 1946 • 1947 • 1948 • 1949 • 1950 1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955 1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960 1961 • 1962 • 1963 • 1964 • 1965 1966 • 1967 • 1968 • 1969 • 1970 1971 • 1972 • 1973 • 1974 • 1975 1976 • 1977 • 1978 • 1979 • 1980 1981 • 1982 • 1983 • 1984 • 1985 1986 • 1987 • 1988 • 1989 • 1990 1991 • 1992 • 1993 • 1994 • 1995 1996 • 1997 • 1998 • 1999 • 2000

La yaro 1968 (MCMLXVIII per Romala algarismi) esis bisextila yaro komencinta ye lundio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 968ma yaro di la duesma yarmilo, la 68ma yaro di la 20ma yarcento, e la 9ma yaro di la yari 1960a.

Eventi

Kosmo

• 7ma di januaro - Usa lansas kosmoprobilo Surveyor 7 aden kosmo vers la Luno.
• 11ma di oktobro - Kosmoprobilo Apollo 7 sendesas aden kosmo kun kruo ek 3 astronauti.
• 21ma di decembro - Kosmoprobilo Apollo 8 sendesas aden kosmo til l'orbito di la Luno.
• 24ma di decembro - Apollo 8 kun astronauti James Lovell, Frank Borman e William Anders eniras l'orbito di Luno e kompletigas 10 orbiti.^[1]

Europa

• 5ma di januaro - Printempo di Praha: Alexander Dubček divenas chefministro di Chekoslovakia.
• 12ma til la 18ma di januaro - Uragano Low Q, kun venti di plu kam 160 km/h frapas Skotia e produktas 20 morti, di qui 9 morti en Glasgow.^[2]
• 15ma di januaro - Ter-tremo en Sicilia kun forteso 5.5 che skalo di Richter produktas 231 morti.^[3]
• 27ma di januaro - Franca submara navo Minerva sinkas che gulfo di Lion, cirkume 45 km sude de Toulon, kun 52 kruani en nave. Lua restaji trovesos erste ye la 22ma di julio 2019.^[4]
• 6ma til la 18ma di februaro - Vintrala Olimpiala Ludi eventas en Grenoble, Francia.
• 2ma di mayo - En Francia komencas demonstri di studenti di Mayo 1968.
• 13ma di mayo - Franca laboristi e cirkume 800 000 studenti facas 1-dia striko en Paris.^[5]
• 5ma di agosto - La kanalo di Saimaa inauguresas en la nuna formo.
• 20ma di agosto - Chekoslovakia invadesas da 200 000 soldati e 5 000 tanki de pakto di Warszawa por finar la politikala libereso.
• 31ma di decembro - Unesma flugo dil aeroplano Tupolev Tu-144.

Azia

• 21ma di januaro - Milito di Vietnam: komencas la batalio di Khe Sahn.
• 30ma di januaro -[Milito di Vietnam: Komencas tale nomizita "atako di Tet", en Sud-Vietnam: Viet Cong e Nord-Vietnam lansas surprizoatako kontre la trupi di Sud-Vietnam, Usa e lua federiti en diversa Sud-Vietnamana urbi.^[6]
• 1ma di februaro - Nguyễn Văn Lém, membro di Viet Cong, ocidesas da Sud-Vietnamana policisto avan televizion-kameri
• 11ma di februaro - Eventas frontierala konflikti inter Israel e Jordania.
• 7ma di marto - Milito di Vietnam: Unesma batalio di Saigon komencas.
• 16ma di marto - Masakro di My Lai da Usana soldati produktas plu kam 300 morti che vilajo My Lai.^[7]
• 15ma di agosto - Ter-tremo frapas Sulawesi, Indonezia, e produktas 68.200 morti.
• 31ma di agosto - Ter-tremo kun forteso 7.3 che skalo di Richter frapas Iran e produktas de 12 000 til 20 000 morti.
• 31ma di decembro - En Agata, Siberia, on mezuras la maxim granda atmosferala preso de la historio: 1083 hPa.

Afrika

• 12ma di marto - Maurico divenas nedependanta.
• 6ma di septembro - Swazilando (nune Eswatini) divenas nedependanta de Unionita Rejio.
• 12ma di oktobro - Equatorala Guinea divenas nedependanta de Hispania.

Nord-Amerika

• 4ma di aprilo - Protestanta pastoro Martin Luther King asasinesas en Memphis, Tennessee.^[8]
• 11ma di aprilo - Unesma pre-prizento di muzikala pleado Hair en Broadway.
• 5ma di junio - Robert Kennedy pafesas e vundesas mortale. Ilu mortos la sequanta dio.^[9]
• 2ma di oktobro - En México, Mexikia, konflikti inter militisti e studenti en stradi produktas plu kam 25 morti.^[10]
• 12ma til la 27ma di oktobro - Olimpiala Ludi eventas en México, Mexikia.

Central Amerika

• 29ma di julio - Volkano Arenal eruptas en Kosta Rika.

Oceania

• 31ma di januaro - Hammer DeRoburt deklaras Nauru nedependanta de Australia.
• Tasmania abolisas mortopuniso.

Naski

Cuba Gooding Jr.

• 2ma di januaro - Cuba Gooding Jr., Usan aktoro
• 5ma di januaro - DJ BoBo, Suisa kantisto, kompozisto e muzikala produktisto
• 11ma di januaro - Benjamin List, Germana kemiisto, Nobel-laureato
• 12ma di januaro - Ilya Smirin, Bielorusa shakoludistulo
• 14ma di januaro - LL Cool J, Usana kantisto di rap
• 15ma di januaro - Andrea Holíková, Cheka tenisistino
• 20ma di januaro - Muhammedkaliy Abilgaziyev, chefministro di Kirgizistan
• 24ma di januaro - Mary Lou Retton, Usana gimnastikistino
• 27ma di januaro - Mike Patton, Usana muzikisto, kompozisto ed aktoro (Faith No More, Mr. Bungle, Fantômas, Tomahawk, e Lovage)
• 1ma di februaro - Lisa Marie Presley, Usana kantistino, filiino di Elvis Presley
• 18ma di februaro - Molly Ringwald, Usana aktorino
• 2ma di marto - Daniel Craig, Britanian aktoro
• 4ma di marto - Kyriakos Mitsotakis, Chefministro di Grekia
• 4ma di marto - Patsy Kensit, Britanian aktorino e kantistino
• 5ma di marto - György Gordon Bajnai, chefministro di Hungaria
• 5ma di marto - Ambrose Dlamini, chefministro di Eswatini (m. 2020)
• 6ma di marto - Moira Kelly, Usan aktorino
• 16ma di marto - David William Cross MacMillan, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato
• 29ma di marto - Lucy Lawless, Nova-Zelandan aktorino e kantistino

Céline Dion

• 30ma di marto - Céline Dion, Kanadana kantistino
• 31ma di marto - Reza Attaran, Iranan aktoro
• 1ma di aprilo - Alexander Stubb, chefministro di Finlando
• 8ma di aprilo - Patricia Arquette, Usan aktorino
• 13ma di aprilo - Jørn Stubberud, Norvegiana muzikisto (Mayhem)
• 15ma di aprilo - Vano Merabishvili, chefministro di Gruzia
• 16ma di aprilo - Martin Dahlin, Sueda futbalisto

Ashley Judd

• 16ma di aprilo - Barbara Sarafian, Belga aktorino
• 19ma di aprilo - Ashley Judd, Usan aktorino
• 23ma di aprilo - Timothy McVeigh, Usana teroristo (m. 2001)
• 29ma di aprilo - Kolinda Grabar-Kitarović, prezidantino di Kroatia
• 4ma di mayo - Andrei Kurnyavka, Kirgiziana boxisto
• 5ma di mayo - Bohdana Froliak, Ukrainana kompozisto
• 7ma di mayo - Eagle-Eye Cherry, sueda kantisto
• 7ma di mayo - Pavel Geffert, Chekoslovakiana e Cheka hokeisto

Traci Lords

• 7ma di mayo - Traci Lords, Usan aktorino, skriptistino e kantistino
• 9ma di mayo - Marie-José Pérec, Franc atletino
• 9ma di mayo - Scott Pruitt, Usana politikisto
• 13ma di mayo - Scott Morrison, chefministro di Australia

Kylie Minogue

• 28ma di mayo - Kylie Minogue, Australiana kantistino, dansistino ed aktorino
• 30ma di mayo - Zacarias Moussaoui, Franca teroristo
• 1ma di junio - Jason Donovan, Australian aktoro e kantisto
• 4ma di junio - Faizon Love, Kuban-Usana aktoro e komediisto
• 11ma di junio - Princulo Alois la 3ma di Liechtenstein
• 14ma di junio - Uhnaagiyn Hürelsüh, chefministro di Mongolia
• 20ma di junio - Mateusz Morawiecki, chefministro di Polonia
• 24ma di junio - Baris Gelfand, Bielorusa shakoludistulo
• 26ma di junio - Guðni Thorlacius Jóhannesson, prezidanto di Islando
• 26ma di junio - Jovenel Moïse, prezidanto di Haiti (m. 2021)
• 3ma di julio - Ramush Haradinaj, chefministro di Kosovo
• 7ma di julio - Jorja Fox, Usan aktorino

Brandi Chastain

• 21ma di julio - Brandi Chastain, Usana futbalisto
• 9ma di agosto - Gillian Anderson, Usana-Britanian aktorino
• 14ma di agosto - Shavkathoja Abdurahmanov, Kirgiziana futbalistulo
• 24ma di agosto - Andreas Kisser, Braziliana kantisto (Sepultura)
• 27ma di agosto - Cătălin Predoiu, chefministro di Rumania
• 1ma di septembro - Mohammad Atta, Egiptiana teroristo (m. 2001)
• 7ma di septembro - Taalaibek Kadiraliyev, Kirgiziana boxisto
• 10ma di septembro - Guy Ritchie, Britaniana filmifisto
• 12ma di septembro - Paul F. Tompkins, Usan aktoro, komediisto e skriptisto
• 17ma di septembro - Anastacia, Usana kantistino e kompozistino
• 19ma di septembro - Lila Downs, Mexikiana kantistino
• 22ma di septembro - Mihai Răzvan Ungureanu, chefministro di Rumania

Will Smith

• 25ma di septembro - Will Smith, Usan aktoro e muzikisto
• 27ma di septembro - Mari Kiviniemi, chefministrino di Finlando
• 28ma di septembro - Mika Häkkinen, Finlandan automobilisto
• 28ma di septembro - Naomi Watts, Britanian aktorino
• 2ma di oktobro - Jana Novotná, Cheka tenisistino (m. 2017)

Ziggy Marley

• 17ma di oktobro - Ziggy Marley, Jamaikana kantisto, filiulo di Bob Marley
• 18ma di oktobro - Michael Stich, Germana tenisisto
• 28ma di oktobro - Juan Orlando Hernández, prezidanto di Honduras^[11]
• 8ma di novembro - Parker Posey, Usan aktorino
• 20ma di novembro - Andrei Harlov, Rusa shakoludisto (m. 2014)
• 27ma di novembro - Ceyen-Oidovin Cerennyam, Mongoliana boxisto
• 27ma di novembro - Oxana Grishina, Rusa biciklistino
• 11ma di decembro - Emmanuelle Charpentier, Franca biokemiisto, Nobel-laureato
• 2ma di decembro - Jiří Dopita, Chekoslovakiana e Cheka hokeisto
• 2ma di decembro - Lucy Liu, Usan aktorino
• 13ma di decembro - Alexandre de Moraes, Braziliana judiciisto
• 18ma di decembro - Alejandro Sanz, Hispana kantisto
• Évariste Ndayishimiye, prezidanto di Burundi

Morti

Cuno Hoffmeister

• 2ma di januaro - Cuno Hoffmeister, German astronomo (n. 1892)
• 4ma di januaro - Joseph Pholien, chefministro di Belgia (n. 1884)
• 15ma di januaro - Alberto Denti di Pirajno, Italiana skriptisto, mediko e gastronomo (n. 1886)
• 16ma di januaro - Panagiotis Pulitsas, chefministro di Grekia (n. 1881)
• 22ma di januaro - Duke Kahanamoku, Usana natisto (n. 1890)
• 29ma di januaro - Tsuguharu Foujita, Japoniana-Franciana piktisto (n. 1886)
• 4ma di februaro - Neal Cassady, Usana skriptisto (n. 1926)
• 11ma di februaro - Jacob Steinhardt, Germana-Israelana piktisto (n. 1887)
• 21ma di februaro - Howard Walter Florey, Australiana farmakologiisto, Nobel-laureato (n. 1898)
• 25ma di februaro - Camille Huysmans, chefministro di Belgia (n. 1871)
• 1ma di marto - Leroy De Maistre, Australiana piktisto (n. 1894)
• 11ma di marto - Bernhard Bleeker, Germana skultisto (n. 1881)
• 15ma di marto - Khuang Abhaiwongse, chefministro di Tailando (n. 1902)
• 16ma di marto - Gunnar Ekelöf, Sueda skriptisto (n. 1907)
• 20ma di marto - Carl Theodor Dreyer, Dana filmifisto (n. 1889)
• 27ma di marto - Yuri Gagarin, Sovietiana kosmonauto (n. 1934)
• 1ma di aprilo - Lev Davidovich Landau, Rusa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1908)

Martin Luther King

• 4ma di aprilo - Martin Luther King Junior, Usana pastoro, Nobel-laureato (n. 1929)^[8]
• 11ma di aprilo - Juan Antonio Iribarren, prezidanto di Chili (n. 1885)^[12]
• 19ma di aprilo - Josefina Tanganelli Plana, Hispana (Kataluniana) piktistino (n. 1904)
• 6ma di mayo - Toivo Mikael Kivimäki, chefministro di Finlando (n. 1886)
• 16ma di mayo - Karol Kot, Polona serial ocidero (n. 1946)
• 28ma di mayo - Kees van Dongen, Nederlandana-Franciana piktisto (n. 1877)
• 1ma di junio - Helen Keller, blinde-surde naskinta skriptisto e politikal aktivisto (n. 1880)
• 6ma di junio - Robert Kennedy, Usana politikisto, asasinita (n. 1925)
• 14ma di junio - Salvatore Quasimodo, Italiana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1901)
• 15ma di junio - Wes Montgomery, Usana gitaristo di jazo (n. 1923)
• 27ma di junio - Marguerite Zorach, Usana piktistino (n. 1887)
• 14ma di julio - Ilias Tsirimokos, chefministro di Grekia (n. 1907)
• 18ma di julio - Corneille Heymans, Belga biologiisto, Nobel-laureato (n. 1892)
• 23ma di julio - Henry Hallett Dale, Britaniana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1875)^[13]

Otto Hahn

• 28ma di julio - Otto Hahn, Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1879)
• 16ma di agosto - Mikalai Sadkovich, Bielorusa filmifisto (n. 1907)
• 19ma di agosto - George Gamow, Rus-Usana fizikisto (n. 1904)
• 7ma di septembro - Lucio Fontana, Arjentiniana-Italiana piktisto (n. 1899)
• 2ma di oktobro - Marcel Duchamp, Franca artisto (n. 1887)
• 3ma di oktobro - Arnold Blanch, Usana piktisto (n. 1896)
• 18ma di oktobro - Ernest Buckmaster, Australiana piktisto (n. 1897)
• 27ma di oktobro - Lise Meitner, Austriana fizikistino (n. 1878)
• 1ma di novembro - Georgios Papandreou, chefministro di Grekia (n. 1888)
• 4ma di novembro - Michel Kikoine, Lituaniana-Franciana piktisto (n. 1892)
• 24ma di novembro - István Dobi, chefministro di Hungaria (n. 1898)
• 28ma di novembro - Enid Blyton, Britaniana skriptistino por pueri (n. 1897)
• 16ma di decembro - Bogdan Arnold, Polona serial ocidero (n. 1933)
• 20ma di decembro - John Steinbeck, Usana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1902)^[14]
• 30ma di decembro - Trygve Lie, unesma chef-sekretario (1946-1952) dil Unionita Nacioni, Norvegiano (n. 1896)

Nobel-laureati

• Fiziko: Luis Walter Álvarez
• Kemio: Lars Onsager
• Fiziologio o Medicino: Robert W. Holley, H. Gobind Khorana e Marshall W. Nirenberg
• Literaturo: Yasunari Kawabata
• Paco: René Cassin

Referi

1. 1968: First astronauts orbit Moon - Publikigita da BBC. URL vidita ye 21ma di oktobro 2018. 
2. Great Glasgow Storm - Monday 15 January 1968 - Publikigita da Met Office. URL vidita ye 20ma di marto 2012. 
3. Italy: The Day the Earth Shook - Publikigita da Time. Dato di publikigo: 26ma di januaro 1968. URL vidita ye 2ma di agosto 2011. 
4. French submarine found 50 years after disappearance - Dato di publikigo: 22ma di julio 2019. URL vidita ye 17ma di septembro 2019. 
5. 1968: Workers join Paris student protest - Publikigita da BBC. URL vidita ye 12ma di septembro 2016. 
6. Tet Offensive begins - Publikigita da History.com. URL vidita ye 12ma di septembro 2016. 
7. Na guerra, racismo impera, diz jornalista que revelou massacre no Vietnã - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 16ma di marto 2018. 
8. 1968: Martin Luther King shot dead - Publikigita da BBC. URL vidita ye 1ma di januaro 2017. 
9. On This Day: Robert F. Kennedy Shot - Publikigita da Finding Dulcinea. URL vidita ye 12ma di septembro 2016. Idiomo: Angla.
10. 1968: Student riots threaten Mexico Olympics - Publikigita da BBC. URL vidita ye 16ma di oktobro 2016. 
11. Juan Orlando, empresario y político que sueña con gobernar Honduras - Publikigita da Elheraldo.hn. URL vidita ye 18ma di decembro 2017. 
12. Diccionario Crítico de Juristas Españoles, Portugueses y Latinoamericanos: (Hispánicos, Brasile, Peláez, Manuel J., Dir., Isbn: 9788461149650 -
13. Sir Henry Dale - Biography - Publikigita da Nobelprize.org. URL vidita ye 16ma di julio 2016. Idiomo: Angla.
14. John Steinbeck|Biography, Books, Novels, Movies &Facts - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. Idiomo: Angla.