12ma di septembro
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
La 12ma di septembro esas la 255ma dio di la yaro (256ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 110 dii til la fino di la yaro.
Dio
Eventi
- 1683 - Che batalio di Kahlenberg, rejo di Polonia Jan la 3ma Sobieski komandas 70 000 soldati, ruptas Otomana siejo kontre Wien, e forchasas la siejanti.
- 1749 - En Kingston upon Thames, Anglia, eventas l'unesma basbalo-partio.
- 1829 - Rusa imperio ed Otoman imperio signatas kontrato che Adrianopolis, e la milito pri nedependo Greka finas.
- 1914 - Unesma mondomilito: Granda kombato apud rivero Marne finas.
- 1940 - Kaverno en Lascaux, sud-westala Francia, kontenanta multa pre-historiala pikturi, deskovresas da quar yunuli e lia hundo.
- 1945 - Japoniani formale kapitulacas en Singapur.
- 1961 - L'Organizuro pri Afrikana Uniono (OAU) fondesas en Antananarivo, Madagaskar.
- 1970 - Militanti de la Fronto Populala pri la Libereso di Palestina (FPLP) explozas tri kidnapita avioni en la dezerto di Jordania, di qui du kaptesis ye la 6ma di septembro ed 1 ye la 9ma di septembro. Nula gajo-homi mortis o vundesis.[1]
- 1974 - En Etiopia, armeo kaptas la povo del imperiestro Haile Selassie.
- 1977 - En Sudafrika, Steve Biko mortas en karcero di la polico dil rejimo di apartheid.[2]
- 1979 - Volkano Etna eruptas e produktas 12 morti en Italia.
- 1980 - En Turkia, militisto Kenan Evren kaptas la povo.
- 1990 - Usa, Unionita Rejio, Francia e Sovietia plus la du Germania paktas pri paco en Moskva. Tale l'okupo di Germania finas e Germania povas unionar.
- 2002 - Prezidanto di Usa George W. Bush konferas en Unionita Nacioni demandante opozar Irak.
- 2005 - Disney-lando inauguresas en Hong Kong.
- 2016 - Segun l'Unionita Nacioni, adminime 133 personi ja mortis e 395 plusa homi desaparis en Nord-Korea pro la severa inundadi en la nordesto di la lando.[3]
- 2019 - Adminime 11 personi mortas pro incendio en privata hospitalo che Rio de Janeiro, Brazilia.[4]
- 2022 - Azerbaijan atakas pozicioni an la frontiero kun Armenia, proxim urbi Vardenis, Goris, Sotk e Jermuk, ed okupas kelka arei. L'atako produktas la morto di 49 Armeniani e 50 Azerbaijanani.[5]
Naski
- 1494 - Rejulo François la 1ma di Francia (m. 1547)
- 1810 - Ernest Courtot de Cissey, militisto e chefministro di Francia (m. 1882)
- 1852 - Herbert Henry Asquith, chefministro di Unionita Rejio (m. 1928)
- 1857 - George Hendrik Breitner, Nederlandana piktisto (m. 1923)
- 1867 - Carlos Eugenio Restrepo, prezidanto di Kolumbia (m. 1937)
- 1874 - Ricardo Leoncio Elías Arias, Peruana politikisto (m. 1951)
- 1888 - Maurice Chevalier, Franca kantisto (m. 1972)
- 1897 - Irène Joliot-Curie, Franca kemiistino, Nobel-laureato (m. 1956)
- 1902 - Juscelino Kubitschek de Oliveira, prezidanto di Brazilia (m. 1976)
- 1912 - Stanisław Lem, Polona skriptisto (m. 2006)
- 1913 - Jesse Owens, Usan atleto (m. 1980)
- 1914 - Desmond Llewelyn, Britanian aktoro (m. 1999)
- 1920 - Aleksander Kobzdej, Polona piktisto (m. 1972)
- 1921 - Stanisław Lem, Polona skriptisto (m. 2006)
- 1930 - Akira Suzuki, Japoniana kemiisto, Nobel-laureato
- 1940 - Joachim Frank, Germana-Usana biofizikisto, Nobel-laureato pri kemio
- 1941 - Eberhard Scholz, Germana Idisto
- 1944 - Barry White, Usana kantisto e kompozistulo (m. 2003)
- 1945 - Richard Thaler, Usan ekonomikisto, Nobel-laureato
- 1951 - Bertie Ahern, chefministro di Republiko Irlando
- 1954 - Jocelyne Béroard, Martinikana kantistino (Kassav')
- 1957 - Hans Zimmer, Germana kompozisto e muzikala produktisto
- 1960 - Barham Salih, prezidanto di Irak
- 1964 - Elina Svitolina, Ukrainana tenisistino
- 1967 - Alexandr Shabalov, Latva shakoludisto
- 1968 - Paul F. Tompkins, Usan aktoro, komediisto e skriptisto
- 1977 - James McCartney, Britaniana muzikisto e kompozisto
- 1986 - Emmy Rossum, Usan aktorino
- 1988 - Norjmoogiyn Cedenbal, Mongoliana futbalisto
- 1995 - Steven Gardiner, Bahaman atleto pri 400-metra kurado
- 1995 - Leonie Tepe, Germana aktorino
- 1997 - Pürevsürengiyn Buyanhishig, Mongoliana e Azerbaijanana judoistino
- 2000 - Vladislav Milnikov, Rusa skermistulo
Morti
- 1213 - Rejulo Pedro la 2ma di Aragon (mortigita dum batalio) (n. 1174)
- 1362 - Papo Inocentius la 6ma (n. 1282 o 1295)
- 1660 - Jacob Cats, Nederlandana poeto (n. 1577)
- 1683 - Rejulo Afonso la 6ma di Portugal (n. 1643)
- 1764 - Jean-Philippe Rameau, Franca kompozisto (n. 1683)
- 1918 - George Reid, chefministro di Australia (n. 1845)
- 1957 - José Lins do Rego, Braziliana skriptisto de Modernista periodo (n. 1901)
- 1977 - Steve Biko, Sudafrikana politikal aktivisto (n. 1946)[2]
- 1981 - Eugenio Montale, Italiana poeto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1896)
- 1992 - Anthony Perkins, Usan aktoro (n. 1932)
- 1996 - Ernesto Geisel, prezidanto di Brazilia (n. 1907)
- 2003 - Johnny Cash, Usana kantisto (n. 1932)[6]
- 2009 - Norman Borlaug, Usana biologiisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1914)
- 2013 - Otto Sander, German aktoro (n. 1941)[7]
- 2014 - Atef Ebeid, chefministro di Egiptia (n. 1932)
- 2019 - ʻAkilisi Pōhiva, chefministro di Tonga (n. 1941)[8]
Referi
|
|