|
1ma di marto
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
La 1ma di marto esas la 60ma dio di la yaro (61ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 305 dii til la fino di la yaro.
Dio
Eventi
- 293 - Imperiestri Valerius Diocletianus e Valerius Maximianus indikas Constantius Chlorus e Gaius Galerius kom cezari. To esas la komenco di la nomizita "Tetrarkeso", konocata kom Quattuor Principes Mundi.
- 492 - Gelasius la 1ma divenas papo.
- 705 - Ioannes la 7ma divenas papo.
- 834 - Louis la 1ma, la pia restauresas kom imperiestro del Imperio di la Franki. Pos lua restauro, ilua filiulo Lothair la 1ma fugas a Burgundia.
- 1131 - Béla la 2ma (Vak), nevulo di Kálmán, divenas rejulo di Hungaria. Ilu kronizesos ye la 28ma di aprilo sam yaro.
- 1565 - En Brazilia, Estácio de Sá fondas Rio de Janeiro.
- 1694 - Angla navo HMS Sussex e 12 plusa navi de lua floto sinkas che Mediteraneo. To produktas cirkume 1200 morti.
- 1700 - Germania e Dania-Norvegia adoptas Gregoriala kalendario.
- 1790 - Lego qua posibligas l'unesma demografiala kontado di Usa signatesas.[1]
- 1803 - Ohio divenas la 17ma Usana stato.
- 1836 - Texas deklaras nedependo de Mexikia.
- 1845 - John Tyler signatas lego qua posibligas Texas divenar stato di Usa.
- 1847 - Usana stato Michigan abolisas mortopuniso.
- 1867 - Nebraska divenas Usana stato.
- 1870 - Milito di Paraguay kontre Brazilia, Arjentinia ed Uruguay finas, pos la morto dil prezidanto Francisco Solano López en kombato. Paraguay esas preske komplete devastata.
- 1920 - Miklós Horthy divenas regento di Hungaria.
- 1923 - Grekia adoptas Gregoriala kalendario.
- 1932 - Japonia proklamas Mandjuria nedependanta stato, kun Puyi kom imperiestro.
- 1943 - Juan José de Amézaga divenas prezidanto di Uruguay.
- 1949 - Indonezia kaptas Yogyakarta de Nederlandani.
- 1954 - Armeal interveno finas en Siria, e Hashim al-Atassi itere divenas prezidanto. Sabri al-Asali divenas chefministro.
- 1954 - Usa probas hidrogena bombo che atolo Bikini.[2]
- 1957 - U Nu divenas chefministro di Burma.
- 1961 - Uganda recevas propra guvernerio e l'unesma elekti eventas en la lando.
- 1975 - En Australia, eventas l'unesma transmiso di televiziono en koloro.
- 1985 - En Uruguay, demokratio riestablisesas, kande prezidanto elektita Julio María Sanguinetti asumas la povo.
- 1986 - En Brazilia, José Sarney anuncas plano Cruzado, ekonomiala programo por kontrolar inflaciono.
- 1992 - En Bosnia e Herzegovina, mohamedani e Kroati votas por nedependo. Interna milito komencas.
- 1994 - Sudafrika transferas la suvereneso sur Walvis Bay a Namibia.
- 1995 - En Polonia, chefministro Waldemar Pawlak renuncas. Ex-komunista Jozef Oleksy sucedas lu.
- 1999 - La pakto pri abnego dil uzo dil landala torpedi efikeskas.
- 1999 - En Zambia, Lusaka, bombo destruktas ambasado di Angola.
- 1999 - En Uganda, le Hutu mortigas ok turisti.
- 2000 - Finlando adoptas nova konstituco.
- 2002 - Spaco-paromo Columbia lansesas. Inter altra skopi, lua kruo sorgos kosmala teleskopo Hubble.
- 2007 - Tornadi frapas la sudo di Usa e produktas adminime 20 morti.
- 2016 - En Usa, 11 stati votas por selektar la kandidati de Republikana e Demokrata partisi a la prezidanteso di Usa.[3]
Naski
- 1105 - Rejulo Alfonso la 7ma di Leon e Kastilia (m. 1157)
- 1445 - Sandro Botticelli, Italiana piktisto (m. 1510)
- 1456 - Rejulo Ulászló la 2ma de Hungaria (m. 1516)
- 1683 - Tsangyang Gyatso, la 6ma dalai-lamao (m. 1706)
- 1807 - Wilford Woodruff, prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (m. 1898)
- 1810 - Frédéric Chopin, Polona-Franciana kompozisto e pianisto (m. 1849)
- 1812 - Nicolae Crețulescu, chefministro di Rumania (m. 1900)
- 1839 - Luigi Pelloux, chefministro di Italia (m. 1924)
- 1858 - Georg Simmel, Germana filozofo e sociologo (m. 1918)
- 1877 - Mary Elizabeth Price, Usana piktistino (m. 1965)
- 1886 - Oskar Kokoschka, Austriana piktistulo e poeto (m. 1980)
- 1892 - Ryunosuke Akutagawa, Japoniana skriptisto (m. 1927)
- 1904 - Glenn Miller, Usana muzikistulo ed orkestrestro (m. 1944)
- 1906 - Phạm Văn Đồng, chefministro di Vietnam (m. 2000)
- 1906 - Abdus Sattar, prezidanto di Bangladesh (m. 1985)
- 1910 - David Niven, Britanian aktoro (m. 1983)
- 1910 - Archer John Porter Martin, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2002)
- 1913 - Ólafur Jóhannesson, chefministro di Islando (m. 1984)
- 1918 - João Goulart, prezidanto di Brazilia (m. 1976)
- 1922 - Ichak Rabin, chefministro di Israel (m. 1995)
- 1927 - Harry Belafonte, Usan aktoro e kantisto
- 1931 - Lamberto Dini, chefministro di Italia
- 1937 - Thomas Cornell, Usana piktisto (m. 2012)
- 1944 - Roger Daltrey, Britaniana kantisto e kompozisto (The Who)
- 1947 - Alan Thicke, Kanadan aktoro (m. 2016)
- 1955 - Denis Mukwege, mediko di la Demokratial Republiko Kongo, Nobel-laureato pri paco
- 1956 - Dalia Grybauskaitė, prezidantino di Lituania
- 1963 - Thomas Anders, Germana kantisto (Modern Talking)
- 1964 - Ibrahim Mohamed Solih, prezidanto di Maldivi
- 1969 - Javier Bardem, Hispan aktoro
- 1981 - Ana Hickmann, Braziliana manekinino e prizentisto di televiziono
- 1981 - Will Power, Australian automobilisto
- 1987 - Kesha, Usana kantistino
- 1987 - Anne Schäfer, Germana tenisistino
- 1989 - Dzmitriy Jirmont, Bielorusiana tenisistulo
- 1989 - Carlos Vela, Mexikiana futbalisto
- 1991 - Marat Adjiniyazov, Kirgiziana futbalistulo
- 1994 - Justin Bieber, Kanadana kantisto
- 1996 - Ye Shiwen, Chiniana natistino
Morti
- 492 - Papo Felix la 3ma
- 965 - Papo Leo la 8ma
- 1868 - Józef Simmler, Polona piktisto (n. 1823)
- 1870 - Francisco Solano López, prezidanto di Paraguay (n. 1827)
- 1890 - Rafael Campo Pomar, prezidanto di Salvador (n. 1813)[4]
- 1897 - Jules de Burlet, chefministro di Belgia (n. 1844)
- 1910 - José Domingo de Obaldía, prezidanto di Panama (n. 1845)
- 1911 - Jacobus Henricus van 't Hoff, Nederlandana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1852)
- 1914 - Carlos Felipe Morales Languasco, prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1867)
- 1925 - Ramon Pichot, Franca piktisto (n. 1871)
- 1938 - Gabriele D'Annunzio, Italiana skriptisto, heroo e politikistulo (n. 1863)
- 1958 - Giacomo Balla, Italiana piktisto (n. 1871)
- 1968 - Leroy De Maistre, Australiana piktisto (n. 1894)
- 1981 - Roberto Francisco Chiari Remón, prezidanto di Panama (n. 1905)
- 1983 - Arthur Koestler, Austriana skriptisto (n. 1905)
- 1995 - Georges J. F. Köhler, Germana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1946)
- 2012 - Lucio Dalla, Italiana kantisto ed aktoro (n. 1943)
- 2019 - Jares Alfioraw, Bielorusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
- 2020 - Ernesto Cardenal, Nikaraguana sacerdoto e poeto (n. 1925)
- 2023 - Just Fontaine, Franca futbalisto (n. 1933)
Referi
|
|
