Ter-tremo o sismo esas geologiala fenomeno. Ter-tremo eventas kande kontinento-plaki movas una vers altra. Ulatempe la tensinta forci di plaki detonas efektigante ter-tremo.
La tremi mezuresas per seismografili e la forteso anuncesas segun skalo di Richter.
Severa tertremi en la mondo
| Kande ol eventis
|
loko
|
forteso segun la
skalo di Richter
|
morti
|
| 11ma di marto 2011
|
nordo di Japonia
|
9
|
plu kam 10.000
|
| 8ma di oktobro 2005
|
nordo di Pakistan
|
7,8
|
plu kam 80.000
|
| 26ma di decembro 2003
|
Bam, Iran
|
6,8
|
plu kam 40.000
|
| januaro 2001
|
Gujarat, India
|
6,9
|
plu kam 20.000
|
| agosto 1999
|
İzmit, Turkia
|
7,5
|
15.000,
posible mem 40.000
|
| 1993
|
Latur, India
|
6,4
|
10.000
|
| 1990
|
provinco Gilan, Iran
|
7,7
|
plu kam 40.000
|
| 1988
|
Spitak, Armenia
|
6,9
|
25.000,
posible mem 60.000
|
| 1976
|
Tangshan, Chinia
|
7,8
|
255.000,
posible mem 650.000
|
| 1948
|
Turkmenistan, Sovietia
|
?
|
110.000
|
| 1927
|
Xining, Chinia
|
8,3
|
200.000
|
| 1923
|
Yokohama e Tokio, Japonia
|
8,3
|
150.000
|
| 1920
|
Gansu, Chinia
|
8,5
|
100.000
|
| 1755
|
Lisboa, Portugal
|
?
|
70.000
|
| 1556
|
Shaanxi, Chinia
|
?
|
830.000
|
Tertremala ondego
Se l' epicentro dil tertremo esas en lito di ula maro od oceano, supra aquo-maso movas tre rapide efektigante ondo. Kande la movanta aquo-maso venas plu basa areo marala, l'energio di ondo koncentras su kreante ondego (cunamio). Che rivala areo l’energioza ondego atakas lando destruktante. L'ondego povas movar mem 800 km/h e kreskar til 10 metri venante rivo.
