Ծնվել է 1951 թվականի սեպտեմբերի 13-ինԼենինգրադում՝ Առաջին բժշկական ինստիտուտի համակուրսեցիների հրեական ընտանիքում[4]։ 1952 թվականին նրա ծնողներն ավարտել են ինստիտուտը, այնուհետև գնացել են ապրելու Արևելյան Ղազախստանում՝ Զիրյանովսկ քաղաքում։ Հայրը՝ Յակով Շմարիևիչ Ռոզենբաումը, ուրոլոգ էր, քաղաքային հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկը, մայրը՝ Սոֆյա Սեմյոնովնա Միլյաևա, մանկաբարձ-գինեկոլոգ էր։ Վեց տարի շարունակ Սաշայի հայրն ու մայրը զբաղվել են Զիրյանովսկի բնակիչների բուժմամբ։ Նույն ժամանակահատվածում ընտանիքում ծնվել է ևս մեկ որդի՝ Վլադիմիր Յակովլևիչ Ռոզենբաումը[5]։
Ընտանիքն ապրում էր Նևսկի պողոտայի N 102 տանը[6]։ Ավարտել է Ապստամբության փողոցում գտնվող դպրոցը՝ N 209-րդը (նախկին Պավլովյան ազնվական օրիորդների ինստիտուտ), ավելի վաղ այստեղ սովորել են նրա ծնողները, հետո՝ դուստրը։ 9-10-րդ դասարաններում սովորել է Վիտեբսկի պողոտայի N 57 հասցեում գտնվող ֆրանսերեն լեզվի խորացված ուսուցմամբ N 351 դպրոցում, որը հաջողությամբ ավարտել է 1968 թվականին։ Այնտեղ նա ակտիվորեն մասնակցել է ինքնագործունեությամբ, և զուգահեռ մասնակցել է երեկոյան երաժշտական դպրոցի դասերին՝ գործիքավորման դասարանում։ Ավարտել է Լենինգրադի N18 մանկական երաժշտական դպրոցը դաշնամուրի և ջութակի դասարանում, նախ՝ Լարիսա Յանովնա Իոֆեի, այնուհետև՝ ուսուցիչ Մարիա Ալեքսանդրովնա Գլուշենկոյի ղեկավարությամբ[5]։ Նրա տատիկի հարևանը կիթառահար Միխայիլ Ալեքսանդրովիչ Մինինն էր, ումից սովորել է հիմունքները, իսկ կիթառ նվագելը սովորել է ինքնուրույն[5]։ Նվագել է ընկերների համար, տանը, բակում։ Ալեքսանդր Յակովլևիչի խոսքով՝ նա «բեմում է հինգ տարեկանից»[7]։ Գնացել է գեղասահքի, 12 տարեկանում տեղափոխվել է «Աշխատանքային ռեզերվներ» բռնցքամարտի բաժին[5]։
1968-1974 թվականներին սովորել է ԼենինգրադիԱռաջին բժշկական ինստիտուտում։ Մինչև հիմա ամեն տարի այնտեղ համերգներ է տալիս։ Հեռացվել է ինստիտուտից, սակայն բանակ չեն զորակոչել վատ տեսողության պատճառով, որից հետո գնացել է հիվանդանոց աշխատելու։ Մեկ տարի անց նա վերականգնվել է ինստիտուտում և ավարտել իր կրթությունը։
1974 թվականին, գերազանց հանձնելով բոլոր պետական քննությունները, Ալեքսանդրը ստացել է թերապևտի դիպլոմ։ Նրա մասնագիտացումը անեսթեզիոլոգիա և ռեանիմատոլոգիան է։ Աշխատել է որպես շտապօգնություն բժիշկ Առաջին ենթակայանում, որը գտնվում է Պրոֆեսոր Պոպովի փողոցի տուն 16/Բ հասցեում՝ հարազատ ինստիտուտից ոչ հեռու[5]։
Սովորել է Ս. Մ. Կիրովի անվան մշակույթի պալատին կից երեկոյան ջազային ուսումնարանում։ Երգեր սկսել է գրել 1968 թվականից՝ ուսանողական ինքնագործ երեկոների, ներկայացումների, վոկալ-գործիքային համույթների և ռոք խմբերի համար։ 1980 թվականին անցում է կատարել պրոֆեսիոնալ էստրադա։ Նվագել է տարբեր խմբերում։
Ռոզենբաումի ընտանեկան կյանքը շուտ է սկսվել, բայց առաջին ամուսնությունը երկար չի տևել։
Մեկ տարի անց Ռոզենբաումը կրկին ամուսնացել է, այս անգամ իր համակուրսեցի Ելենա Սավշինսկայայի հետ, և նրանք դուստր ունեն՝ Աննան։ Ալեքսանդր Ռոզենբաումը ընտրություն ուներ բժշկի մասնագիտության, որով նա արդեն աշխատում էր հինգ տարի և գտել էր իրեն դրանում, և էստրադային կարիերայի միջև։ Նրա ընտրությունը կանգ առավ վերջինի վրա։
Հանդես է եկել «Ծովակալություն», «Արգոնավորդներ»[8], «Վեց երիտասարդ», «Զարկերակ» (Այարով կեղծանունով[9], «Ա. Յա. Ռոզենբաում»-ից) վոկալ-անսամբլային խմբերի և համույթների կազմում։
Որպես մենակատար գործունեության սկիզբը 1983 թվականի հոկտեմբերի 14-ին Ֆ.Է. Ձերժինսկու անվան ՆԳՆ մշակույթի տանը իր ելույթն էր։ Հետագայում նա դարձավ «Ալեքսանդր Ռոզենբաումի ստեղծագործական արվեստանոց» թատրոն-ստուդիայի գեղարվեստական ղեկավարը։
2005 թվականի հունիսի 28-ին հասարակության 50 ներկայացուցիչների թվում ստորագրել է նամակ՝ ի պաշտպանություն «ՅՈՒԿՕՍ»-ի նախկին ղեկավարների դատավճռի[19]։
2009 թվականին, ի թիվս 42 հայտնի պետերբուրգցիների,ստորագրել է նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևին ուղղված բաց նամակ՝ ի աջակցություն «Օխտա-կենտրոն»-ի կառուցման[20]։
2014 թվականին մասնակցել է ուկրաինական վավերագրական «Թագավորական գումարտակի առեղծվածը» ֆիլմի հնչյունավորմանը, նվիրված ԽՍՀՄ զինված ուժերի 108-րդ մոտոհրաձգային դիվիզիայի 682-րդ մոտոհրաձգային գնդի 1-ին գումարտակի կործանմանը 1984 թվականի ապրիլին՝ Աֆղանական պատերազմի ժամանակ։ Այս ֆիլմում Ռոզենբաումը հանդես է գալիս որպես ձայնային տեքստի ընթերցող և «Քարավան»եզրափակիչ երգի կատարող։
2015 թվականի դեկտեմբերին 2013-2014 թվականների ուկրաինական իրադարձությունների վերաբերյալ իր քաղաքական դիրքորոշման և հայացքների համար Ռոզենբաումը ներառվել էր Ուկրաինայի տարածքում «պերսոնա նոն գրատա» համարվող ռուս արտիստների սև ցուցակում[21]։ Ինչպես հայտարարել է երաժիշտը Լեոնիդ Յակուբովիչի«Աստղ «Աստղի» վրա» հաղորդման եթերում, հիմա պարկեշտ մարդու համար անպարկեշտ է այդ ցուցակում չլինելը։ Նա պնդում է, որ շատ առումներով իրեն ձևավորել է Ուկրաինան, որտեղ նա ամեն ամառ գնում էր մանկության տարիներին[22]։ Կիևը համարում է լավագույն քաղաքը հայրենի Սանկտ Պետերբուրգից հետո[23], շատ երգեր է գրել Կիևում[24]։
«Մեծ քաղաք» ընկերության համերգային բաժնի փոխնախագահն է և գեղարվեստական ղեկավարը։
«Կրոնշտադտ» պատմական ժառանգության զարգացման հիմնադրամի խորհրդի նախագահն է։ «Կրոնշտադտի ծովային տաճարի վերականգնումը և այն մարդկանց վերադարձնելը՝ ծառայելու այն գաղափարին, որի համար ստեղծվել է՝ լինել երկրի գլխավոր ծովային տաճարը,- ըստ հիմնադրամի խորհրդի նախագահ Ալեքսանդր Ռոզենբաումի,- համարվում է «սուրբ խնդիր»»[34]։
Հանրային դիրքորոշում
2022 թվականի մայիսին ռուս-ուկրաինական պատերազմը անվանել է «հոգևոր ծանրագույն տրավմա» և «մարդկային վիթխարի ողբերգություն», իսկ Ուկրաինան՝ իր հայրենիքի մի մասը[35]։ Ալեքսանդր Ռոզենբաումը հայտարարել է, որ պատրաստ է հանդես գալ «խաղաղության աղավնու» դերում ու երգել ռուսական և ուկրաինական բանակների վիրավոր զինվորների առջև[36]։ Ռոզենբաումը նաև հայտարարել է, որ «ազատություն չի համարում, երբ մարդիկ չեն կարող իրենց կարծիքը հայտնել ի օգուտ փոքրամասնության, որն իր գաղափարախոսությամբ օկուպացրել է Ուկրաինան» և «օկուպանտներն իրականում Արևմտյան Ուկրաինա են, որը ձևավորված է հավաքական Արևմուտքի փողերով»[37]։
KremlinLeaks միջազգային լրագրողական նախագծի համաձայն՝ իշխանամետ «Ինտեգրացիա» Օլեգ Գազմանովի և Յուլիա Չիչերինայի հետ միասին օգնել է արտիստին գումար հավաքել ԼԺՀ-ի և ԴԺՀ-ի ստորաբաժանումների համար[38]։
Ընտանիք
Հայր՝ Յակով Շմարևիչ Ռոզենբաում (1923 թ․ դեկտեմբերի 23-2018 թվականի փետրվարի 28[39]), բժիշկ-ուրոլոգ։ Ծնվել Է Ուկրաինայի Չեռնիգովի մարզի Նեժինե քաղաքում։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից[40]։ Պատերազմից հետո եղել է քաղաքային հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկը։
Կրտսեր եղբայրը՝ Վլադիմիր Յակովլևիչ Ռոզենբաում (1956 թ․ մարտի 12 - 2005 թ․ հուլիս), աշխատել է որպես շտապօգնության բժիշկ, մահացել է լյարդի ցիռոզից[42]։ Վլադիմիր Ռոզենբաումին նվիրված են «Իմ եղբայր», «Ներիր ինձ», «Հուլիսյան բլյուզ եղբոր և սաքսոֆոնի համար» երգերը։ Վլադիմիր Ռոզենբաումը եղբոր պես կիթառ էր նվագում և երգում։
Դուստրը՝ Աննա Ալեքսանդրովնա Սավշինսկայա (ծնվել է 1976 թվականի հոկտեմբերի 20-ին), բանասեր և պրոֆեսիոնալ թարգմանիչ, ամուսնացել է Իսրայելի քաղաքացի Տիբերիո Չակիի հետ, ով «Գեր Ֆրաեր» գարեջրի ցանցի համասեփականատեր է[44]։
Ստեղծագործական կյանք
Բանաստեղծ և երաժիշտ
Ալեքսանդր Ռոզենբաումը կոմպոզիտոր է, սեփական երգերի հեղինակ-կատարող։ Նրա վաղ երգերից շատերը պատկանում են գողական երգի ժանրին, և նրանց հերոսը ՆԷՊ-ի ժամանակներից հրեական ծագում ունեցող Օդեսայի հետախույզի դասական կերպարն է։ Այս կերպարը ստեղծվել է Իսահակ Բաբելի«Օդեսայի պատմությունների» հիման վրա։ Նրա մի շարք վաղ երգեր կապված են նաև բժշկի աշխատանքի հետ։ Սակայն ինքը՝ Ալեքսանդր Յակովլևիչը, կարծում է, որ աշխատում է «Ռոզենբաում» ժանրում[45][46]։
Բացի այդ, նրա աշխատանքը բնութագրվում է XX դարի հետհեղափոխական տարիների Ռուսաստանի պատմության նկատմամբ հետաքրքրությամբ («Գեներալ Չարնոտայի ռոմանսը»), գնչուական թեմաներով (օրինակ՝ «Գնչուական արյամբ ձիու երգը», «Ախ, եթե հնարավոր լիներ…» երգերը) և կազակությամբ («Կազակներ», «Կուբանյան կազակներ», «Դոնի մոտ, Դոնի վրա»)։ Նրա երգերի մեջ կա նաև փիլիսոփայական քնարերգություն («Մարգարեական ճակատագիր»)։ Չի շրջանցվում նաև ռազմական թեման, որում երգերի մեծ մասը կապված է Հայրենական մեծ պատերազմի հետ («Ես հաճախ արթնանում եմ լռության մեջ», «Ուղեկցիր ինձ, հայր, պատերազմ…» և այլն), ծովային թեման («38 հանգույց», «Ծեր ականակրի երգը»)։ Ստեղծագործության հատուկ մաս նվիրված Է Աֆղանստանի պատերազմին (««Սև կակաչի» օդաչուի մենախոսությունը», «Քարավան», «Կյանքի ճանապարհ»)։ Երգիչը հաճախ էր լինում խորհրդային զորամասերի տեղակայման վայրերում՝ համերգներով հանդես գալով Աֆղանստանում։ 1986 թվականին ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության կինոստուդիայում «Աֆղանստանի լեռներում» երգը ներդրվեց «Աֆղանստանի ցավն ու հույսերը» ֆիլմում՝ մարտական գործողությունների տարեգրությանը կից․ իրականում ստեղծվեց կատարողի երգերի առաջին տեսահոլովակը։
Իր երգերը Ա. Ռոզենբաումը կատարում է Open G-ով տասներկու լարային կիթառի վրա, ինչպես նաև՝ յոթ լարային կիթառի վրա՝ առանց հինգերորդ լարի[47]։ Նա օգտագործում է տարբեր տեսակի կիթառային մարտեր՝ ընդ որում՝ առանց մեդիատորի։ Ըստ Ռոզենբաումի՝ անհնար է որոշել երաժշտության այն ոճը, որով ինքն աշխատում է, քանի որ նա շատ բազմակողմանի երաժիշտ է։ Ռոզենբաումի բանաստեղծությունները առատ են հատուկ բառապաշարով (տեխնիկական, որսորդական («Գայլերի որս», «Բադի որս»), ռազմական, բանտային և այլն)։ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Ռոզենբաումի ստեղծագործություններում հայտնվեցին հրեական, իսրայելական մոտիվներ («Հրեա դերձակի երգը», «Օր ու գիշեր»)։ Ռոզենբաումն ունի բարիտոնային ուժեղ և առնական ձայն՝ մեղմ խռպոտությամբ։
Ստեղծագործական առումով Ռոզենբաումի աշխատանքը մոտ է հեղինակայիներգի ժանրին։ Ռոզենբաումը պաշտոնական ճանաչում է վայելել և Խորհրդային Միության փլուզումից և գրաքննության վերացումից շատ առաջ համերգներ է տվել որպես Լենկոնցերտի արտիստ։ «Հեղինակային երգ» անթոլոգիայում (կազմող՝ Դմիտրի Սուխարև)[48] նրա անունը չի նշվում։ Ստեղծագործական կյանքի հետագա շրջանում Ռոզենբաումի հետ մինչ օրս աշխատում են երաժիշտներ, որոնց համար նա գործիքավորումներ է կատարում, ընդ որում՝ երաժշտական շատ տարբեր ոճերում՝ ջազից մինչև ռոք և ռոք-ն-ռոլ[49]։
Ռոզենբաումի «Հին բանակը»
Ներկայիս կազմ
Ալեքսանդր Ալեքսեև (ստեղնաշարային գործիքներ, 1988 թվականից մինչև օրս)
Վիկտոր Սմիրնով (ստեղնաշարային գործիքներ, ակորդեոն, 1993 թվականից մինչև 2002 թվականը, 2020 թվականից մինչև օրս)
Վյաչեսլավ Լիտվինենկո (սոլո կիթառ, ակուստիկա, 2005 թվականից մինչև օրս)
Վյաչեսլավ Կրյուկով (բաս կիթառ, 2017 թվականից մինչև օրս)
Վադիմ Մարկով (հարվածային գործիքներ, 2012թվականից մինչև 2017 թվականը, 2019 թվականից մինչև օրս)
Ալեքսանդր Մարտիսով (ձայնային ռեժիսոր, 2004թվականից մինչև օրս)
Թռչել՝ ուրեմն թռչել։ Հեղինակային ժողովածու։ - Մ.: Էքսմո, 2009, 520 էջ, 3000 օրինակ։ ISBN 978-5-699-32402-6
Մտորումներ զբոսանքի ժամանակ։ Հեղինակային ժողովածու։ - Մ.: Էքսմո, 2009, 432 էջ, 3000 օրինակ։ ISBN 978-5-699-30222-2
Ալեքսանդր Ռոզենբաում. Սիրային բանաստեղծություններ. Հեղինակային ժողովածու։ - Մ.: Էքսմո, 2009 թ., 340 էջ, 4000 օրինակ։ («Բանաստեղծություններ սիրո մասին» շարքից) ISBN 978-5-699-33820-7
Կյանքի ճանապարհը։ Հեղինակային ժողովածու։ - Մ.: Էքսմո, 2011, 336 էջ, 4000 օրինակ։ («Պոեզիայի ոսկե շարք») ISBN 978-5-699-45684-0
Սոլ մաժորի նման տուն։ Իմ կիթառը։ - Հրատ՝ «Մուզիկա», 2015, 1000 օրինակ։
Պատվո շքանշան (2011 թվականի սեպտեմբերի 7) - Հայրենական երաժշտարվեստի զարգացման գործում ունեցած մեծ ավանդի և երկարամյա բեղմնավոր գործունեության համար[53][54]
Շքանշան «Դուսլիկ» (Թաթարստան, 2022 թ. մայիս) - երաժշտական արվեստի զարգացման գործում ունեցած առանձնահատուկ վաստակի և երկարամյա բեղմնավոր ստեղծագործական գործունեության համար[59]
Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի և զանգվածային հաղորդակցությունների նախարարի շնորհակալագիր (2005 թ. սեպտեմբերի 14) - մշակույթի ոլորտում օրենսդրության զարգացման և Ռուսաստանի Դաշնության օրենսդիր և գործադիր իշխանությունների միջև փոխգործակցության ամրապնդման գործում անձնական մեծ ներդրման համար[60]
Շնորհակալագիր Սանկտ Պետերբուրգի օրենսդիր ժողովի կողմից (2018 թ. հունիսի 20) - Սանկտ Պետերբուրգում մշակույթի և արվեստի զարգացման գործում ակնառու անձնական ծառայությունների, երկարամյա բարեխիղճ մասնագիտական և հաջող ստեղծագործական գործունեության համար[64]
1994 թվականի սեպտեմբերի 23-ինՍանկտ ՊետերբուրգիՖիննական կայարանի մոտ գտնվող համերգասրահում Ռոզենբաումը բարեգործական համերգ տվեց, որի ամբողջ հասույթն ուղարկվեց ռուսական պոեզիայի միջազգային հիմնադրամին, որը հիմնադրվել է Ռուսաստանի և Ռուսաստանի արտերկրի գրողների կողմից։ Ռոզենբաումը Հիմնադրամի հոգաբարձուներից է, որի խորհրդի կազմում են եղել Իոսիֆ Բրոդսկին, Դմիտրի Լիխաչովը և այլք։ Համերգից ստացված գումարն ուղղվել է ռուս ժամանակակից բանաստեղծների գրքերի հրատարակմանը։
1995 թվականի մայիսի 9-ին Պալատական հրապարակում տեղի ունեցավ Ռոզենբաումի համերգը՝ ի պատիվ Հաղթանակի օրվա հոբելյանի։ Համերգը հավաքել էր 200 հազար հանդիսատես։ Ինչպես բոլոր նախատոնական համերգները, այս մեկը ևս բարեգործական էր։ Համերգը կազմակերպվել էր «Մեծ քաղաք» ԲԸ-ի աջակցությամբ, որի փոխնախագահն է Ռոզենբաումը։ «Մեծ քաղաքը» մայիսյան այդ օրերին ամեն կերպ օգնում էր վետերաններին և շրջափակումներին. նվերներ էր անում, արձակուրդներ ու վետերանների հանդիպումներ կազմակերպում։ Ռոզենբաումը չի մերժել Հաղթանակի 50-ամյակին նվիրված համերգներում հանդես գալու ոչ մի խնդրանք։ Մայիսի 4-ին նա երգել է Մոսկվայում՝ Սպիտակ տանը, մայիսի 7-ին ելույթ է ունեցել պուշկիյան «Ռուսլան» կինոթատրոնում, իսկ մայիսի 8-ին և 9-ին երկու համերգ է տվել Օկտյաբրսկի Մեծ համերգային համալիրում։
2000 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Սանկտ Պետերբուրգում անցկացվեց մանկական նկարչության մրցույթ՝ Ալեքսանդր Ռոզենբաումի «Վալս-Բոստոն» երգի թեմայով։ Մրցույթի կազմակերպիչն էր «Ոսկե հավալուսն» բարեգործական հիմնադրամը։ Մրցույթին մասնակցում էին թույլ տեսնող, թույլ լսող կամ հաշմանդամություն ունեցող երեխաներ։ Ալեքսանդր Յակովլևիչն ընտրեց իրեն ամենաշատը դուր եկած չորս նկարները, հաղթողներին հանձնեց մրցանակներ և մի քանի երգ երգեց երեխաների համար։
2001 թվականի մարտի 9-ին Սանկտ ՊետերբուրգիՁերժինսկու անվան մշակույթի տանը տեղի ունեցավ Ալեքսանդր Ռոզենբաումի բարեգործական համերգը ՆԳՆ աշխատակիցների համար։ Ներկայացումը «կառուցվել էր» Ալեքսանդր Յակովլևիչի համար բավականին հազվադեպ ստեղծագործական երեկոյի ժանրում, որտեղ երգերի հետ մեկտեղ ժամանակի զգալի մասը հատկացվել է հանդիսատեսի հարցերին պատասխանելուն[67]։