No fútbol, cada un dos once xogadores dun equipo ten asignado un rol específico. O equipo está formado por un porteiro e dez xogadores de campo. Estas posicións indican a zona do campo que acostuman ocupar así coma a súa función. Ao longo do tempo tanto as tácticas como as funcións dos xogadores foron variando ata chegar ao momento actual.
Cada posición require unha serie de habilidades, así que o máis común é que un xogador poida ser eficaz nunha ou dúas posicións. Existen xogadores capaces de ocupar case calquera zona do campo.
O Fútbol Total veu a revolucionar estes termos, xa que o intercambio de posicións e de roles era algo frecuente. Este xeito de xogar esixe futbolistas que sexan quen de adaptarse á posición requirida segundo o momento do xogo. Johan Cruyff é un exemplo deste estilo.
O porteiro tamén chamado gardameta é a posición máis especializada do fútbol. O seu traballo é só defensivo: evitar que os rivais batan a súa portería. É o único xogador que poder emprega-las súas mans para deter ou agarra-lo balón, mais só dentro da área de penalti. Acostuman a levar uniformes que os diferencen do resto dos xogadores do seu propio equipo.
O grao de especialización que acadan fai que habitualmente non sexan quen de xogar noutra posición de xeito efectivo. Unha escepción pode ser o porteiro mexicanoJorge Campos que a miúdo asumía a función de dianteiro se a situación o requiría. Un pouco máis común (aínda que non moito) é o caso de porteiros coma o paraguaioJosé Luis Chilavert, que era o encargado de lanza-las faltas e penaltis do seu equipo.
Forza, altura, saltar, reflexos e unha boa colocación son as características máis a ter en conta nun porteiro. Nos anos 90, coa entrada en vigor da norma da cesión, ós porteiros pídeselles cada vez máis un mínimo de manexo de balón cos pés.
Os defensas xogan entre os mediocampistas e o porteiro e a súa principal labor é axudar ao porteiro, evitando que os rivais anoten. Os defensas máis altos acostuman a incorporarse ó ataque nos saques dende o curruncho ou nas faltas á área; en xeral en calquera ocasión, a miúdo a balón parado, na que teñan opcións de rematar coa testa.
Central
O traballo dun central ou defensa central e deter ós xogadores rivais, especialmente ós dianteiros, evitando que anoten. Coma o seu nome indica colocánse no medio, xusto por diante do porteiro. Poder marcar a un xogador en particular ou defender unha zona.
Os centrais acostuman a ser altos, fortes, con bo xogo por alto e capacidade para roubar o balón. A anticipación ós movementos dos rivais tamén se ten moi en conta. Aínda que non é o seu principal traballo hai centrais que destacan por un bo toque de balón, sendo moitas veces os iniciadores das xogadas de ataque do seu equipo.
O líbero é un tipo de central máis versatil que ten coma función recuperar o balón no caso de que o opoñente consiga atravesar a liña defensiva. A súa posición é moito máis fluída que as doutros defensas que marcan ós seus respectivos opoñentes. A capacidade do líbero para ler o partido é incluso máis vital que para un central. Ás veces espérase do líbero que constrúa xogadas de contraataque, o cal require un mellor control do balón e mellor habilidade no pase que un central típico. Porén, os líberos adoitan ser só xogadores defensivos. Por exemplo, o sistema de xogo do catenaccio, típico do fútbol italiano dos anos 60 empregaba un líbero puramente defensivo.
Os laterais ocúpanse das labores defensivas nas bandas, habendo un en cada unha. Normalmente tapan ó xogador do equipo contrario que ataca pola súa banda. No fútbol moderno o máis común e que empreguen a marcaxe en zona, mais dependendo do sistema defensivo pode haber tamén marcaxes individuais.
Ao lateral moderno esíxeselle que tamén teña certa participación no ataque do equipo, apoiando ao centrocampista ou interior que xogue por diante del.
As características típicas dun bo lateral son a velocidade, resistencia, boa defensa un-contra-un e certas capacidades técnicas, sobre todo valórase que saiba mandar bos centros á area rival. O re-inventor desta posición foi Giacinto Facchetti, seguindo as indicacións do seu adestrador, Helenio Herrera, que lleu deu o toque ofensivo que ten esta posición hoxe en día.
O carrileiro é unha variante moderna do lateral de toda a vida, con moita máis participación no xogo de ataque. Pódese incluso considerar coma un centrocampista máis cando o equipo ataca. Acostuma a empregarse na formación 3-5-2. Unha das súas principais características é a resistencia, xa que percorren toda a banda, de extremo a extremo do campo, e acostuman ter máis cualidades ofensivas que defensivas.
Un centrocampista xoga entre a defensa e o ataque.
Os centrocampistas ou mediocampistas son os xogadores que están entre os defensas e os dianteiros. A súa principal misión en ataque á recoller o balón dos defensas e entregarllo ós dianteiros en boas condicións para o remate. Son os encargados de xerar todo o xogo do equipo, xa que a maioría dos encontros gáñanse ou pérdense no mediocampo.
Mediocentros
Os mediocentros realizan diversas funcións dependendo das súas características e da táctica da escuadra. Xogan entre a defensa e o ataque e acostuman a contar cunha boa condición física para poder axudar onde máis se precise. Tamén acostuman ter capacidades para organiza-lo xogo do equipo.
Frank Lampard, Steven Gerrard, Michael Essien ou Patrick Vieira son bos exemplos de mediocentros. Son quen de xogar de área a área, defendendo cando é preciso e axudando nas tarefas de ataque. Algúns deles incluso teñen unha boa chegada e colaboran tamén na tarefa anotadora do equipo.
Existe outro tipo de mediocentros menos físico pero máis técnico. Acostuman a ser xogadores moi 'elegantes' e cunha alta visión de xogo. O seu traballo é fundamentalmente creativo, elaborando o xogo dende a parte baixa do centro do campo ata o beira da área, onde son capaces de dar pases de gol aos dianteiros. Bos exemplos deste tipo de xogadores son Xavi e Andrés Iniesta.
Mediocentro defensivo
O mediocentro defensivo ou centrocampista defensivo é un centrocampista que xoga por diante dos defensas centrais, e o seu labor é basicamente defender. Botan unha man ós defensas e apoian en caso necesario ós medios máis creativos, ceibándoos do traballo defensivo para poder concentrarse no ataque.
Por outra banda existe outro tipo de medios defensivos que ademais de recuperar balóns tamén se dedican a crear xogo dende posicións atrasadas. En moitos casos van acompañados dalgún xogador do tipo anterior. Exemplos: Didi, Gérson, Andrea Pirlo, Sergio Busquets ou Xabi Alonso.
Mediapunta
O mediapunta é un centrocampista que xoga moi adiantado, xusto por detrás dos dianteiros. A seu traballo basicamente é crear ocasións de gol para os dianteiros. Acostuman a facer o que se chama "xogo entre liñas", é dicir, móvense entre a defensa e o mediocampo do contrario.
As principais características que se lle piden son o manexo de balón e visión de xogo. Tamén hai mediapuntas que á marxe destas características teñen unha boa chegada á área ou un forte disparo, sendo quen de achegar tamén un bo número de goles ao equipo.
Un interior ou centrocampista lateral sitúase á esquerda ou á dereita dos medios é a súa principal misión e centrar bos balóns a área rival. Nalgúns casos coma o ex deportivistaFran encargánse de toda a organización do xogo ofensivo do equipo, aínda que isto non é habitual. Pídeselles tamén que colaboren co lateral ou carreleiro da súa banda en tarefas defensivas.
As características que acostuman ter é un bo caneo, manexo de balón e a capacidade de mandar precisos centros á area.
Os extremos son semellantes aos interiores pero con máis presenza no ataque e menos traballo defensivo. Arestora considérase que forman parte do mediocampo, aínda que tradicionalmente eran parte da dianteira.
O seu principal labor é desbordar ós laterais rivais en lanzar centros á área rival que poidan rematar os dianteiros. Acostuman a ser xogadores veloces, cun moi bo caneo e en xeral bo toque de balón
A importacia dos extremos foise reducindo co paso dos anos, de feito cada vez aparecen menos xogadores que se poidan denominar así.
Un dianteiro (coa camisola vermella) a piques de chutar a gol.
Os dianteiros son os xogadores do equipo que ocupan as posicións máis preto da portería rival. O seu labor principal consiste en anotar goles. No fútbol moderno xogan dun a tres dianteiros, dependendo da táctica do equipo. Adoitan ser os xogadores máis populares dos equipos, e os bos dianteiros son os xogadores máis caros do mercado futbolístico.
Dianteiro centro
Hai que dicir que en inglés faise unha diferenciación entre o que chaman "centre forward" e o "striker", referíndose no primeiro lugar ao típico dianteiro-ariete e no segundo a dianteiros con máis velocidade e menos forza física. En galego a estas dúas clases de xogador chámaselles Dianteiro Centro.
A súa principal función é a de anotar goles, é o máximo responsable de que o equipo marque. Hai moitas clases de dianteiros, dende o que se basea na súa grande estatura para protexe-lo balón e rematar de cabeza ata os máis rápidos, que basean o seu xogo nos desmarques e na súa velocidade. En calquera caso o que máis se lles pide e que teñan un bo disparo a porta e tamén unha boa colocación para aproveita-los rexeitamentos e os descuidos dos rivais.
Os segundos dianteiros teñen unha grande tradición no fútbol aínda que a súa denominación mudara co tempo. Este posición popularizouse no fútbol italiano co nome de Trequartista, o xogador que ataca dende unha posición máis atrasada có dianteiro centro, apoiando en moitas ocasións ao mediocampo na creación de xogo.
