Charles-Édouard Brown-Séquard (8 de abril de 1817 – 2 de abril de 1894) foi un fisiólogo e neurólogo da illa Mauricio, membro da Sociedade Real de Londres, que en 1850 foi o primeiro en describir o que hoxe se chama síndrome de Brown-Séquard.[1][2]
Brown-Séquard naceu en Port Louis, Mauricio, de pai estadounidense e nai francesa. Asistiu ao Royal College de Mauricio, e graduouse en medicina en París en 1846. Despois tornou a Mauricio coa intención de practicar a medicina alí, pero en 1852 foise para os Estados Unidos.[3] Foi nomeado profesor do Medical College of Virginia onde realizou experimentos nos sotos do Edificio Exipcio.
Elixírono membro da Sociedade Filosófica Americana en 1854.[4]
Volveu a París, e en 1859 migrou a Londres, converténdose en médico do Hospital Nacional para Paralíticos e Epilépticos. Permaneceu alí uns cinco anos, expoñendo as súas ideas sobre patoloxía do sistema nervioso en numerosas conferencias que atraeron considerable atención. En 1864 cruzou de novo o Atlántico, e foi nomeado profesor de fisioloxía e neuropatoloxía en Harvard. Abandonou o seu posto en 1869 e converteuse en profesor da Escola de Medicina de París, mais en 1873 tornou de novo a América e empezou a practicar a medicina na cidade de Nova York.[3] Durante a súa estadía en Nova York, naceu a súa filla Charlotte Maria.
Finalmente, volveu a París para suceder en 1878 a Claude Bernard como profesor de medicina experimental no Colexio de Francia, e permaneceu alí ata a súa morte, que se produciu en 1894 en Sceaux, Francia.[3] Foi enterrado en París no cemiterio de Montparnasse.[5][6][7]
En 1886 Brown-Séquard foi elixido para a xunta do Sugar Club.[Cómpre referencia] Tamén foi membro da Sociedade Real de Londres.[8]
Brown-Séquard foi un apaixonado observador e experimentador. Contribuíu considerablemetne ao noso coñecemento do sangue e da calor animal, así como de moitos factores de grande importancia para o sistema nervioso. Foi o primeiro científico que entendeu a fisioloxía da medula espiñal, demostrando que a decusación das fibras que levan a sensación de dor e temperatura ocorre na propia medula espiñal.[3] O seu nome foi inmortalizado na historia da medicina coa descrición dunha síndrome que leva o seu nome (síndrome de Brown-Séquard) debida á hemisección da medula espiñal, que el describiu despois de examinar unha lesión accidental da medula espiñal en colleitadores de cana de azucre en Mauricio.
Moito máis importante é que foi un dos primeiros en postular a existencia das substancias que hoxe chamamos hormonas, segregadas á corrente sanguínea por certos tecidos que afectan a órganos afastados. En concreto, demostrou en 1856 que a extirpación das glándulas adrenais causaba a morte, debido á falta de hormonas esenciais.
Outras ideas de Brown-Séquard foron máis polémicas. Á idade de 72 anos, nunha xuntanza da Sociedade de Bioloxía de París, Brown-Séquard informou que a inxección hipodérmica dun fluído preparado a partir do extracto de testículos de coellos de Indias e cans producía o rexuvenecemento e maior vigor sexual e prolongaba a vida humana.[9] Isto coñeceuse entre os científicos, pexorativamente, como o elixir de Brown-Séquard. Unha publicación médica de Viena bromeaba despectivamente: "A conferencia debe verse como unha proba máis da necesidade de retirarse de profesores que chegaron á sesentena e dez anos máis."[10] Pero o feito foi que miles de homes probaron esa terapia que afirmaba mellorar o vigor sexual. O endocrinólogo Robert B. Greenblatt escribiu que esta terapia non podería ter funcionado, porque a diferenza da glándula tiroide, os testículos non almacenan as hormonas que producen e, por tanto, obter unha dose terapéutica de testosterona directamente de glándulas animais "precisaría aproximadamente un cuarto de tonelada de testículos de touro."[11] Despois confirmouse experimentalmente que este método non proporciona cantidades activas de testosterona.[12] A resposta positiva sinalada por moitos homes pénsase agora que era un efecto placebo, pero aparentemente isto foi "sufficiente para facer arrancar e poñer en funcionamento o campo da endocrinoloxía."[13]
As investigacións de Brown-Séquard's, publicadas nuns 500 ensaios e artigos, especialmente en Archives de Physiologie, que el axudou a fundar en 1868 xunto con Jean-Martin Charcot e Alfred Vulpian, comprende un amplo rango de temas fisiolóxicos e patolóxicos.[3]
A finais do século XIX Brown-Séquard xerou moita polémica no campo da suposta herdanza dos caracteres adquiridos. Nunha serie de experimentos con coellos de Indias que se prolongaron desde 1869 a 1891, Brown-Séquard observou que un seccionamento parcial da medula espiña ou un seccionamento completo do nervio ciático, era seguido unhas poucas semanas despois por un estado mórbido peculiar que lembraba a epilepsia. A descendencia dos animais operados era frecuentemente decrépita, e un certo número dos descendentes mostraba unha tendencia a ter epilepsia. Algúns científicos consideraban que estas observacións eran unha proba en favor da herdanza lamarckista, xa que o experimento parecía mostrar que unha enfermidade inducida no proxenitor era transmitida á descendencia (a epilepsia herdábase).[14]. Porén, o propio Lamarck rexeitara a herdanza dos caracteres adquiridos por outros medios que non fosen a exercitación ou a atrofia en resposta a estímulos ambientais.[15] Os seus experimentos son considerados agora anómalos, e suxeríronse explicacións alternativas a estas observacións.[16]