آپادانا گونه‌ای تالار ستون‌دار در ایران باستان است. بهترین نمونه‌های آپاداناها در تخت جمشید و کاخ شوش به‌جا مانده‌است.[۱]
کاخ آپادانای تخت‌جمشید از دیرین‌ترین کاخ‌های تخت جمشید است. این کاخ که به فرمان داریوش بزرگ بنا شده‌است، برای برگزاری جشن‌های نوروزی و پذیرش نمایندگان کشورهای وابسته به حضور پادشاه استفاده می‌شده‌است.
کاخ آپادانای شوش در زمان داریوش در حدود سال‌های ۵۱۵ تا ۵۲۱ پیش از میلاد و به دستور او بر روی آثار و بقایای عیلامی در شوش بنا شد. دیوارهای این کاخ از خشت با نمای آجری و ستون‌های آن از سنگ است. دیوارهای داخلی آن با آجر لعاب‌دار پوشیده شده بود و دارای نقش‌های سربازان گارد جاویدان، شیر بالدار و گل نیلوفر آبی بوده‌است. بخش‌های مهمی از این کاخ در زمان اردشیر یکم (۴۶۱ پیش از میلاد) دچار آتش‌سوزی شد و در زمان اردشیر دوم (۳۵۹ پیش از میلاد) بازسازی شد.[۲][۳]
سرانجام این کاخ مانند سایر کاخ‌های هخامنشی در زمان حملهٔ اسکندر به کلی ویران شد.[۲]
این کاخ در حفاری‌های بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ از زیر خاک بیرون آورده شد و پس از ۷۰ سال در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به شمارهٔ ۳۹۸۱ به ثبت رسید.[۴]
تالار ستون‌دار آپادانا در تپه نوشیجان ملایر بر روی سکوی خشتی قرار گرفته‌است. این تالارهای ستون‌دار، با تالارهای گودین تپه و تپه نوشیجان با تالارهای اورارتویی که در آلتین تپه آسیای صغیر بدست آمده، قابل مقایسه هستند و احتمالاً تأثیرپذیری از هنر معماری اورارتو ساخته شده‌است.