|
Rodio
| Rodioa |
|---|
![]() | | 45
Rutenioa ← Rodioa → Paladioa | |
| |
| Izena, ikurra, zenbakia | Rodioa, Rh, 45 |
|---|
| Serie kimikoa | trantsizio-metalak |
|---|
| Taldea, periodoa, orbitala | 9, 5, d |
|---|
| Masa atomikoa | 102,90550(2) g/mol |
|---|
| Konfigurazio elektronikoa | [Kr] 4d8 5s1 |
|---|
| Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 18, 16, 1 |
|---|
|
| Egoera | solidoa |
|---|
| Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 12,41 g/L |
|---|
| Urtze-puntua | 2.237 K
(1.964 °C, 3.567 °F) |
|---|
| Irakite-puntua | 3.968 K
(3.695 °C, 6.683 °F) |
|---|
| Urtze-entalpia | 26,59 kJ·mol−1 |
|---|
| Irakite-entalpia | 494 kJ·mol−1 |
|---|
| Bero espezifikoa | (25 °C) 24,98 J·mol−1·K−1 |
|---|
Lurrun-presioa
| P/Pa |
1 |
10 |
100 |
1 k |
10 k |
100 k
|
| T/K |
2.288 |
2.496 |
2.749 |
3.063 |
3.405 |
3.997
| | |
| Kristal-egitura | kubikoa, aurpegietan zentratua |
|---|
| Oxidazio-zenbakia(k) | 4, 3, 2, 1[1]
(oxido anfoterikoa) |
|---|
| Elektronegatibotasuna | 2,28 (Paulingen eskala) |
|---|
| Ionizazio-potentziala | 1.a: 719,7 kJ/mol
2.a: 1.740 kJ/mol
3.a: 2.997 kJ/mol |
|---|
| Erradio atomikoa (batezbestekoa) | 135 pm |
|---|
| Erradio atomikoa (kalkulatua) | 173 pm |
|---|
| Erradio kobalentea | 135 pm |
|---|
|
| Eroankortasun termikoa | (300 K) 150 |
|---|
| Soinuaren abiadura | 4.700 m/s |
|---|
|
Rodioaren isotopoak
| iso
|
UN
|
Sd-P
|
D
|
DE (MeV)
|
DP
|
| 99Rh
|
Sintetikoa
|
16,21 e
|
ε
|
-
|
99Ru
|
| γ
|
0,089, 0,353, 0,528
|
-
|
| 101mRh
|
Sintetikoa
|
4,34 e
|
ε
|
-
|
101Ru
|
| IT
|
0,157
|
101Ru
|
| γ
|
0,306, 0,545
|
-
|
| 101Rh
|
Sintetikoa
|
3,3 u
|
ε
|
-
|
101Ru
|
| γ
|
0,127, 0,198, 0,325
|
-
|
| 102mRh
|
Sintetikoa
|
2,9 u
|
ε
|
-
|
101Ru
|
| γ
|
0,475, 0,631, 0,697, 1,046
|
-
|
| 102Rh
|
Sintetikoa
|
207 e
|
ε
|
-
|
102Ru
|
| β+
|
0,826, 1,301
|
102Ru
|
| β-
|
1,151
|
102Pd
|
| γ
|
0,475, 0,628
|
-
|
| 103Rh
|
%100
|
Rh egonkorra da 58 neutroirekin
|
| 105Rh
|
Sintetikoa
|
35,36 o
|
β-
|
0,247, 0,260, 0,566
|
105Pd
|
| γ
|
0,306, 0,318
|
-
|
|
Rodioa elementu kimiko bat da, Rh ikurra eta 45 zenbaki atomikoa dituena. Platinoaren taldeko trantsizio-metal zuri zilarkara arraroa da. Platino-meetan agertu ohi da eta platino-aleazioetan eta katalizatzaile gisa erabiltzen da. Metal bitxirik garestiena izan ohi da, nahiz eta zenbaitetan renioa garestiagoa den, merkatuen momentuko egoeraren arabera.
Ezaugarri nagusiak
Rodioa metal oso iraunkorra da eta distira altua dauka. Normalean ez du oxidorik eratzen. Urtze-puntura iristen denean oxigenoa xurgatzen du atmosferatik, baina berriro solidotzen denean askatu egiten du. Rodioak platinoak baino urtze-puntu altuagoa eta dentsitate baxuagoa dauzka. Azidoek ez diote erasaten: erabat disolbaezina da azido nitrikoan eta apur bat disolbatzen da aqua regian-n. Rodioa erabat disolbatzeko, hauts bihurtu eta azido sulfurikoan disolbatu behar da.
Kanpo estekak
|
|
