Η Δημόσια Αρχαιολογία (αγγλικά: Public Archaeology) είναι αυτόνομο πεδίο της επιστήμης της Αρχαιολογίας.
Σύμφωνα με την πανεπιστημιακό αρχαιολόγο Νένα Γαλανίδου «η αρχαιολογική επιστήμη είναι μεν υπόθεση της κοινότητας των επιστημόνων, όμως δεν είναι μόνο οι επιστήμονες που έχουν ενδιαφέρον, λόγο και δικαίωμα να ασχολούνται με τα “αρχαία”»[1]. Εν πολλοίς, η Δημόσια Αρχαιολογία είναι εκείνο το διακριτό επιστημονικό πεδίο που έχει ως αντικείμενο έρευνας και ακαδημαϊκής επεξεργασίας τη συζήτηση που διεξάγεται σχετική με την «προίκα» του αρχαιολογικού παρελθόντος που γίνεται στην κοινωνία [...][1].
«Η Δημόσια Αρχαιολογία είναι το όχημα μεταφοράς της επιστημονικής γνώσης στους πολίτες. Τα πρώτα βήματα έγιναν τον 19ο αιώνα όταν αναγνωρίστηκε πως η προστασία των μνημείων ενός τόπου διασφαλίζεται μέσα από τη θέσπιση κανόνων αλλά κυρίως μέσα από την ενημέρωση του κοινού για τη σημασία τους. Από τότε διανύσαμε πολύ δρόμο για να φτάσουμε στις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα όταν συγκροτείται ένα διακριτό ακαδημαϊκό υποπεδίο. Η Αρχαιολογία δεν ήταν ποτέ ένα ήρεμο καταφύγιο απομονωμένο από τον κόσμο, αλλά ένα παράθυρο στα μεγάλα ερωτήματα που αφορούσαν και αφορούν την ανθρωπότητα. H καρδιά της Αρχαιολογίας χτυπούσε και χτυπά στο παρόν. Η ΔΑ επιφορτίζεται με τη μεταφορά του επιστημονικού και βιωματικού κεκτημένου της αρχαιολογικής επιστήμης στο κοινό.[2]
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Γιάννη Χαμηλάκη «η δημόσια Αρχαιολογία συνεπάγεται το άνοιγμα των αρχαιολογικών χώρων στις τοπικές κοινωνίες και την ενεργό συμμετοχή τους στην παραγωγή της αρχαιολογικής γνώσης και στην προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς»[3]. Με τη Δημόσια Αρχαιολογία ασχολούνται αρχαιολόγοι, πανεπιστημιακοί, εκπρόσωποι μουσείων, έφοροι, ξεναγοί, παιδαγωγοί, πολίτες κ.λπ. που έχουν ενδιαφέρον και εργάζονται με σκοπό τη σύνδεση της αρχαιολογίας με την κοινωνία[1].
Νένα Γαλανίδου, Liv Helga Dommasnes, Μιλώντας στα παιδιά για το παρελθόν. Μια διεπιστημονική προσέγγιση, Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, Αθήνα 2012. ISBN 978-960-471-042-3.
Gabriel Moshenska (επιμ.), Key Concepts in Public Archaeology, Λονδίνο: University College London Press, 2017.