Γεωργιούπολη Χανίων

Συντεταγμένες: 35.362751°N 24.259855°E / 35.362751; 24.259855

Γεωργιούπολις
Γεωργιούπολις Γεωργιούπολις
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κρήτης
Περιφερειακή Ενότητα	Χανίων
Δήμος	Αποκορώνου
Δημοτική Ενότητα	Γεωργιούπολης
Γεωγραφία
Νομός	Χανίων
Πληθυσμός
Μόνιμος	517
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	730 07
Σχετικά πολυμέσα

Η Γεωργιούπολη (επίσημο: η Γεωργιούπολις, πρώην Αλμυρούπολις^[1]) είναι παραθαλάσσιος οικισμός που βρίσκεται στον μυχό του Κόλπου του Αλμυρού, δίπλα στο σημείο όπου εκβάλλει ο ομώνυμος ποταμός, στα ανατολικά του Δήμου Αποκορώνου στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων της Κρήτης.

Γενικά στοιχεία

Η Γεωργιούπολη απέχει 40 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά^[2] από την πόλη των Χανίων και 20 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο. Το όνομά της το οφείλει στον Πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας, που διετέλεσε Ύπατος Αρμοστής της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας. Είναι κτισμένη στο δυτικό άκρο μιας μεγάλης αμμώδους παραλίας με αμμοθίνες, σε μια πεδιάδα με άφθονα νερά, ανάμεσα στις εκβολές των ποταμών Αλμυρός, ο οποίος σχηματίζει μια λίμνη, και Περαστικός. Η Γεωργιούπολη έχει εξελιχθεί σε τουριστικό θέρετρο και διαθέτει μικρό λιμάνι στις εκβολές του Αλμυρού.^[3][4]

Ιστορικά στοιχεία

Ο πρώτος οικισμός στην περιοχή αυτή χτίστηκε στον λόφο του Βένου η Κεφάλα, γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκε σταδιακά η αρχαία πόλη Αμφιμάλιον ή Αμφιμάλλα, επίνειο της αρχαίας Λάππας. Η περιοχή φαίνεται να εγκαταλείφθηκε κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, αλλά στις αρχές του 13ου αιώνα οι Βενετοί αναγνώρισαν τη σημασία της και έχτισαν δύο μικρά οχυρά κοντά στο ποτάμι, τα οποία ονομάζονταν Καστελάκια ή Παλιοκάστελα (Castello del’ Almiro στη βενετική διάλεκτο). Οι απογραφές της Βενετο- κρατίας δεν αναφέρουν οικισμό με μόνιμο πληθυσμό στην τοποθεσία αυτή, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι υπήρχε μόνιμη φρουρά. Τουλάχι- στον ένα από τα οχυρά αυτά εξακολούθησε να υπάρχει μέχρι τον Ιού- νιο του 1821, όταν δύναμη επαναστατών υπό τον Πρωτοπαπαδάκη το κατέλαβε και «κατεκρήμνισε τα δυνατώτερα μέρη του φρουρίου», ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους Οθωμανούς. Σύμφωνα με τον Κριτοβουλίδη, ο Πρωτοπαπαδάκης «μετεκόμισεν εκείθεν δύο μεγάλης ολκής κανόνια εις Πρόσνερον, διά να πυροβολή τον πολιορκη- θέντα πύργον».^[5]

Οι Οθωμανοί δεν επιχείρησαν να ξαναχτίσουν το οχυρό, με αποτέλεσμα το «στενό του Αλμυρού» να γίνει μέσα σε μερικά χρόνια άντρο ληστών και λαθρεμπόρων. Σε αυτό συντέλεσε το γεγονός ότι ο ποταμός Αλμυρός ήταν πλωτός για αρκετές εκατοντάδες μέτρα από την εκβολή του, ενώ οι βραχώδεις ακτές στα βόρεια πρόσφεραν κάλυψη από επιθέσεις ή πυρά από την ξηρά. Η κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει το 1880, όταν εγκαταστάθηκε στην περιοχή ο Μιλτιάδης Παπαδογιαννάκης, έμπορος από την Αθήνα με καταγωγή από το Καλαμίτσι, με σκοπό να αποξηράνει τους βάλτους και να κάνει την περιοχή καλλιεργήσιμο κάμπο, ο οποίος θα αρδευόταν με τα νερά του ποταμού Αλμυρού. Παρά τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες, ο νέος οικισμός που ίδρυσε ως Αρμυρούπολη άρχισε το 1893 να προσελκύει νέους κατοίκους, ενώ το έλος αποξηράθηκε και φυτεύτηκαν εκατοντάδες ευκάλυπτοι και άλλα δέντρα, πολλά εκ των οποίων υπάρχουν έως σήμερα. Η μεταμόρφωση του έλους σε μια μικρή πόλη ολοκληρώθηκε το 1899 με τη μετονομασία του οικισμού σε Γεωργιούπολη, προς τιμήν του πρώτου Ύπατου Αρμοστή Κρήτης, πρίγκιπα Γεωργίου της Ελλάδας (1898-1906).^[5]

Στις 31 Μαρτίου του 1945, πραγματοποιήθηκε στη Γεωργιούπολη ανταλλαγή αιχμαλώτων ανάμεσα στα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής και τις βρετανικές δυνάμεις. Μεταξύ των ανταλλαχθέντων συμπεριλαμβανόταν οι G. Cohen, Μανούσος Κ. Μανουσάκης, Μανούσος Φουντουλάκης, Αναστάσιος Νινολάκης και ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδος, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος είχε συλληφθεί από τους Γερμανούς στα τέλη του 1944^[5].

Απογραφές πληθυσμού

Απογραφή	1928	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011
Πληθυσμός	138[2]	181[2]	205[2]	308[2]	287[2]	398[2]	402[2]	;	455

Διοικητικά στοιχεία

Δείτε: Κοινότητα Γεωργιουπόλεως

Λιμαντζάκης Γιώργος, Αποκόρωνας, ταξίδι στη φύση και την ιστορία, Δήμος Αποκορώνου, 2021, σ. 70-75.^[6]

Παραπομπές

1. «Γεωργιούπολη». apokoronas.gov.gr. Δήμος Αποκορώνου. 18 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2020. 
2. Σταματελάτος, Μιχαήλ· Σταματελάτου-Βάμβα, Φωτεινή (2012). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Α΄. Αθήνα: ΤΑ ΝΕΑ. σελ. 163. 
3. Γεωργιούπολη www.explorecrete.com
4. Παραλία Γεωργιούπολης Αρχειοθετήθηκε 2014-02-14 στο Wayback Machine. www.cretanbeaches.com
5. Λιμαντζάκης, Γιώργος (2021). Αποκόρωνας, ταξίδι στη φύση και την ιστορία,. Αποκόρωνας: Δήμος Αποκορώνου. σελ. 71-72. 
6. Georgios Limantzakis, PhD (2021-01-01). «Αποκόρωνας Ταξίδι στη φύση και την ιστορία». Δήμος Αποκορώνου. https://www.academia.edu/80191318/%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BA%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CE%A4%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B4%CE%B9_%CF%83%CF%84%CE%B7_%CF%86%CF%8D%CF%83%CE%B7_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1.