Γεράσιμος Παλλαδάς

Γεράσιμος Παλλαδάς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1633 Καλλονή Ηρακλείου
Θάνατος	Ιανουάριος 1714
Θρησκεία	Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Eορτασμός αγίου	16 Ιανουαρίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	χριστιανός ιερέας
Συγγενείς	Ιερεμίας Παλλαδάς (ανιψιός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

Ο Γεράσιμος Παλλαδάς (Καλλονή Ηρακλείου, τότε Σκιλλούς 1625/33 - Μονή Βατοπαιδίου Αγίου όρους 1714), διετέλεσε Μητροπολίτης Καστοριάς, Αδριανουπόλεως και τέλος Πατριάρχης Αλεξανδρείας.

Γεννήθηκε μεταξύ των ετών 1625 και του 1633^[1] στον Σκυλλούντα Πεδιάδος Κρήτης και ήταν γιος του πρωτοπρεσβύτερου Θεοδώρου. Σπούδασε στην Κέρκυρα και στη Βενετία^[1], στην οποία τότε ανήκε το Ηράκλειο, ελληνικά, λατινικά και εβραϊκά. Ενώ βρισκόταν στη Βενετία (1669), το Ηράκλειο έπεσε στους Οθωμανούς Τούρκους μετά από μακρά πολιορκία και ο πατέρας του πέθανε. Ο Γεράσιμος πήγε στην Πελοπόννησο, όπου είχαν καταφύγει πολλοί Κρητικοί, και εργάστηκε ως δάσκαλος. Κατόπιν μετακόμισε στην Καστοριά^[2], όπου άρχισε να εργάζεται ως δάσκαλος^[3] και ιεροκήρυκας στην τοπική επισκοπή που τότε ήταν μέρος της Αρχιεπισκοπής Οχρίδας. Το 1677 εξελέγη Μητροπολίτης Καστοριάς^[4] και το 1686 παύθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας^[5]. Τον Μάιο του 1686 του δόθηκε επιτροπικώς η Μητρόπολη Αδριανουπόλεως^[1].

Το 1688, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Παρθένιος Α΄ σκοτώθηκε σε σεισμό στη Σμύρνη και διάδοχός του εξελέγη ο Γεράσιμος^[6]. Κατά την Πατριαρχία του έκανε κάποιες αλλαγές στην Επίκληση της Θείας Λειτουργίας, θέμα για το οποίο ήρθε σε σύγκρουση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γαβριήλ Γ΄. Εργάσθηκε για την επίλυση του χρονίζοντος σιναϊτικού προβλήματος και συνέταξε κανονισμό για το πτωχοκομείο της μονής Αγίου Γεωργίου Καΐρου. Είχε πλούσια αλληλογραφία με προσωπικότητες της εποχής του, όπως τον Μέγα Πέτρο της Ρωσίας, τον Πάπα Ρώμης Κλήμεντα ΙΑ΄, την Εκκλησία της Κύπρου και της Κρήτης^[1].

Λόγω ασθενείας και γήρατος παραιτήθηκε από το αξίωμά του στις 20 Ιανουαρίου του 1710, ορίζοντας διάδοχό του τον Σαμουήλ τον Χίο^[7]. Αποσύρθηκε στη Μονή Βατοπεδίου στο Άγιο Όρος, όπου πέθανε το 1714. Στον τάφο του υπήρχε η επιγραφή: «Εκοιμήθη ο δούλος του θεού και μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας κυρ Γεράσιμος εν έτει αψιδ’΄μηνι Ιανουαρίω ιε’΄ Ινδικτιώνος». Στην Μονή φυλάσσεται μέχρι σήμερα η κάρα του^[1].

Ήταν αξιόλογος συγγραφέας και πολλά θεολογικά, υμνογραφικά, φιλοσοφικά και φιλολογικά έργα του σώζονται μέχρι σήμερα. Ο μοναχός Καισάριος Δαπόντες ο Ξηροποταμηνός αναφέρει για τον Γεράσιμο Παλλαδά:

«Ανήρ σοφώτατος και αγιώτατος, θεολόγος, φιλόσοφος, ανιχνευτής του βάθους των θείων Γραφών, δαημονέστατος της ελληνικής, εβραϊκής και λατινικής γλώσσης εχρημάτισε…».^[8]

Στις 7 Μαΐου 2003, η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου της Μόσχας τον ανακήρυξε άγιο^{[9][10][11][12]} και η μνήμη του τιμάται στις 15 Ιανουαρίου.

Απολυτίκιο

Δόξα. Ἦχος β΄.

Δεῦτε εὐσεβῶν τὰ συστήματα, ᾀσμάτων τοῖς στεφάνοις ἀναδήσωμεν, τῆς Ἀλεξανδρείας τὸν Πρόεδρον Γεράσιμον. Τὸν κήρυκα τῆς πίστεως, καὶ θεῖον διδάσκαλον τῆς εὐσεβείας· ὡς ἐν σοφίᾳ γὰρ πολλοστός, καθάπερ ἥλιος τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀνέτειλεν· ὅθεν καὶ πρεσβεύει, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.^[13]

Παραπομπές

1. «Η ΤΙΜΙΑ ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ Β' ΠΑΛΛΑΔΑ, ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ». Greek Orthodox Religious Tourism. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2020. 
2. Απόστολος Βακαλόπουλος, Ιστορία της Μακεδονίας (1354-1833), σ. 414, εκδ. ΒΑΝΙΑΣ 1992
3. Τρύφων Ευαγγελίδης, H Παιδεία επί Tουρκοκρατίας, Τόμος Α΄, σ. 118 , Aθήνα 1936
4. Παναγία Καλαμού
5. Γεωργιάδου, Αικατερίνη Ν (2009). Μητροπολίτες Καστοριάς (1836 - 1958). Με βάση τα υπομνήματα εκλογής τους (PDF). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Θεολογική Σχολή, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας. σελ. 38. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2014. 
6. Σάθας, Κωνσταντίνος (1872). Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη. 3. Τύποις του Χρόνου. σελ. 282. 
7. Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Σαμουήλ Καπασούλης, Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας. σ. 12, Αλεξάνδρεια, 1912
8. Καισάριος Δαπόντες, Χρηστοήθεια
9. «Gerasimos II Paladas (1688–1710)». Official web site of the Greek Orthodox Patriarchate of Alexandria and All Africa. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2011. 
10. Герасим II Паллада // Православная энциклопедия
11. Герасим (Паллада) // Энциклопедия „Древо“
12. Metropolitan Makarios (Tillyrides) of Kenya and Irinoupolis. Saintly and Ascetic Life in the Church of Alexandria
13. orthodoxia.online. «Εορτολόγιο 15 Ιανουαρίου: Άγιος Γεράσιμος Παλλαδάς Πατριάρχης Αλεξανδρείας | Εορτολόγιο 2021». Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2021. 

τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος Δαβίδ Μυτιληναίος	Μητροπολίτης Καστορίας 1677-1686	Διάδοχος Δαβίδ Μυτιληναίος
Προκάτοχος Νεόφυτος	Μητροπολίτης Αδριανουπόλεως (επιτροπικώς) 1686-1688	Διάδοχος Κλήμης
Προκάτοχος Παρθένιος Α΄	Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής 1688-1710	Διάδοχος Σαμουήλ