PROFILBARU.COM

Engleski pacijent
Engleski pacijent
	Originalni poster za film
Režiser	Anthony Minghella
Producent	Saul Zaentz; Harvey Weinstein; Bob Weinstein;
Scenarist(i)	Anthony Minghella (prema istoimenom romanu Michaela Ondaatjea)
Uloge	Ralph Fiennes; Juliette Binoche; Willem Dafoe; Kristin Scott Thomas; Naveen Andrews; Colin Firth; Julian Wadham;
Muzika	Gabriel Yared
Žanr	drama, romansa
Kinematografija	John Seale
Montaža	Walter Murch
Produkcija	Tiger Moth Productions
Distributer	Miramax Films (SAD); Buena Vista International (međunarodno);
Premijera	15. novembar 1996.
Trajanje	162 minute
Zemlja	SAD
Jezik	engleski
Budžet	31 milion $
Zarada	78,6 miliona dolara

Engleski pacijent je romantični dramski film snimljen 1996. i temelji se na istoimenom romanu kanadskog pisca porijeklom sa Šri Lanke Michaela Ondaatjea. Scenario za film i režiju je uradio Anthony Minghella; film je osvojio 9 Oscara, uključujući i onaj za najbolji film. Ondaatje je blisko sarađivao sa filmskom ekipom. Radnja se dešava prije i za vrijeme Drugog svjetskog rata. Engleski pacijent je priča o ljubavi, sudbini, nesporazumima i ozdravljenju. Prikazan u nizu priča iz prošlosti, film se najbolje može objasniti sa odvijanjem u dvije faze. Film opisuje kritično izgorjelog čovjeka, isprva poznatog samo kao "engleski pacijent", o kojem se brine Hana (Juliette Binoche), francusko-kanadska medicinska sestra u napuštenom italijanskom samostanu. Pacijent nerado otkriva bilo kakve lične podatke, ali kroz niz sjećanja, gledaocima se prikazuje njegova prošlost. Polako se otkriva da je on u stvari mađarski kartograf, grof László de Almásy (Ralph Fiennes), koji je izrađivao kartu Sahare, a čija je afera s udanom žena, Katharine Clifton (Kristin Scott Thomas), na kraju doprinijela njegovoj sadašnjoj situaciji. ^[2]

Radnja

U kasnim 1930-im, maloljetni mađarski grof Laszlo de Almásy (Ralph Fiennes) je jedan od upravnika Kraljevskog geografskog udruženja koje predvodi arheološku i geodetsku ekspediciju u Egiptu i Libiji. On i njegov partner Englez Madox su akademici s ograničenom profinjenošću oko uzburkane politike u Evropi i Sjevernoj Africi. Ubrzo, moral i finansije njihove ekspedicije su potpomognute od strane britanskog para, Geoffreyja i Katherine Clifton (Colin Firth i Kristin Scott Thomas), koji se pridružuju istraživačkom timu. Almásy je očaran s raskošnim i rafiniranih manirima Katherine. Geoffrey je često odsutan i bavi se drugim stvarima, tako da afera započinje. Posljednji mjeseci prije rata donose arheološki trijumf: Almásy otkriva špilje u Sahari ukrašenu slikom koja datira iz antičkih vremena. U ovom razdoblju razvija se romansa između Katherine i Almásyja koja dolazi do vrhunca senzualnosti i onda naizgled nestaje. Katherine je opsjetnuta krivnjom zbog nevjernosti. Almásy pokazuje ljubomoru i impulsivnost koji će ga kasnije proganjati.

Rasplamsavanje rata donosi do zastoja sve iskopine u špilji, a Madox i Almásy idu na svoju stranu. Geoffrey Clifton u međuvremenu je shvatio svu aferu, i traži brzu i dramatičnu osvetu: srušiti njegov avion zajedno sa Katherine. Olupina ubija Geoffreyja na mjestu, ozbiljno povređuje Katherine, a zamalo da povrijedi Almásyja. On uspijeva odvesti Katherine u zaklon špilje, i ostavlja joj vodu, svjetiljku, i vatru; tada započinju njegova tri užasna dana hoda nazad do Kaira po pomoć. Ošamućeni i dehidrirani Almásy stiže u Egipat koji je bio pod kontrolom Velike Britanije, i zbog svog ne-engleskog akcenta, nije u stanju potpuno objasniti vojnim obavještajcima o avionskoj nesreći i stanju sa Katherine. Umjesto toga, on gubi živce tokom ispitivanja i bačen je u vojni zatvor. On konačno bježi od britanaca i stiže da njemačkih trupa. On razmjenjuje karte koje ima u svom posjedu za njihovu pomoć u osposobljavanju britanskog aviona za povratak nazad u špilju.

Za to vrijeme dok se vraća u špilju, Katherine umire. Almásy je očajan i zajedno sa tijelom Katherine počinje letjeti nazad prema Kairu. Njemačka protuavionska posada vidi britanski avion i puca na njega. Jedna granata je zapalila motor i Almásyjev avion se ruši u pijesak. Almásyja, jedva živog, pronašli su lokalni Arapi koji su ga predali britancima na njegu. Britanci u Kairu znaju da su Geoffrey i Katherine Clifton otišli da pokupe Almásyja i da se niko od Cliftona nije vratio. Oni također saznaju da je Almásy dao Nijemcima vrijedne karte. Oni sumnjaju da je Almásy bio špijun za Nijemce. Madox počinjava samoubistvo zbog srama. Tokom tog vremena, David Caravaggio (Willem Dafoe) radi sa britanskim vojnim obavještajcima u Kairu i svjestan je slučaja sa grofom i Cliftonovima. Caravaggio je kasnije raspoređen u Tobruk u Libiji, a doživio je njemački napad 1942. On je zarobljen i identificiran kao pripadnik britanske obavještajne službe iz fotografija snimljenih u Kairu od strane nepoznatog njemačkog špijuna. Tokom njemačkog ispitivanja, oba njegova palca su odsječeni. Caravaggio pogrešno pretpostavlja da je Almásy bio špijun i da ga je on identificirao kao britanskog obavještajca. Caravaggio na kraju saznaje da je grof preživio strašnu avionsku nesreću u pustinji. On obećava da će pronaći Almásyja i ubiti ga.

Druga faza filma počinje u Italiji u oktobru 1944. O Almásyju se još uvijek brinu britanske vojne medicinske jedinice. Almásy se pretvara da je pretrpio gubitak pamćenja zbog njegove nesreće. Dakle, niko ne zna njegovo pravo ime, a on se jednostavno naziva "engleskim pacijentom." On je blizu smrti i zavisi o morfiju. Njegova francusko-kanadska sestra Hana (Juliette Binoche) odlučuje da privremeno napusti medicinsku jedinicu i da se brine o Almásyju u posrnulom ali lijepom italijanskom samostanu sve do njegove smrti. Napušteni samostan postaje žarište za više tema, kao što su neke nedovršene iz Sjeverne Afrike. Prvi koji dolazi u samostan je Caravaggio koji je napokon pronašao Almásyja. Drugi dolazi Kip (Naveen Andrews), Sikh iz Indije koji je specijalist za onesposobljavanje bombi za britansku vojsku. Caravaggio ne govori odmah Almásyju da ga drži odgovornim za svoje odsječene palčeve. Kip i Hana započinju aferu.

Na kraju, Caravaggio suočava Almásyja s optužbama da je bio njemački špijun, da je ubio Cliftonove, i bio direktno odgovoran za Caravaggiove odsječne palčeve. Ali kada mu Almásy prepričava o avionskoj nezgodi i stradanju Cliftonovih i razlogu što je njegovu kartu odnio Nijemcima dovodi Caravaggia do razumijevanja i praštanja. Na kraju filma Hana pronalazi smirenje. Kip preživljava rat i na posljednji dan rata ona se nada da će se ljubav rasplamsati čak i nakon što je Kip bio raspoređen na dužnost u Firencu. Za Almásyja, kraj rata i objava njegove tajne su također kraj njegove priče - Hana mu pomaže dok umire. Caravaggio i Hana napuštaju samostan i zajedno odlaze za Firencu. ^[1]

Uloge

Ralph Fiennes - grof Laszlo de Almásy
Juliette Binoche - Hana
Willem Dafoe - David Caravaggio
Kristin Scott Thomas - Katharine Clifton
Naveen Andrews - Kip
Colin Firth - Geoffrey Clifton
Julian Wadham - Madox
Jürgen Prochnow - major Muller
Kevin Whately - poručnik Hardy
Clive Merrison - Fenelon-Barnes

^[1]

Nagrade

Oskari

BAFTA

Najbolji film
Anthony Minghella - najbolji adaptirani scenarij
Gabriel Yared - najbolja muzika
John Seale - najbolja fotografija
Walter Murch - najbolja montaža
Juliette Binoche - najbolja sporedna glumica

Zlatni globus

Ostale nagrade

Walter Murch - najbolja montaža - nagrada Američkih filmskih montažera
John Seale - najbolja fotografija - nagrada Udruženja američkih filmskih fotografa
Juliette Binoche - najbolja glumica - nagrada "Srebrni medvjed" Berlinski filmski festival
John Seale - najbolja fotografija - nagrada Udruženja filmskih kritičara Bostona
Juliette Binoche - najbolja glumica - nagrada Festivala romantičnog filma u Cabourgu
John Seale - najbolja fotografija - nagrada Udruženja filmskih kritičara Chicaga
Juliette Binoche - najbolja sporedna glumica - nagrada "Chlotrudis"
Anthony Minghella - najbolji režiser - nagrada Udruženja američkih filmskih režisera
Juliette Binoche - najbolja glumica - nagrada "Evropski film"
John Seale - najbolji fotograf - nagrada "Evropski film"
John Seale - najbolji fotograf - nagrada Udruženja filmskih kritičara
Gabriel Yared - najbolja filmska muzika - nagrada "Grammy"
Anthony Minghella - najbolji režiser - nagrada Udruženja filmskih kritičara Londona
John Seale - najbolji fotograf - nagrada Udruženja filmskih kritičara Los Angelesa
Ralph Fiennes, Juliette Binoche, Willem Dafoe, Kristin Scott Thomas, Naveen Andrews, Colin Firth, Julian Wadham, Jürgen Prochnow - najbolja glumačka ekipa - nagrada Udruženja filmskih glumaca
Anthony Minghella - najbolji scenarista - nagrada Udruženja filmskih kritičara Texasa

^[1]

Zanimljivosti

Kristin Scott Thomas, je bila ubačena u film nakon pisanja pisma režiseru Anthonyju Minghelli koja je između ostalog napisala: "Ja sam 'K' u tvom filmu".
Isprva, 20th Century Fox je trebao finansirati film, ali sporovi su nastali između studija i producenata oko glumačke ekipe. Fox je više volio neku poznatu glumicu koja bi igrala Katharine Clifton umjesto Kristin Scott Thomas, Demi Moore je dosta lobirala za ulogu. Nakon što su producenti odbili glumačku ekipu, Fox odustaje od filma, a projekt je bio neizvjestan uoči samog početka snimanja. Međutim, u roku od nekoliko sedmica - tokom kojih je ekipa boravila u Italiji ne znajući da li će se film uopšte i praviti - film je prihvatio Miramax.
Na dobrotvornoj aukciji u New Yorku u 2001, košulja koju je nosio Ralph Fiennes u filmu prodata je za više od 1,900 dolara.
Ralph Fiennesove opekotine su se radile pet sati svaki dan. Fiennes je insistirao da njegovo cijelo tijelo bude obuhvaćeno sa imitacijom opekotina,čak i za scene u kojima je samo njegova glava bila snimana.
Naveen Andrews i Kevin Whately morali su naučiti voziti motocikl za film. Bilo je nekih problema da Andrews neće proći svoj test prije početka snimanja , ali je završio uspješno položio testove.
Kada je Twentieth Century Fox bio uključen u film, oni su pokušali razgovarati s producentima o izbacivanju Willema Dafoea i predložili su trojicu glumaca za ulogu Caravaggia: John Goodman, Danny DeVito, ili Richard Dreyfuss.
Ime lika, 'Kip', navodno je bio nadimak Michaela Ondaatjea u školi.
Bio je prvi digitalno urađeni film koji je osvojio Oscara za najbolju filmsku montažu (Walter Murch). Murch je započeo uređivanje filma mehanički, ali onda se prebacio na Avid sistem nakon što je njegov sin imao hitni medicinski slučaj, tako da je on mogao raditi iz svoje kuće, dok se njegov sin oporavljao. Murch piše o tim iskustvima u svojoj knjizi "U tren oka".

^[1]

Kritike

... Ova pjesnička, filmska verzija jednog sjećanja snimljena po poznatom romanu Michaela Ondaatjea kruži kroz slojeve misterija sve dok se sve zagonetke u priči ne riješe, a samo velika rana uzaludne ljubavi ostaje. To je vrsta filma koju možete vidjeti dvaput - prvi put zbog pitanja, a drugi put zbog odgovora. Snimljen je sa zamahom i vizuelnim bogatstvom kao u filmovima Davida Leana, s naglaskom na fragmente sjećanja koja izazivaju osjećanja, čak i prije nego što razumijemo šta ona znače. Ondaatjeov roman je postao jedan od najčitanijih tokom posljednjih godina. Neki od njegovih čitatelja mogu biti razočarani da nije puno urađeno oko lika Andrewsa; ljubav između jednog Sikha i medicinske sestre moglo bi utjecati na ravnotežu nekih drugih izgubljenih ljubavi. No, roman je tako labirintan da je čudo što je uopšte i sniman, a scenarista i režiser, Anthony Minghella, uradio je kreativni posao pronalaženja vizuelnog načina da pokaže kako bogat jezik polako otkriva slojeve prošlosti. Producenti nisu uvijek kreativni u doprinosu filmovima, ali producent Engleskog pacijenta Saul Saentz, je posebna klasa. Radeći samostalno, on kupuje važna književna djela kao što su Let iznad kukavičjeg gnijezda (film), Amadeus, Nepodnošljiva lakoća postojanja, i iskusio je njihove poteškoće. Ovdje je stvorio sa Minghellom film koji radi ono što veliki roman može učiniti: drži našu pažnju prvi put sa svojom pričom, a zatim nas prisiljava da se sjetimo svega što smo mislili da znamo, nakon čega je otkriveno o čemu je stvarno priča.
Roger Ebert ^[3]

... Pobjeda filma ne leži samo u snazi i dometu glume, nego u Minghellinom stvaranju intimnog epa: beskrajne krajolike miješa sa kratkim detaljima požude, a kombinacija je očaravajuća ...
Anthony Lane, New Yorker

... Minghella, najpoznatiji po zaista upečatljivom filmu Zaista, ludo, duboko, ne bježi od romantike, on se svjesno predaje tome. Sa fotografijom Johna Sealea, ovo je jednostavno najzanosniji film godine. Čini se da pijesak spaja glumce sa jarkim zlatnim svjetlom, nebo je bogato, prigušeno plavo, kao mirno more.
Ako postoji greška, to je Binoche, sposobna ali neprozirna glumica (kao što je bila u filmu Plavo). Inače, gluma je besprijekorna. Kristin Scott Thomas konačno dobiva glavnu ulogu koju zaslužuje, a ona je igra željno i elegantno. Ralph Fiennes, koji glumi ujedno dvosmislenog i opsjednutog ljubavnika i olupinu od čovjeka, snažno spaja Almásyjevu prošlost i sadašnjost ... Rob Gonsalves, efilmcritic.com ^[4]