Ploudon

Ploudon
Luc'hskeudenn gant ar sontenn New Horizons en hañv 2015
Kavadenn
Kaver	Clyde W. Tombaugh
Deiziad	18 a viz C'hwevrer 1930
Doareennoù he c'helc'htro
Skin etre	5,90638×10^9< km ≈ 39,5 ua
Ezkreizennegezh	0,2488
Prantad reveulzienn siderel	90 613,3058 d = 248 a 31 d 7,34 h
Prantad sinodek	366,7352 d
Tizh kelc'htreiñ etre	4,74 km/s
Stouadur	17,14175°
Niver a loarennoù	5
Doareennoù fizik
Treuzkiz keheder	2370 km ± 20 km
Gorre	17 milion a km²
Mas	1,314×10^22 kg
Mas volumek etre	2,0×10^3 kg/m³
Gravitadur war he gorre	0,655 m/s²
Prantad treiñ	6,387 d = 6 d 9 h 17 min
Stouadur an ahel	119,61°
Albedo	0,60
Tizh frankizadur	1,3 km/s
Temperadur war he gorre	Izelañ Keitat Uhelañ 33 K 44 K 55 K
Doareennoù an atmosfer
Gwask atmosferek	0 - 0,0003 kPa
Nitrogen	90%
Metan	10%

(134340) Ploudon hervez hec’h anv ofisiel (Pluto e latin ; arouezioù : ,^{[1] [2]}), zo ur gorrblanedenn e Koskoriad an Heol, bet kavet er bloaz 1930 gant Clyde W. Tombaugh.

Da navet planedenn ar C'hoskoriad e veze degemeret betek ar 24 a viz Eost 2006 daoust da soñj un darn eus ar steredoniourien ; en deiz-se e tivizas an International Astronomical Union (IAU) lakaat Ploudon da gorrblanedenn.

Divizet ez eus bet gant IAU, d'ar 24 a viz Eost 2006 ivez, lakaat Ploudon da vezañ "kentpatrom" ur rummad nevez a draezoù treuzneizhanat.

Ar blanedenn gorr gentañ e Gouriziad Kuiper eo, hag an eil brasañ war-lerc'h (136199) Eris hervez ar pezh a anavezomp evit ar poent.

Hervez diviz UAE 2006 ez eo e gwirionez un divblanedenn gorr gant C'haron, daoust ma n'eo ket sklaer c'hoazh.

Loarennoù

Ploudon he deus pemp loarenn anavezet. An hini vrasañ anezho, C'haron, a oa bet kavet er bloaz 1978. Div loarenn vihanoc’h a zo bet dizoloet e 2005, anvet int bet Hydra ha Nix, hag ur bevare kavet e 2011, bet anvet Kerberos, hag ur bempet e 2012, anvet Styx. Hervez arselladenn ar sontenn New Horizons e 2015 ne zlefe bezañ loarenn ouzhpenn all ebet o treiñ en-dro da Bloudon.

Ar c'houblad Douar-Loar lakaet keñver-ha-keñver gant hini Ploudon-Charon (a-zehoù en traoñ)

Difurch

Betek 2015 e oa Ploudon ar blanedenn nemeti eus Koskoriad an Heol ha n’he doa bet sontenn ebet o vont betek enni. Dre se, ha dre m’emañ pell, ne ouied nemet nebeut a dra diwar he fenn.

D’ar Yaou 19 a viz Genver 2006 eo bet bannet gant an Amerikaned ar sontenn New Horizons a ziraezhas ar blanedenn e miz Gouere 2015.

Levrlennadur

• Koskoriad an Heol, Bruno Mauguin ha Bénédicte Saulier-Le Dréan (Egorenn ar skiantoù), treiñ gant an Ofis ar Brezhoneg, 2006, Éditions Apogée, ISBN 2-84398-249-9, pp. 52-57.
• Ar Mareoù, Odile Guérin (Egorenn ar skiantoù), treiñ gant an Ofis ar Brezhoneg, 2006, Éditions Apogée, ISBN 2-84398-250-2, pp. 57-58.

Notennoù ha daveoù

1. JPL/NASA (2015-04-22). What is a Dwarf Planet?.
2. (2004) in John Lewis: Physics and chemistry of the solar system, 2, Elsevier. 64 p. 

Koskoriad an Heol
Planedennoù : Merc'her • Gwener • Douar • Meurzh • Yaou • Sadorn • Ouran • Neizhan
Korrblanedennoù : Ceres • Ploudon & C'haron • Eris – Makemake – Haumea — Quaoar
Loarennoù pennañ : Loar • Phobos • Deimos • Io • Europa • Ganymede • Callisto • Titan • Titania • Triton
Traoù all : Heol • Gourizad asteroidennoù • Stered-lostek • Gourizad Kuiper • Koumoulennad Oort • Disk strewet
Gwelet ivez : Listennad adplanedennoù koskoriad an Heol - Listennad asteroidennoù koskoriad an Heol