Гомельскі філіял НАН Беларусі

Гомельскі філіял Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі — рэгіянальны філіял Акадэміі навук, створаны згодна са Статутам НАН Беларусі ў 2006 г. для развіцця і каардынацыі навукі ў Гомельскай вобласці і расфарміраваны ў 2017 г.^[1] Старшынёй Прэзідыўма філіяла быў заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь, член-карэспандэнт НАН Беларусі Юрый Міхайлавіч Плескачэўскі.

Перадумовы стварэння

У 1959 загадчык кафедры «Дэталі машын» Беларускага інстытута інжынераў чыгуначнага транспарту Уладзімір Аляксеевіч Белы стварае першае ў рэспубліцы акадэмічнае падраздзяленне на перыферыі — Гомельскі філіял лабараторыі трываласці і даўгавечнасці машын пры Інстытуце машыназнаўства АН БССР. 3 лістапада 1961 у Гомелі адкрываецца Аддзяленне Інстытута матэматыкі і вылічальнай тэхнікі АН БССР, куды на правах Лабараторыі тэхнічнай механікі ўваходзіць створаны нядаўна філіял. У 1963 г. ствараецца Аддзел механікі палімераў АН БССР, які ў 1969 ператвараецца ў Інстытут механікі металапалімерных сістэм АН БССР, а ў складзе Гомельскага аддзялення Інстытута матэматыкі застаецца Лабараторыя тэорыі і дастасавання канечных груп (з 2004 у складзе аддзела алгебры Інстытута матэматыкі НАН Беларусі, месціцца ў Гомелі).

Інстытут радыебіялогіі НАН Беларусі створаны ў 1987 г. на базе Сектара геранталогіі АН БССР з мэтай навуковага вырашэння праблем, звязаных з ліквідацыяй наступстваў аварыі на Чарнобыльскай АЭС. Да 2003 размяшчаўся ў Мінску. У 2003 пераведзены ў Гомель, у яго склад з Аб’яднанага інстытута энергетычных і ядзерных даследаванняў «Сосны» перададзена Лабараторыя радыяцыйна-таксікалагічнай экалогіі.

У 1986 годзе, пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС, у г. Гомелі быў створаны Беларускі філіял Усесаюзнага навукова-даследчага інстытута сельскагаспадарчай радыялогіі. У 1992 г. філіял стаў самастойным навуковым установай — Беларускім НДІ сельскагаспадарчай радыялогіі Акадэміі аграрных навук Рэспублікі Беларусь. У 1995 годзе Інстытут быў перададзены ў Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь пад назвай НДІ радыялогіі. У 1999 годзе НДІ радыялогіі перайменаваны ў Рэспубліканскае навукова-даследчае унітарнае прадпрыемства «Інстытут радыялогіі» Камітэта па праблемах наступстваў катастрофы на Чарнобыльскай АЭС пры Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь. У 2018 аб’яднаны з Інстытутам радыебіялогіі НАН Беларусі.
10 верасня 1990 у Гомелі распачаў працу абласны дыспансер радыяцыйнай медыцыны.