Паштовы вагон — чыгуначны вагон, спецыяльна прызначаны для перавозкі паштовых адпраўленняў, іх апрацоўкі ў дарозе і абмену ў пунктах прыпынку.
Апісанне
Паштовы вагон звычайна прычапляецца да пасажырскага цягніка[1], або як асобная адзінка ў саставе так званых паштова-багажных цягнікоў, у якія часам могуць уключацца і пасажырскія вагоны[2][3]. Паштова-багажны цягнік спыняецца для абмену пошты на ўсіх прадугледжаных раскладам руху такога цягніка станцыях. Хуткасныя і пасажырскія цягнікі з уключанымі ў іхні састаў паштовымі вагонамі ажыццяўляюць пагрузку і выгрузку пошты толькі на буйных станцыях (вузлавых станцыях або абласных цэнтрах) або перавозяць пошту на далёкія адлегласці. На маршрутах, дле паштовыя перавозкі нязначныя, замест паштовага вагона вылучаюць адно купэ ў першым ад лакаматыва пасажырскім вагоне[1].
Сучасныя паштовыя вагоны дазваляюць ажыццяўляць апрацоўку самых розных паштовых адпраўленняў. У іх прадугледжаны ўсе неабходныя прыстасаванні для прыёму, захоўвання і апрацоўкі мяшкоў і кантэйнераў з лістамі, бандэролямі і пасылкамі, якія перасылаюцца па чыгунцы[2][3].
Гісторыя
Першую ў свеце афіцыйную перавозку пошты ажыццявіла паштовае ведамства Вялікабрытаніі ў 1830 годзе, выкарыстаўшы прыстасаваныя для гэтага вагоны на чыгунцы Ліверпуль — Манчэстэр (англ.: Liverpool and Manchester Railway). Сартаванне пошты ў дарозе ўпершыню стала ажыццяўляцца ў Вялікабрытаніі з увядзеннем перасоўных паштовых аддзяленняў (англ.: Travelling Post Office) у 1838 годзе на чыгунцы Гранд Джанкшн(англ.) (бел.[4][5]:472, на лініі Ліверпуль — Бірмінгем[6].
Вядома, што першы паштовы вагон з’явіўся 6 студзеня 1838 года ў Англіі і ўяўляў сабой пераабсталяваны вагон для перавозкі скаціны[2]. З верасня 1838 года пачаліся рэгулярныя рэйсы з сартаваннем пошты па ходу руху на лініі Лондан — Бірмінгем[3].